Πώς η διάγνωση και η εκτίμηση της στεφανιαίας νόσου επιτυγχάνονται με τις εξετάσεις πυρηνικής καρδιολογίας

Είναι γνωστό πως τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Οι στατιστικές είναι αμείλικτες αφού 250.000 άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρδιακή προσβολή μέσα σε μια ώρα από την εκδήλωση των συμπτωμάτων τους πριν φτάσουν στο Νοσοκομείο. Το 45% όλων των καρδιακών προσβολών παρουσιάζονται σε άτομα άνω των 65 ετών στους οποίους η στεφανιαία νόσος είναι η κύρια αιτία θανάτου. Στη χώρα μας ετησίως πεθαίνουν 30 χιλιάδες άτομα από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Δύο στους τρεις Έλληνες άνω των 40 ετών παρουσιάζουν σήμερα αθηρωματικές βλάβες στα αγγεία της καρδιάς. Aπό αυτούς, το 67% δεν εμφανίζει συμπτώματα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου από ανακοπή καρδιάς.

Τα δεδομενα αυτά εχουν ευαισθητοποιήσει την ιατρική κοινότητα για την εντατικοποίηση της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης της νόσου. Στην προσπάθεια αυτή πρωτεύοντα ρόλο παίζουν οι αναίμακτες διαγνωστικές εξετάσεις Πυρηνικής Καρδιολογίας.

Τι ειναι οι εξετάσεις της Πυρηνικής Καρδιολογίας;

Ατομα με κλειστές ή στενωμένες αρτηρίες της καρδιάς (στεφανιαία νόσος) είναι δυνατόν κατά την ηρεμία να μην αναφέρουν συμπτώματα και το ηλεκτροκαρδιογράφημα να είναι εντελώς φυσιολογικό, ενώ κατά την κόπωση να εμφανίζουν θωρακικό άλγος (στηθάγχη) και ηλεκτροκαρδιογραφικές αλλοιώσεις. Οι συνηθέστερες εξετάσεις Πυρηνικής Καρδιολογίας (σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου, ραδιοισοτοπιήη κοιλιογραφία), συνδυάζουν την κόπωση, δυναμική (κυλιόμενος τάπητας) ή φαρμακευτικη, με απεικόνιση της αιμάτωσης του μυοκαρδίου ή της συσπαστικότητας των τοιχωμάτων της καρδιάς, παραμέτρους ομαλής λειτουργίας της φυσιολογικής καρδιάς, που μεταβάλλονται όταν υπάρχει στεφανιαία νόσος. Με τον τρόπο αυτό ελέγχουμε έμμεσα την βατότητα των στεφανιαίων αγγείων δηλαδή τη μη ύπαρξη αθηρωματικών στενώσεων.

Σε ποιους απευθύνονται

Είτε σε ασυμπτωματικά άτομα που λόγω προδιαθεσικών παραγόντων, (υπερχοληστεριναιμία, σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακη υπερταση, κάπνισμα, κληνορονομική επιβάρυνση) έχουν σοβαρή πιθανότητα στεφανιαίας νόσου που σε πρώιμα στάδια της νόσου μπορει να μην προκαλούνται συμπτωματα, είτε σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο (ιστορικό εμφράγματος, αγγειοπλαστικής, χειρουργικής επαναιμάτωσης του μυοκαρδίου) για τον έλεγχο υπολειπόμενης ισχαιμίας είτε τέλος σε ειδικές κατηγορίες ατόμων οπως: αυτοί που πρόκειται να υποβληθούν σε εξωκαρδιακές επεμβάσεις, άτομα με ιδιαιτερότητα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα όπως ο αποκλεισμός του αριστερού σκέλους, η παρουσία βηματοδότη ή ασθενεις με περιφερική αγγειοπάθεια η αναπηρία των κάτω άκρων, περιπτωσεις στις οποίες η απλή δοκιμασία κόπωσης δεν ειναι διαγνωστική η εφικτή.

Σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου (SPECT)

Το τομογραφικό σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου αποτελεί ίσως την πιο διαδεδομένη μέθοδο αναίμακτης διάγνωσης στεφανιαίας νόσου, με τεκμηριωμένη διαχρονικά την υψηλή διαγνωστική ακρίβεια που ξεπερνάει το 95%. Το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου χρησιμοποιει ραδιοφάρμακα χορηγούμενα ενδοφλέβια που μεταφέρονται με την κυκλοφορία του αιματος στην καρδιά. Η ακτινική επιβάρυνση είναι μέσα στα ασφαλή όρια των ιατρικών εξετάσεων. Μπορεί να διαγνώσει τη στεφανιαία νόσο σε πρώιμα στάδια, εκτιμά την κατάσταση ασθενών με ιστορικό εμφράγματος ή σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νοσο και παρέχει προγνωστικές πληροφορίες στην πορεία τους διαχρονικά. Μερικες απο τις πληροφορίες που παρέχει αφορούν:

• Την κατάσταση των στεφανιαιων αγγείων (αν είναι στενωμένες ή αποφραγμένες)
• Την κατάσταση του μυοκαρδίου (εάν έχει υποστεί έμφραγμα)
• Το μέγεθος των καρδιακών κοιλοτήτων (αν εχουν διάταση ή υπερτροφία)
• Τη λειτουργικότητα της καρδιάς (απόδοση ως αντλία)
• Την αποτελεσματικότητα και καταλληλότητα της θεραπείας (καρδιοχειρουργική επέμβαση, αγγειοπλαστική, φαρμακευτική αγωγή).

Ραδιοϊσοτοπική κοιλιογραφία

Η μελέτη της λειτουργικότητας της αριστερής και της δεξιάς κοιλίας στην ηρεμία αποτελούν την κυριότερη ένδειξη της κοιλιογραφίας. Ιδιαίτερα για τους ασθενείς με δύσπνοια μπορεί να γίνει γρήγορος διαχωρισμός αν οφείλεται σε καρδιακή, πνευμονική ή άλλη πάθηση. Παρέχει δείκτες απόδοσης της καρδιάς ως αντλία (κλάσμα εξώθησης), ελέγχει την συσπαστικοτητα των τοιχωματων και τις διαστάσεις των κοιλοτήτων. Εχει ενδείξεις σε:

• Στεφανιαία Νόσο
• Βαλβιδοπάθειες
• Μυοκαρδιοπάθειες
• Συγγενείς Καρδιοπάθειες
• Παρακολούθηση ασθενών με μεταμόσχευση
• Καρδιοτοξικότητα χημειοθεραπευτικών.

  *Άρθρο του Δρ. Ιωάννη Β. Βασιλειάδη MD, Ph.D, FESC, FACC, Καρδιολόγου - Διευθυντή, Μetropolitan General.