Εργασιακό Νομοσχέδιο: μετωπική σύγκρουση στην Βουλή
Η τελευταία πράξη της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας διαδραματίζεται από σήμερα στην Ολομέλεια. Ήδη ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ κατέθεσαν ενστάσεις αντισυνταγματικότητας επί του νομοσχεδίου για τα εργασιακά, οι οποίες με την επίκληση της αρχής της δεδηλωμένης απορρίφθηκαν. Τις ενστάσεις και αντιρρήσεις αντισυνταγματικότητας καταψήφισε η κυβερνητική πλειοψηφία και τις υπερψήφισαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Το κλίμα μετωπικής σύγκρουσης που αναμένεται να κυριαρχήσει στη συζήτηση του νομοσχεδίου Εργασίας αποτυπώθηκε και στις βασικές εισηγήσεις των κομμάτων, ενώ σε γνώση του νομοθετικού Σώματος έχει τεθεί, εδώ και δύο 24ωρα, και η έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής με σειρά παρατηρήσεων στις διατάξεις του νομοσχεδίου. Μεταξύ άλλων, το Επιστημονικό Συμβούλιο αναφέρει ότι θα είναι δυνατόν να επιχειρηθεί διευθέτηση και µε ατοµική συµφωνία, η οποία θα συνάπτεται µετά από πρόταση του εργαζοµένου. Όμως, όπως σημειώνει, στην επιστήµη του εργατικού δικαίου αµφισβητείται, εν γένει, η αυθεντικότητα των ατοµικών συµφωνιών εργαζοµένου και εργοδότη, ακριβώς λόγω της εξάρτησης του πρώτου από τον δεύτερο.
Ο εισηγητής της ΝΔ Κωνσταντίνος Μαραβέγιας, επέμεινε να χαρακτηρίζει «εργατοπατερικά» τα κόμματα της αντιπολίτευσης, επέμεινε στη διαπίστωση ότι η απεργία της περασμένης Πέμπτης δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, ως προς τη συμμετοχή των εργαζομένων, και επέμεινε ότι οι αλλαγές που φέρνει το υπουργείο Εργασίας θα αποδειχθούν θετικές για τον κόσμο της εργασίας. Ο κ. Μαραβέγιας χαρακτήρισε ακραίο αναχρονισμό τις ανακοινώσεις των κομμάτων ότι θα καταργήσουν αυτό το νομοσχέδιο με την αλλαγή διακυβέρνησης. Από το βήμα της Βουλής, επικαλέστηκε τη διδακτορική διατριβή της Έφης Αχτσιόγλου για τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, σημειώνοντας ότι «η θέση της διατριβής της το 2014 ήταν πως σκοπίμως τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα δεν προστατεύουν τα συνδικαλιστικά-εργασιακά δικαιώματα, λόγω της ανεπάρκειας της Χάρτας για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Ως υπουργός, όμως, ενσωμάτωσε την Οδηγία για τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας που δίνουν το δικαίωμα στον εργαζόμενο, με δική του αίτηση, να διαμορφώνει το ωράριο εργασίας του, με βάση τις ανάγκες του».
Σε αυτό το κλίμα, ο κ. Μαραβέγιας κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ για «πολιτικό εκκρεμές» χωρίς σεβασμό στους Έλληνες, σε αντίθεση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη που υλοποιεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στους πολίτες που απορρίπτουν τον ξύλινο λόγο, ζητούν εφαρμογή της νομιμότητας και προστασία της εργασίας τους. Ο εισηγητής της ΝΔ είπε ότι με το νομοσχέδιο εκσυγχρονίζεται το συλλογικό εργατικό δίκαιο, με την εισαγωγή ψηφιακών εργαλείων, προστατεύεται το 8ωρο, που όχι μόνο δεν καταργείται, αλλά πλέον θα εφαρμόζεται ουσιαστικά με τη νέα ψηφιακή κάρτα που ζητούσε και η ΓΣΕΕ, οι υπερωρίες, όχι μόνο θα ελέγχονται καλύτερα, με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, αλλά ενισχύονται στις 150 ώρες ετησίως.
