Δεκαπενταύγουστος χωρίς λιτανείες, με μάσκες και αποστάσεις
Χείμαρρος συναισθημάτων κατακλύζει σήμερα, τον ιερό Δεκαπενταύγουστο, τους πιστούς της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας που συρρέουν, υπό τη σκιά της πανδημίας του κορονοΐού και των επιβεβλημένων μέτρων προστασίας τους, στα κατά τόπους προσκυνήματα για να τιμήσουν την Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και την ανάσταση και τη μετάστασή της προς τον Τριαδικό Θεό για να ζήσει αιώνια στη Βασιλεία των ουρανών.
Ο θάνατος του πρώτου και μοναδικού ανθρώπου, του πρώτου θεώμενου ανθρώπινου όντος, που βιώνει την αιώνια μακαριότητα είναι η μεγαλύτερη Θεομητορική εορτή της Χριστιανοσύνης και το πνευματικό κέντρο των χριστιανών την περίοδο του καλοκαιριού.
Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου γιορτάζεται φέτος με λιγότερο εμφατικό τρόπο, καθότι θα εκλείψουν οι λιτανείες της εικόνας Της εν πομπή και οι απανταχού προσκυνητές θα αρκεστούν μόνο να μαρτυρήσουν την πίστη τους στο πρόσωπο της μητέρας του Θεανθρώπου και να την ικετέψουν να μεσολαβήσει στον Υιό της για τη σωτηρία της ψυχής τους: «Εν τη Γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε? μετέστης προς την ζωήν, μήτηρ υπάρχουσα της ζωής, και ταις πρεσβείαις ταις σαις λυτρουμένη, εκ θανάτου τας ψυχάς ημών».
Με ευλάβεια, κατάνυξη αλλά και την απαραίτητη προσοχή λόγω της πανδημίας, οι πιστοί θα προστρέξουν στα αμέτρητα προσκυνήματα της Παναγίας, προκειμένου να απευθύνουν προσευχή, παράκληση και να αποτίσουν τιμή προς τη Θεοτόκο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα προεξάρχει σήμερα της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στη γενέτειρά του, την Ίμβρο, η οποία θα τελεστεί με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ενώ ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας Ιερώνυμος θα χοροστατήσει στις 7.30 του Όρθρου και της Πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας στον Ι.Ν. της Θεοτόκου Χρυσοσπηλαιωτίσσης, (Αιόλου 60).
Περιβόητοι εορτασμοί:
Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα
Άξιο λόγου είναι ότι σήμερα τελείται Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα, καθώς δόθηκε άδεια από τις υγειονομικές αρχές της Τουρκίας. Την πανηγυρική λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου θα τελέσουν ο μητροπολίτες Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανος, Σηλυβρίας Μάξιμος και Ζάμπιας Ιωάννης, ιεράρχης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Ωστόσο, δεν θα πραγματοποιηθούν εορταστικές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο των μέτρων για την προστασία του Κλήρου και των προσκυνητών από την πανδημία του κορονοϊού.
Το ιστορικό μοναστήρι άνοιξε έπειτα από πέντε χρόνια εργασιών αναστήλωσης, ενώ πέρυσι τον Μάιο είχε ανοίξει μόνο ένα μέρος της Παναγίας Σουμελά, καθώς δεν είχαν καθαριστεί και στηριχθεί με ειδικό συρματόπλεγμα όλοι οι βράχοι, έκτασης 16.000 τ.μ., που το «απειλούσαν». Η ιστορική μονή της Παναγίας Σουμελά και η Αγία Σοφία στην Τραπεζούντα αποτελούν τα πλέον επισκέψιμα μνημεία στον Πόντο.
Ι.Μ. Παναγίας Σουμελά, στο Βέρμιο
Ως συνέχεια της ομώνυμης μονής στον Πόντο, στις πλαγιές του Βερμίου, κοντά στο χωριό Καστανιά, βρίσκεται η Ι.Μ. Παναγίας Σουμελά.
Το προσκύνημα είναι πανελλήνιας ακτινοβολίας και παγκόσμιας φήμης, όπου πλήθος πιστών συρρέει για να γονατίσει στην εικόνα Της.
