ΕΦΚΑ: Οι νέες εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών

Ανακοινώθηκε η εγκύκλιος του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) για τις νέες εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοτελώς απασχολουμένων και των αγροτών.

Με το νέο εισφοροδοτικό σύστημα:

• Θεσπίζονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και μία, η οποία θεωρείται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, που απευθύνεται σε νέους ασφαλισμένους κατά τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισης και έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για ασφαλισμένους του π. ΟΓΑ. Κατώτατη εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών λογίζεται η πρώτη και ανώτατη η έκτη.
• Το ποσό εισφοράς κλάδου υγείας, μετά τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία, παραμένει σταθερό.
• Η κατάταξη σε μία εκ των ασφαλιστικών κατηγοριών είναι υποχρεωτική.
• Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας είναι ελεύθερη και δηλώνεται με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης. Η κατάταξη στον κλάδο υγείας ακολουθεί υποχρεωτικά την κατηγορία του κλάδου σύνταξης.
• Κατά την πρώτη εφαρμογή, σε περίπτωση μη επιλογής κατηγορίας, ο ασφαλισμένος κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
• Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας (ανώτερης ή κατώτερης) ανά έτος. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται κατά τη διάρκεια του έτους και ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
• Στις περιπτώσεις μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, προσδιορίζεται κατώτατη, κατά περίπτωση, κατηγορία καταβολής εισφορών για το σύνολο των δραστηριοτήτων. Εφόσον το ποσό των εισφορών από τη μισθωτή απασχόληση υπολείπεται του ποσού εισφοράς της κατώτατης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά. Παρέχεται δυνατότητα επιλογής ανώτερης κατηγορίας, καταβάλλοντας την αντίστοιχη διαφορά κλάδου σύνταξης.
• Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας (ελεύθερος επαγγελματίας/αυτοαπασχολούμενος/αγρότης), θεσπίζεται η καταβολή μίας εισφοράς με κατάταξη σε μία εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων, με ελεύθερη επιλογή.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές, από 01.01.2020, καταβάλλονται σε μηνιαία βάση, με ημερομηνία εμπρόθεσμης πληρωμής την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα.

Νέες ασφαλιστικές εισφορές

Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι

Ασφαλιστική κατηγορία Σύνολο σε ευρώ (κλάδος σύνταξης, κλάδος υγείας σε χρήμα και κλάδος υγείας σε είδος)

1η 210

2η 252

3η 302

4η 363

5η 435

6η 566

Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας (ΟΑΕΔ), ύψους 10 ευρώ και, για τους υγειονομικούς, υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2 ευρώ.

Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (έως πέντε έτη ασφάλισης)

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, που απευθύνεται σε νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, κατά τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισής τους.

Το πεδίο εφαρμογής των προσώπων που δύνανται να καταταγούν στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία, διευρύνεται και πλέον το δικαίωμα παρέχεται σε όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους (και όχι μόνο στους αποφοίτους σχολών ανώτατης εκπαίδευσης, που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή ΝΠΔΔ).

Ειδική κατηγορία Σύνολο σε ευρώ: 126

Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας (ΟΑΕΔ), ύψους 10 ευρώ και, για τους υγειονομικούς, υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2 ευρώ.

Επισημαίνονται τα εξής:

• Το δικαίωμα επιλογής της ειδικής κατηγορίας ασκείται κατά την έναρξη της ασφάλισης ή κατά τη διάρκεια, για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται, μέχρι τη συμπλήρωση πέντε ετών.
• Το δικαίωμα ασκείται μόνο μία φορά και, σε περίπτωση διακοπής της ασφάλισης, δεν μπορεί να ασκηθεί εκ νέου.
• Κατά την πρώτη πενταετία, παρέχεται δυνατότητα επιλογής μίας εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών ανά έτος και επανόδου στην ειδική κατηγορία.
• Μετά τη συμπλήρωση της πενταετίας και έως το τέλος του έτους, προβλέπεται μετάταξη στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη κατηγορία, η κατάταξη θα παραμείνει στην επιλεγείσα κατηγορία.
• Συνταξιούχοι που έχουν υπαχθεί ή θα υπαχθούν στην ασφάλιση, δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή της εν λόγω διάταξης.