«Το κόμμα που έχει χρεωθεί το κλείσιμο της ΕΡΤ, την απόλυση χιλιάδων εργαζομένων με τη διαθεσιμότητα, είναι το τελευταίο που μπορεί να εκστομίζει όσα εκστόμισε ο εισηγητής της ΝΔ», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου σημειώνοντας ότι η Έφη Αχτσιόγλου, μετά την έξοδο από τα μνημόνια, τόλμησε να επαναφέρει τις συλλογικές συμβάσεις, θέσπισε μια σειρά θετικές διατάξεις και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκείνη που κατήργησε τον ντροπιαστικό υποκατώτατο μισθό. Η κ. Ξενογιαννακοπούλου επέμεινε ότι «με το νομοσχέδιο-έκτρωμα. έρχεται τελειωτικό χτύπημα για τον κόσμο της εργασίας». Επέμεινε ότι η κυβέρνηση είναι απομονωμένη γιατί ο κόσμος της εργασίας, η κοινωνία απορρίπτει την πολιτική της, έχει απέναντί της τους κοινωνικούς φορείς, τους επιστημονικούς φορείς, ακόμα και την ίδια την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων. Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου είπε ότι και η έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου αποδομεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας. «Το νομοσχέδιο πλήττει τους εργαζόμενους, πλήττει τους νέους ανθρώπους, πλήττει και τους ανέργους», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, επικαλούμενη μελέτες που αναφέρουν ότι θα χαθούν 40.000 θέσεις εργασίας εξαιτίας της εντατικοποίησης της εργασίας. Κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση ότι υπονομεύει τις συλλογικές συμβάσεις, εξατομικεύει τις εργασιακές σχέσεις, μειώνει τις αποδοχές των εργαζομένων, χτυπάει τον συνδικαλισμό, στοχεύει στη χειραγώγηση των εργατικών σωματείων, χτυπάει την απεργία, απελευθερώνει τις απολύσεις, χτυπάει ακόμα και τις πιο ευάλωτες μορφές εργασίας, τους εργαζόμενους δηλαδή μερικής απασχόλησης με τις ευέλικτες μορφές εργασίας και με σπαστό ωράριο. «Είναι ένα νομοσχέδιο που θα καταργηθεί στη πράξη από το εργατικό κίνημα αλλά είναι και ένα νομοσχέδιο που όταν εμείς λάβουμε τη λαϊκή εντολή, θα το καταργήσουμε», είπε η κ. Ξενογιαννακοπούλου.
«Είναι καταφανέστατη η αμηχανία της κυβερνητικής πλειοψηφίας, γιατί αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει περάσει η εικόνα που θα ήθελε στον κόσμο», είπε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής Γιώργος Μουλκιώτης και προειδοποίησε ότι με τις αντεργατικές μεταρρυθμίσεις που προωθούνται για να ικανοποιηθούν χρόνιες απαιτήσεις του ΣΕΒ και άλλων φορέων, σαρώνονται κρίσιμα εργασιακά δικαιώματα. Ο κ. Μουλκιώτης είπε ότι το νομοθέτημα θα είναι καταστροφικό, όχι μόνο για την εργασία αλλά και για την ανάπτυξη, οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας και οι δυνητικές απώλειες θα φτάσουν τουλάχιστον τις 38.000 θέσεις εργασίας, ανατρέπει ριζικά την έννοια του ωραρίου, ακρωτηριάζει κοινωνικά τη χώρα, με την ατομική διαπραγμάτευση ανατρέπει βασικές αρχές του εργατικού δικαίου όπως η αρχή ότι ο εργοδότης και ο εργαζόμενος δεν έχουν ισότιμη θέση, αλλάζει τον ρόλο του κράτους στην προστασία της εργασίας με την μετατροπή του ΣΕΠΕ σε ανεξάρτητη διοικητική Αρχή, είναι μεροληπτικό υπέρ των εργοδοτών, καταργεί τις ασφαλιστικές δικλείδες των συλλογικών συμφωνιών, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας παράγει πρότυπο εργαζόμενου λάστιχο, περιορίζεται η συλλογική αυτονομία των συνδικάτων και καθίσταται η απεργία γράμμα χωρίς παραλήπτη. Ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής είπε ότι το κόμμα του, όταν το επιτρέψουν οι πολιτικοί συσχετισμοί, αυτό το νομοσχέδιο θα το καταργήσει.