Στην Παναγία Σουμελά, σύμβολο της ποντιακής πίστης, πανελλήνιο προσκύνημα αποτελούν η εικόνα της Παναγιάς, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, ο σταυρός του αυτοκράτορα Εμμανουήλ Κομνηνού και το ιερό ευαγγέλιο του πατρός Χριστοφόρου, επίσης δώρο του αυτοκράτορα Δαυίδ του Κομνηνού.
Η Μεγαλόχαρη της Τήνου
Στην Τήνο, όπου γίνεται το μεγαλύτερο προσκύνημα, ο εορτασμός της Παναγίας καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα του 1836 να είναι οκταήμερος και να διαρκεί έως τα «εννιάμερα της Θεοτόκου», στις 23 Αυγούστου, όταν σε ατμόσφαιρα συγκίνησης ψάλλονται ύμνοι και εγκώμια, μπροστά στον επιτάφιο και την εικόνα.
Ανήμερα της εορτής, όπως και φέτος, γίνεται Αρχιερατική Λειτουργία, στον ναό της Μεγαλόχαρης, προεξάρχοντος του μητροπολίτη Σύρου, και Τήνου Δωροθέου και ακολουθούν επιμνημόσυνη δέηση και καταθέσεις στεφάνων στο σημείο που τορπιλίστηκε το «Έλλη», στις 15 Αυγούστου 1940.
Αν και η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό και όχι στην Κοίμηση της Θεοτόκου, η προσοχή των Πανελλήνων είναι στραμμένη στη Τήνο, λόγω του εν λόγω τορπιλισμού που σήμανε την έναρξη του πολέμου για την Ελλάδα.
Παναγία της Εκατονταπυλιανής, στην Πάρο
Στην Πάρο γιορτάζει η Παναγία της Εκατονταπυλιανής. Ο ναός της, για τον οποίο υπάρχουν δύο ονομασίες, «Καταπολιανή» και «Εκατονταπυλιανή», βρίσκεται στην πρωτεύουσα του νησιού, Παροικιά. Σύμφωνα με την παράδοση, η Κατοπολιανή έχει ενενήντα εννέα φανερές πόρτες, ενώ η εκατοστή είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Η πόρτα αυτή θα φανεί και θα ανοίξει όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη. Άλλοι θρύλοι αναφέρονται στην Αγία Ελένη που, στον δρόμο για τους Άγιους Τόπους προκειμένου να βρει τον Τίμιο Σταυρό, έφτασε στην Πάρο και προσευχήθηκε σε έναν μικρό ναό που βρισκόταν στη θέση της Εκατονταπυλιανής. Κατά την προσευχή της έκανε τάμα ότι αν βρει τον Τίμιο Σταυρό θα χτίσει στη θέση αυτή έναν μεγάλο ναό. Η προσευχή της εισακούστηκε. Βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και, πραγματοποιώντας το τάμα της, ανήγειρε τον μεγαλόπρεπο ναό της Εκατονταπυλιανής, ο οποίος, όμως, στο μεγαλύτερο μέρος του καταστράφηκε, πιθανότατα από πυρκαγιά, και ανακατασκευάστηκε επί Ιουστινιανού, στα μέσα του 6ου αι. Φημολογείται, επίσης, ότι το τάμα της Αγίας Ελένης ολοκλήρωσε ο γιος της Άγιος Κωνσταντίνος, αυτοκράτορας του Βυζαντίου, καθώς η ίδια δεν πρόλαβε.
«Έχει μια λύπη η δέησή μας, από έναν παιδικό καιρό που ξανάνθισε μια τρυφερότητα νησιώτικης ακρογιαλιάς που καθρεφτίζει τους οικτιρμούς σου.
Κατέβα από τους λόφους, φέρε την πηγή του ελέους σου, ν’ αναβλύσει πλάι στην πληγή μας.
Μάζεψε πάλι εκ περάτων τα μηνύματα της χαράς, φόρτωσέ τα πάνω σε δειλινές καμπάνες που σημαίνουν την Παράκληση και φέρ’ τα να τα καρφώσεις στεφάνι στην πόρτα μας», -Δέηση του Δεκαπενταύγουστου-, Ματθαίος Μουντές.
