NASA: απρόσμενα μεγάλος ο πυρήνας του Άρη
Οι επιστήμονες έκαναν για πρώτη φορά μια μέτρηση του μεγέθους της «καρδιάς» του 'Αρη, δηλαδή του λιωμένου μεταλλικού πυρήνα του, με τη βοήθεια του ρομποτικού εργαστηρίου InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Είναι ο πρώτος πλανήτης μετά τη Γη που υπάρχει πλέον μια κατά προσέγγιση εκτίμηση για τον πυρήνα του, η ακτίνα του οποίου υπολογίζεται σε 1.810 έως 1.860 χιλιόμετρα, περίπου το μισό της ακτίνας του γήινου πυρήνα.
Η μέτρηση αυτή, που βασίστηκε στα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό του 'Αρη, τα οποία καταγράφει το InSight, είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες πιο θεωρητικές εκτιμήσεις, πράγμα που σημαίνει ότι ο πυρήνας του 'Αρη είναι λιγότερο πυκνός του αναμενομένου και περιέχει πιο ελαφριά στοιχεία, όπως οξυγόνο, πέρα από το σίδηρο και το θείο που εκτιμάται ότι αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του.
Η επιστημονική ομάδα του InSight, με επικεφαλής τον Σάιμον Στέλερ του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ΕΤΗ), έκανε τη σχετική ανακοίνωση στο διαδικτυακό συνέδριο πλανητικής επιστήμης "Lunar and Planetary Conference" στο Τέξας, σύμφωνα με το "Nature" και το "New Scientist".
Οι βραχώδεις πλανήτες, όπως η Γη και ο 'Αρης, διαθέτουν τρία βασικά γεωλογικά στρώματα: φλοιό, μανδύα και πυρήνα. Ο υπολογισμός του μεγέθους καθενός από τα τρία επιτρέπει να εξαχθούν βάσιμα συμπεράσματα για το σχηματισμό και την εξέλιξη ενός πλανήτη. Ο μεταλλικός αρειανός πυρήνας πιθανότατα είναι ακόμη σε ρευστή κατάσταση. Εκτός από τη Γη και τον 'Αρη, το μόνο άλλο ουράνιο σώμα που έχει μετρηθεί ο πυρήνας του, είναι η Σελήνη.
Ο στατικός ρομποτικός γεωλόγος (ή καλύτερα «πλανητολόγος») InSight έφθασε στην επιφάνεια του 'Αρη το 2018 και έκτοτε είναι το πρώτο μηχάνημα που έχει «ακούσει» αρειανούς σεισμούς και μελετά το εσωτερικό του πλανήτη. Μέχρι στιγμής έχει ανιχνεύσει περίπου 500 σεισμούς, αποκαλύπτοντας ότι ο 'Αρης έχει λιγότερους σεισμούς από τη Γη, αλλά περισσότερους από τη Σελήνη. Περίπου 50 αρειανοί σεισμοί βρέθηκαν να έχουν μέγεθος δύο έως τεσσάρων βαθμών, αρκετά ισχυροί για να ρίξουν φως στο εσωτερικό του γειτονικού πλανήτη, ενώ οι υπόλοιποι ήσαν μικρότεροι.
Όπως κάνουν και οι σεισμογράφοι στη Γη, το InSight μέτρησε το μέγεθος του αρειανού πυρήνα αναλύοντας την κίνηση και τη χρονική διάρκεια του «ταξιδιού» των σεισμικών κυμάτων μεταξύ μανδύα και πυρήνα. Με αυτό τον τρόπο, οι επιστήμονες μπόρεσαν να υπολογίσουν σε πόσο βάθος αρχίζει το σύνορο μεταξύ μανδύα και πυρήνα, άρα και το μέγεθος του ίδιου του πυρήνα.
Στο μεταξύ, ο 'Αρης έχει αρχίσει να κάνει δύσκολη τη ζωή του InSight, καθώς η αρειανή σκόνη συσσωρεύεται σταδιακά πάνω στα δίμετρα ηλιακά πάνελ του, μειώνοντας έτσι ολοένα περισσότερο τη διαθέσιμη ηλεκτρική ενέργεια για να λειτουργήσει. Το γεγονός ότι η τωρινή τροχιά τον 'Αρη τον απομακρύνει συνεχώς από τον Ήλιο, άρα λιγοστεύει την ηλιακή ενέργεια στην επιφάνεια του, καθιστά πιο δύσκολες τις συνθήκες για το InSight, το οποίο ίσως δεν έχει ακόμη πολύ χρόνο μπροστά του για νέες ανακαλύψεις.
Ήδη, τον Ιανουάριο οι χειριστές του InSight στη Γη αναγκάστηκαν να θεωρήσουν οριστικά νεκρό το γερμανικής κατασκευής τρυπάνι του, το οποίο συνάντησε προβλήματα και δεν κατάφερε να σκάψει βαθιά.