Για «λυσσαλέα ανερμάτιστη χρυσαυγίτικου χαρακτήρα» επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ και την εργατική τάξη μίλησε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης και κατήγγειλε ότι το νομοσχέδιο είναι «οδοστρωτήρας» για τα εργατικά δικαιώματα και γι΄αυτό «είναι για τα σκουπίδια». «Σας προειδοποιούμε. Οι εργαζόμενοι δεν θα κάνουν πίσω. Θα ξεπεράσουν κάθε εμπόδιο και θα υπερασπιστούν τη ζωή τη δική τους και των παιδιών τους», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ και υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο υπηρετεί την καπιταλιστική ανάπτυξη, είναι το πρώτο προαπαιτούμενο για την εκταμίευση από το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι ο πρώτος λογαριασμός και αποπνέει το μίσος στους εργαζόμενους, χτυπάει το σταθερό ημερήσιο χρόνο, την μεγαλύτερη κατάκτηση της εργατικής τάξης, το 8ωρο. Ο Χρήστος Κατσώτης είπε ότι το νομοσχέδιο μας γυρίζει στις αρχές του 19ου αιώνα, βάζει μπουρλότο στη ζωή εκατομμυρίων εργαζομένων, για τους οποίους ο χρόνος που θα ξεκουράζονται, θα κρίνεται από τις εκβιαστικές ατομικές συμβάσεις. Οι οικογένειες θα βρεθούν αντιμέτωπες με μεγάλες ανατροπές που θα χειροτερεύσουν τη ζωή τους, με ένταση της εκμετάλλευση των εργαζομένων, είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ και προειδοποίησε ότι καταργείται κάθε αντικίνητρο για τις απολύσεις. «Για περάσουν δε όλα αυτά προϋπόθεση είναι ένα συνδικαλιστικό κίνημα στον γύψο και να χτυπηθεί το δικαίωμα στην απεργία. Προστατεύετε δε την απεργοσπασία και ποινικοποιείτε τους εργατικούς αγώνες», είπε ο Χρήστος Κατσώτης.
«Ενώ η πανδημία και η χρηματοπιστωτική κρίση αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια της στην εργασία, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι φέρνει νομοσχέδιο με χαρακτήρα βελτιωτικό αλλά στην πραγματικότητα μας πάει πολλά βήματα πίσω», είπε η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου και προειδοποίησε ότι το νομοσχέδιο δεν θα βοηθήσει ούτε την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής ούτε θα θεραπεύσει την οικονομική ανάταση αλλά θα πλήξει περαιτέρω την ελληνική οικογένεια και την εργασία. Η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης είπε δε ότι τα μέτρα αυτά έρχονται με τη χρονική συγκυρία της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών που θα αφήσουν χωρίς στέγη πολλούς πολίτες. Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, είπε, πλήττει περισσότερο τους νέους και δεν δίνει κανένα κίνητρο επαναπατρισμού στα ελληνόπουλα που ξενιτεύτηκαν. Επισήμανε εξάλλου ότι το νομοσχέδιο αξιοποιεί ευέλικτα σχήματα απασχόλησης, οδηγεί στην κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και ενισχύει τις ατομικές συμβάσεις ρίχνοντας τον εργαζόμενο βορά στις διαθέσεις του εργοδότη. Η Μαρία Αθανασίου εκτίμησε ότι η Ελλάδα οδηγείται σε μια ζούγκλα εργασιακών σχέσεων. Ωστόσο η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης αναγνώρισε ότι στο νομοσχέδιο έχουν περιληφθεί και θετικές διατάξεις, ιδίως στο μέρος που αυτές αφορούν στην αντιμετώπιση των φαινομένων βίας και παρενόχλησης στην εργασία.