Προσοχή:

Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 35 του Ν. 4670/2020, η ασφαλιστική οφειλή που δημιουργήθηκε κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 39 και 39Α του Ν. 4387/2016 περί μειωμένης καταβολής εισφορών, κατά την περίοδο 01/01/2017 έως 31/12/2019, για τους ασφαλισμένους κάτω της πενταετίας, δεν αναζητείται.

Η καταβολή εισφορών στην ειδική κατηγορία, μετά την 01.01.2020, δεν δημιουργεί ασφαλιστική οφειλή.

Ασφαλισμένοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του π. ΟΓΑ

Ποσά μηνιαίων εισφορών για το έτος 2020

Ασφαλιστική κατηγορία Σύνολο σε ευρώ (κλάδος σύνταξης, κλάδος υγείας σε χρήμα, κλάδος υγείας σε είδος, εισφορά αγροτικής εστίας)

1η 121

2η 144

3η 173

4η 207

5η 249

6η 324

Παράλληλη ασφάλιση

Με τη διάταξη του άρθρου 32 του Ν. 4670/2020, ρυθμίζονται θέματα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, όταν, σύμφωνα με τις υφιστάμενες καταστατικές διατάξεις, συντρέχει παράλληλη ασφάλιση.

Στις περιπτώσεις αυτές διακρίνεται η πιο κάτω κατηγοριοποίηση:

1. Μοναδική μη μισθωτή δραστηριότητα- Μισθωτή απασχόληση

Στις περιπτώσεις μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά εισφορών ανά κλάδο από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται, εφόσον προκύπτει, η διαφορά από την κατώτατη, κατά περίπτωση, προβλεπόμενη εισφορά.

Ειδικότερα:

α) Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες, με μισθωτή απασχόληση.

Το ποσό εισφοράς από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της δεύτερης, κατά περίπτωση, ασφαλιστικής κατηγορίας. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη κατηγορία, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά μόνο για τον κλάδο σύνταξης.

β) Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι (ειδική ασφαλιστική κατηγορία), με μισθωτή απασχόληση.

Το ποσό εισφοράς από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη της ειδικής κατηγορίας, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην περίπτωση (α).

2. Πολλαπλή μη μισθωτή δραστηριότητα– Μισθωτή απασχόληση

Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά εισφορών ανά κλάδο από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται, εφόσον προκύπτει, η διαφορά από τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων.

Αν έχει επιλεγεί ανώτερη της δεύτερης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά μόνο για τον κλάδο σύνταξης.

3. Πολλαπλή μη μισθωτή δραστηριότητα

Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας, καταβάλλεται μία ασφαλιστική εισφορά εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων, χωρίς δυνατότητα επιλογής της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας.

Εξαιρούνται αγρότες που ασκούν πολλαπλές μη μισθωτές δραστηριότητες, για τις οποίες προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον π. ΟΓΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις περί υπαγωγής στην ασφάλιση σε περιοχές με πληθυσμιακά και εισοδηματικά κριτήρια και οι οποίοι επιλέγουν από τις ασφαλιστικές κατηγορίες αγροτών.

4. Συνεισπραττόμενες εισφορές

Στις περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών–αυτοαπασχολουμένων με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, καταβάλλεται, όπου απαιτείται, μία εισφορά υπέρ του κλάδου ανεργίας και υπέρ της Στέγης Υγειονομικών από τη μισθωτή απασχόληση. Εάν δεν προβλέπεται η καταβολή τους από τη μισθωτή απασχόληση, συνεισπράττονται με τις εισφορές της μη μισθωτής ασφάλισης.

- Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων του π. ΟΓΑ με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, καταβάλλεται, όπου απαιτείται, εισφορά υπέρ του κλάδου ανεργίας από τη μισθωτή απασχόληση. Εάν δεν προβλέπεται η καταβολή από τη μισθωτή απασχόληση, συνεισπράττεται εισφορά υπέρ του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ) από τη μη μισθωτή ασφάλιση.

Μείωση εισφορών, λόγω μητρότητας

Σε ασφαλισμένες-μητέρες που καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με τα ανωτέρω, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 141 του Ν. 3655/2008 περί μείωσης κατά 50% των ασφαλιστικών εισφορών του κλάδου σύνταξης για τους πρώτους 12 μήνες, μετά τον τοκετό.

Δείτε ολόκληρη την εγκύκλιο: