Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου: η διαδικασία και τα δικαιολογητικά

Υποχρεωτική είναι από σήμερα 1η Φεβρουαρίου 2021 η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

«Κορυφαία μεταρρύθμιση» τη χαρακτήρισε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, μια μεταρρύθμιση την οποία ο ίδιος είναι αρχίσει να επεξεργάζεται το 2015, ως αναπληρωτής ΥΠΕΝ τότε, και τελικά υπέγραψε και την οριστική ενεργοποίησή της, δηλώνοντας ότι «η χώρα μας αλλάζει σελίδα όσον αφορά στην αποτύπωση του κτιριακού αποθέματος».

Ψηφιακά, μέσω της πλατφόρμας του ΤΕΕ, με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα, πλέον γίνεται πράξη η καταγραφή όλων των κτιρίων -παλαιών και νέων, δημόσιων και ιδιωτικών- με όρους διαφάνειας σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα καθημερινής παρακολούθησης και ενημέρωσης. «Το όφελος είναι πολλαπλό. Και για τους ιδιοκτήτες, και για το περιβάλλον και για την οικονομία», σύμφωνα με τον κ. Ταγαρά, καθώς «αποτρέπονται νέες αυθαιρεσίες, διασφαλίζεται η περιουσία των πολιτών, μπαίνει τέλος στη γραφειοκρατία, επιταχύνονται οι επενδύσεις», όπως εξήγησε.

Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου

Είναι ο πλήρης ηλεκτρονικός φάκελος ενός κτιρίου/μιας αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας ή ενός αδόμητου οικοπέδου/γηπέδου και περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες όπως η οικοδομική του άδεια, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, τα σχέδια κατόψεων, ο πίνακας χιλιοστών, το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων κ.λπ.

Ηλεκτρονικό Μητρώο

Σε αυτό τηρούνται τα στοιχεία σχετικά με: την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας, τους κυρίους του έργου, τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, τα πιστοποιητικά ελέγχου και το πιστοποιητικό πληρότητας. Όλες οι καταχωρίσεις ιδιοκτησιών εμφανίζονται στην αναζήτηση του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ταυτότητας Κτιρίου, ανεξαρτήτως σταδίου επεξεργασίας.

Η διαδικασία

Τη διαδικασία συμπλήρωσης αναλαμβάνει υποχρεωτικά μηχανικός, με την ευθύνη και τον έλεγχο για όσα δηλώνονται και αναφέρονται στα έγγραφα που του παραδίδει ο ενδιαφερόμενος πολίτης. Η καταχώριση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας υλοποιείται σε 2 βασικά βήματα:

1. Την καταχώριση Οικοπέδου/ Γηπέδου και
2. Την καταχώριση Ιδιοκτησιών

Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας

Μετά την καταχώριση όλων των απαιτούμενων στοιχείων τόσο για το οικόπεδο/γήπεδο όσο και την ιδιοκτησία, ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός εκδίδει το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου / Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας που φέρει μοναδικό κωδικό Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας και κλειδί γνησιότητας. Ουσιαστικά το Απόσπασμα είναι η αποτύπωση του τεχνικού φακέλου του ακινήτου με το σύνολο των στοιχείων του.

Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας

Σε συνέχεια του Αποσπάσματος, ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός αιτείται την έκδοση του Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου /Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Έτσι, το Πιστοποιητικό Πληρότητας περιλαμβάνει την «περίληψη» των στοιχείων του Αποσπάσματος καθώς και τη βεβαίωση του μηχανικού ότι το ακίνητο έχει ή δεν έχει αυθαιρεσίες ή αν αυτές έχουν τακτοποιηθεί.

Διευκρινίζεται ότι το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας εκδίδεται ανά ιδιοκτησία, που αποτελεί αντικείμενο μεταβίβασης. Σε ακίνητα με σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών, για παράδειγμα πολυκατοικίες, η Ταυτότητα Κτιρίου συνολικά του ακινήτου, προκύπτει ως το σύνολο των Αποσπασμάτων όλων των αυτοτελών ιδιοκτησιών και των κοινόχρηστων χώρων. Η διάρκεια ισχύος του είναι 2 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης, η οποία ταυτίζεται με την ημερομηνία αυτοψίας. Το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, φέρει μοναδικό αριθμό και λαμβάνει κλειδί γνησιότητας. Ουσιαστικά το Πιστοποιητικό Πληρότητας αποτελεί το έγγραφο που θα χρησιμοποιείται σε όλες τις δικαιοπραξίες που προβλέπει η σχετική νομοθεσία.