«Έχουμε μπροστά μας ένα νομοσχέδιο απεξάρτησης το εργαζόμενου από το μισθό του», ανέφερε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Μαρία Απατζίδη με αναγωγή στην δήλωση που είχε κάνει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για εργαζόμενους εξαρτημένους από τον μισθό τους. Όπως είπε η βουλευτής, το νομοσχέδιο που φέρνει το υπουργείο Εργασίας «είναι το τελευταίο νομοσχέδιο των προηγούμενων μνημονίων και το πρώτο νομοσχέδιο των μνημονίων που έρχονται». Η Μαρία Απατζίδη, η οποία αναγνώρισε πως υπάρχουν και θετικές διατάξεις στο νομοσχέδιο, όπως οι διατάξεις ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις στην εργασία, είπε πως «αυτές ήταν το καρότο στο μαστίγιο που έφερε ο Κωστής Χατζηδάκης με τις αντεργατικές διατάξεις αλλά το καρότο είναι πολύ μικρό, σε σχέση με το μαστίγιο». Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 είπε ότι το νομοσχέδιο διαπνέεται από την λογική ότι εργαζόμενος και εργοδότης έχουν ίδια δύναμη. «Αυτό μπορεί να συμβαίνει με βουλευτές της ΝΔ που εργάζονται σε κανάλι που κατέχει ολιγάρχης αλλά δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα της αγοράς εργασίας», είπε η Μαρία Απατζίδη που χαρακτήρισε τον Κωστή Χατζηδάκη «σούπερμαν της τρόικας» που «έχει τόση σχέση με την πραγματικότητα του κόσμου της εργασίας», όσο έχει σχέση η ίδια με την πυρηνική φυσική. Η βουλευτής του ΜέΡΑ25 προειδοποίησε πάντως τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο ότι το εκλογικό σώμα και ιδίως οι νέοι, μπορεί να έχουν χάσει τα εργασιακά τους δικαιώματα αλλά δεν θα έχουν χάσει τα εκλογικά τους δικαιώματα και τους ξεπληρώσει με μόνιμο ρεπό για να μαζέψουν ελιές κα να έχουν περισσότερο με τις οικογένειες τους, όπως έχει πει και ο κ. Χατζηδάκης.
Τι αναφέρει η ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ
Το Σύνταγμα με το άρθρο 22 παρ.1 προβλέπει ρητά ότι «Η εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού.» Με το ίδιο άρθρο παρ.2 προβλέπει ότι «Με νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συμπληρώνονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας συναπτόμενες με ελεύθερες διαπραγματεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, με τους κανόνες που θέτει η διαιτησία.». Με το άρθρο 20 παρ.1 του Συντάγματος κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην έννομη προστασία.Η συνδικαλιστική ελευθερία είναι θεμελιώδες δικαίωμα των εργαζομένων, που προστατεύεται, εκ του άρθρου 23 παρ.1 του Συντάγματος, αλλά και από Διεθνείς Συμβάσεις και Συνθήκες που δεσμεύουν τη χώρα μας.Η συνδικαλιστική ελευθερία αποτελεί μια δυναμική σύνθεση του δικαιώματος ελεύθερης ίδρυσης και συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις, του δικαιώματος ελεύθερης συλλογικής διαπραγμάτευσης των όρων εργασίας και σύναψης συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΣΕ) και του δικαιώματος συλλογικής δράσης και κινητοποίησης για την προστασία των εργατικών συμφερόντων και την προώθηση των εργατικών διεκδικήσεων με όρους συλλογικότητας και αλληλεγγύης.
Το Σύνταγμα του 1975 συνεπώς, προστατεύει από κοινού με την συνδικαλιστική ελευθερία και την ακώλυτη άσκηση των συναφών προς αυτήν δικαιωμάτων, ήτοι την απεργία και την συλλογική αυτονομία, που αποτελούν ειδικά συνδικαλιστικά δικαιώματα (με ειδική συνταγματική προστασία και βάρος). Η απόλυτη προστασία του πυρήνα που παρέχεται σε όλα τα συνταγματικά δικαιώματα έναντι κάθε νομοθετικής επέμβασης που απαγορεύει ή καταργεί τα δικαιώματα, ειδικά για τα συνδικαλιστικά δικαιώματα επεκτείνεται και πέραν του πυρήνα τους. Πρόκειται για μια περιοχή προστασίας που το άρθρο 23 παρ. 2 τελ. εδάφιο του Συντάγματος, ειδικά για την απεργία, αναφέρει ως περιοχή ακώλυτης άσκησης. Αυτό σημαίνει ότι ο κοινός νόμος υπερκεράζει τη συνταγματική προστασία όχι μόνο όταν καταλύει τον πυρήνα του δικαιώματος, π.χ. με την απαγόρευση ή την κατάργησή του, αλλά και όταν θέτει περιορισμούς που «παρεμποδίζουν τη νόμιμη άσκησή του». Με άλλα λόγια η απόλυτη προστασία του πυρήνα των συνταγματικών δικαιωμάτων επεκτείνεται εδώ για να περιλάβει και τους νομοθετικούς περιορισμούς που ναι μεν δεν θίγουν τον πυρήνα των δικαιωμάτων, παρεμποδίζουν ωστόσο τη νόμιμη άσκησή τους.Τα θεμελιώδη αυτά δικαιώματα των εργαζομένων δίνουν το νόημα της ελεύθερης συνδικαλιστικής δράσης και αποτελούν τις εγγυήσεις της.