Δικαιολογητικά για τα κτίρια

Η καταχώριση στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που αναφέρει ο ν. 4495 και συγκεκριμένα:

• τα στελέχη των Οικοδομικών Αδειών, Αδειών Δόμησης και λοιπών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών, με τις αναθεωρήσεις και ενημερώσεις τους
• τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων
• τα σχέδια που συνοδεύουν τις πράξεις και αποτυπώνουν την ιδιοκτησία, δηλαδή κατόψεις των ορόφων που καταλαμβάνει, χαρακτηριστικές τομές και όψεις, καθώς και τη μελέτη προσβασιμότητας ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων, εφόσον απαιτείται
• το ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α. (Δελτίο Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου), την Τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου ή/και τη μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται σύμφωνα με τους νόμους περί αυθαιρέτων,
• το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή τμημάτων αυτού
• το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί
• τον πίνακα χιλιοστών, εφόσον η Ταυτότητα Ιδιοκτησίας αφορά αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία ή κοινόχρηστους χώρους
• τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφόσον υπάρχει.

Υποχρέωση για Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου έχουν:

1. Όλα τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες, καθώς και
2. Τα παλαιότερα κτίρια κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους.
3. Τα αυθαίρετα για την περαίωση των δηλώσεων.

Για την υποβολή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, βάσει του ν.4495/2017, τα παλαιότερα κτίρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Κατηγορία 1η

• Κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες αυτών
• Κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, μουσείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών μετεπιβίβασης ΜΜΜ
• Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων
• Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.
• Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
• Νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία
• Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων

Σημείωση: Για τα προαναφερόμενα κτίρια της 1ης Κατηγορίας υπάρχει περιθώριο 5 ετών για την καταχώριση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.

Κατηγορία 2η

Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης. Για αυτά τα κτίρια η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική δήλωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο. Σε όλες τις προαναφερόμενες περιπτώσεις υφίσταται υποχρέωση ενημέρωσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ύστερα από οποιαδήποτε εργασία παρέμβασης ή τροποποίησης στο κτίριο / οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, για την οποία απαιτείται οικοδομική άδεια ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας από δημόσια αρχή. Αυτό διασφαλίζει τη συνεχή, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση του Ηλεκτρονικού Μητρώου.

Εξουσιοδοτημένοι χρήστες του πληροφοριακού συστήματος

Ως χρήστες του πληροφοριακού συστήματος ορίζονται:

• Οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί
• Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και οι εμπλεκόμενοι με τις σχετικές διαδικασίες υπάλληλοι των φορέων αυτών.

Σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες θα έχουν τη δυνατότητα να εκτυπώνουν ακριβή αντίγραφα του Αποσπάσματος καθώς και των στοιχείων που το συνοδεύουν.

Τέλος, τονίζεται ότι όλες οι βεβαιώσεις μηχανικού του ν.4495 με ημερομηνία αυτοψίας έως και 31.1.2021 δύνανται να χρησιμοποιηθούν μέχρι τη λήξη ισχύος τους, χωρίς υποχρέωση καταχώρισης στοιχείων Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί δήλωση ψευδών στοιχείων, εκτός των ποινικών κυρώσεων, προβλέπεται πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται, εάν υπάρξει υποτροπή των παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατευόμενες περιοχές. Υπενθυμίζεται ότι για τα αυθαίρετα των Κατηγοριών 1 έως 4 η διαδικασία της τακτοποίησης συνεχίζεται μέχρι την 31η Μαρτίου 2026. Ωστόσο μετά την 30ή Σεπτεμβρίου 2020 καταβάλλονται προσαυξημένα ποσά τακτοποίησης. Το ύψος της προσαύξησης είναι 20% για το πρώτο έτος καθυστέρησης, ενώ για κάθε επιπλέον έτος καθυστέρησης το ποσοστό αυξάνεται.

Όπως τόνισε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, «με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας μπαίνει σημαντικό αντικίνητρο σε μελλοντικές αυθαιρεσίες καθώς μόνον με την απόκτησή της η τακτοποίηση των αυθαιρέτων θα θεωρείται ολοκληρωμένη. Παράλληλα, οι πολίτες διασφαλίζουν την περιουσία τους και γλυτώνουν πολλές χαμένες εργατοώρες από την «γραφειοκρατία του χαρτιού» καθώς όλα θα γίνονται ψηφιακά». Τέλος, σύμφωνα πάντα με τον υφυπουργό, «δημιουργείται μια αξιόπιστη βάση δεδομένων των κτιρίων για όλη την επικράτεια, ιδιαίτερα χρήσιμη τόσο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό όσο και για την επιτάχυνση των επενδύσεων που έχει ανάγκη έχει η χώρα».