Οι εγγυήσεις αυτές αποτελούν τα ελάχιστα όρια προστασίας της συλλογικής αυτονομίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων από την παρέμβαση του Κράτους και των εργοδοτών.Οι συνταγματικές διατάξεις που εγγυώνται την ίδρυση σωματείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων, την συνδικαλιστική ελευθερία, την συλλογική αυτονομία και το δικαίωμα απεργίας είναι αυτές των άρθρων 12 παρ.1 και 2, 23 παρ.1 και 2 και 22 παρ.1, 2, και 3.Σε αυτήν την κατεύθυνση είναι και η δήλωση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (10/6/2021): «Το σχέδιο νόμου για τα εργασιακά που εισήχθη στη Βουλή φαίνεται να κανονικοποιεί την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και να ανατρέπει την ουσία του προοδευτικού για την εποχή του συνδικαλιστικού νόμου 1264/82. Κυρίως όμως κλονίζει τη Συνταγματική ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και στην υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την «ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου πληθυσμού» και να διασφαλίζει την ανεμπόδιστη άσκηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων ιδιαίτερα το δικαίωμα στην απεργία (άρθρα 22 και 23 Σ)... Θεωρούμε ότι η ψήφιση του Νομοσχεδίου συνιστά σημαντική θεσμική οπισθοδρόμηση και θα διευρύνει την ήδη υφιστάμενη νομική και πραγματική ανισότητα στις εργασιακές σχέσεις.»
Κατόπιν των ανωτέρω Οι βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Προοδευτική Συμμαχία που υπογράφουμε, προβάλλουμε ένσταση και αντιρρήσεις λόγω αντισυνταγματικότητας για τα ακόλουθα άρθρα του σχεδίου νόμου:Γενική παρατήρηση για ασυμβατότητα προς το Σύνταγμα ρυθμίσεων του Νομοσχεδίου για το ατομικό εργατικό δίκαιο. Με βασικές ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου προκρίνεται η ατομική σύμβαση εργασίας ως εργαλείο επιβολής όρων εργασίας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο και αποκλείεται συγχρόνως η συλλογική σύμβαση εργασίας ως παράγοντας διάπλασης των όρων εργασίας. Αυτή είναι, μεταξύ άλλων, η περίπτωση του άρθρου 58 για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (κατάλυση του 8ώρου) με ατομική σύμβαση εργασίας, όπως και η περίπτωση του άρθρου 68 για τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας στη λεγόμενη οικονομία της πλατφόρμας. Το άρθρο αυτό (68) αφήνει ελεύθερο τον εργοδότη να επιβάλει στον εργαζόμενο την «έξωσή» του από το πεδίο εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας. Πρόκειται για ρυθμίσεις που παραβιάζουν τόσο την αρχή της (ουσιαστικής διαπραγματευτικής) ισότητας του άρθρου 4 παρ. 1 του Συντάγματος όσο και το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος που προστατεύει την ελευθερία των συμβάσεων, που στην περίπτωση των ατομικών συμβάσεων μεταξύ εργοδότη εργαζομένου συρρικνώνεται μέχρι εξαφάνισης για τον εργαζόμενο. Στον βαθμό που με τις επίμαχες ρυθμίσεις αποκλείεται η συλλογική σύμβαση εργασίας παραβιάζεται και το άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγματος που απωθεί την ατομική σύμβαση και προκρίνει στη θέση της τη συλλογική σύμβαση.
Ειδήσεις σήμερα:
Μητσοτάκης από Βρυξέλλες: η Ελλάδα πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο
Πλοία: νέα απεργία εξήγγειλαν τα ναυτεργατικά σωματεία
