Πέθανε η Κική Δημουλά

Την τελευταία της πνοή άφησε, λίγο πριν τις έξι το απόγευμα, σε ηλικία 89 ετών, η μεγάλη Ελληνίδα ποιήτρια Κική Δημουλά η οποία, το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν, σε ιδιωτικό θεραπευτήριο των Αθηνών, με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.

Μετά από πρόταση της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, την οποία συνυπογράφουν οι Υπουργοί Οικονομικών και Εσωτερικών, Χρήστος Σταϊκούρας και Τακης Θεοδωρικάκος, η κηδεία της Κικής Δημουλά θα γίνει δημοσία δαπάνη.

Το ιατρικό ανακοινωθέν από το Θεραπευτήριο “ΥΓΕΙΑ”

«Η ακαδημαϊκός και ποιήτρια κα. Κική Δημουλά προσήλθε στο Θεραπευτήριο ΥΓΕΙΑ στις 02/02/20 λόγω χρόνια αναπνευστικής ανεπάρκειας. Σήμερα στις 22/02/20 και ώρα 17:56 απεβίωσε λόγω καρδιακής ανακοπής σε έδαφος σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας».

Η Κική Δημουλά γεννήθηκε το 1931 στην Αθήνα όπου κι έζησε. Παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό και ποιητή 'Αθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος επί 25 χρόνια. Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2015 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες - αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά,ιταλικά, σουηδικά κ.ά.

Το πολυβραβευμένο έργο της έχει μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες και τιμηθεί με βραβεία και διακρίσεις που ξεκινούν από το 1972, με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου». Με το ίδιο βραβείο τιμήθηκε το 1989 για τη συλλογή της «Χαίρε ποτέ» και το 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή «Η εφηβεία της λήθης». Το 2001 τής απονεμήθηκε το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της, και Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.

Το 2009, τιμήθηκε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, ενώ το 2010 με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Το 2010, με την ευκαιρία της βράβευσης της με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του ποιητικού και του πεζού έργου της η Κική Δημουλά έγραψε αυτοβιογραφούμενη:

«Ένα βιογραφικό σημείωμα πρέπει, αφού γραφτεί, να μείνει επ' αρκετόν καιρό κρεμασμένο στον αέρα από ένα τσιγκέλι αυστηρότητας, ώστε να στραγγίξουν καλά τα στερεότυπα, οι ωραιοποιήσεις, η ρόδινη παραγωγικότης και ο πρόσθετος ναρκισσισμός, πέραν εκείνου που ενυπάρχει στη φύση μιας αυτοπαρουσίασης. Μόνον έτσι βγαίνει το καθαρό βάρος: το ήθος που επέβαλες να τηρεί η προσπάθειά σου.Τα πόσα βιβλία έγραψε κανείς, πότε τα εξέδωσε, ποιες μεταφράσεις τα μεταναστεύουν σε μακρινές ξένες γλώσσες και ποιες διακρίσεις τα χειροκροτούν είναι τόσο τρέχοντα, όσο το να πεις ότι μέσα σ' έναν βαρύτατο χειμώνα υπήρξαν και κάποιες μέρες με λαμπρή λιακάδα. Ωστόσο, επειδή αυτό είναι το υλικό της πεπατημένης, που δεν μπορεί να συνεχίσει τη χάραξή της με συνεσταλμένες καινοτόμες επιφυλάξεις, γεννήθηκα στην Αθήνα το 1931. Η παιδική ηλικία πέρασε χωρίς να αναδείξει το «παιδί θαύμα». Το 1949, τελειώνοντας το Γυμνάσιο, υπέκυψα εύκολα στο «πρέπει να εργαστείς», και εργάστηκα στην Τράπεζα της Ελλάδος είκοσι πέντε χρόνια. Ανώτερες σπουδές: η μακρά ζωή μου κοντά στον ποιητή 'Αθω Δημουλά. Χωρίς εκείνον, είμαι σίγουρη ότι θα είχα αρκεστεί σε μια ρεμβαστική, αμαθή τεμπελιά, προς την οποίαν, ίσως και σοφά, ακόμα ρέπω. Του οφείλω το λίγο έστω που της ξέφυγα, την ατελή έστω μύησή μου στο τι είναι απλώς φωνήεν στην ποίηση και τι είναι σύμφωνον με την ποίηση, του οφείλω ακόμα την πικρότατη δυνατότητα να μπορώ σήμερα, δημόσια, να τον μνημονεύω εις επήκοον της πολυπληθούς λήθης. Αυταπαρνητική, παραχωρήθηκα στο ρόλο της μητέρας και με τρυφερή γενναιότητα άκουσα να προσφωνούμαι «γιαγιά». Κυλώ τώρα με ψυχραιμία και χωρίς βλέψεις διαιωνίσεως μέσα σ΄ αυτές τις νέες παρακαμπτήριες του αίματός μου. Κυλώ και, όσο πλησιάζω στις εκβολές, όλο και ονειρεύομαι ότι θα μου πετάξει η ποίηση ένα σωσίβιο ποίημα. Δεν νιώθω δημιουργός. Πιστεύω ότι είμαι ένας έμπιστος στενογράφος μια πολύ βιαστικής πάντα ανησυχίας, που κατά καιρούς με καλεί και μου υπαγορεύει κρυμμένη στο ημίφως ενός παραληρήματος, ψιθυριστά, ασύντακτα και συγκεκομμένα, τις ακολασίες της με έναν άγνωστο τρόπο ζωής. Όταν μετά αρχίζω να καθαρογράφω, τότε μόνον, παρεμβαίνω κατ' ανάγκην: όπου λείπουν λέξεις, φράσεις ολόκληρες συχνά και το νόημα του οργίου, προσθέτω εκεί δικές μου λέξεις, δικές μου φράσεις, το δικό μου όργιο στο νόημα, ότι τέλος πάντων έχει περισσέψει από δικές μου ακολασίες με έναν άλλον, άγνωστο τρόπο ζωής. Τόσο μεταχειρισμένη και υπηρεσιακή είναι η ανάμειξή μου στη δημιουργία. Φύσει ολιγογράφος, εξέδωσα οκτώ ποιητικές συλλογές μέσα σε σαράντα πέντε χρόνια. Η σημασία τους είναι ακόμα συμβατική. Είναι γραμμένη στη λίστα αναμονής των μεγάλων επερχόμενων κυμάτων του μετα-κριτή χρόνου».

Παυλόπουλος: Η Ελληνική Ποίηση έχασε την εμβληματική Μούσα της

«Η Ελληνική Ποίηση έχασε σήμερα την εμβληματική Μούσα της, η οποία της χάρισε μίαν ακόμη αυθεντική λάμψη διεθνούς ακτινοβολίας», δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, με αφορμή τον θάνατο της ποιήτριας Κικής Δημουλά.

Όπως σημείωσε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «το έργο της θα διασφαλίζει την πνευματική αιωνιότητα που της αναλογεί, κάνοντας όμως ακόμη πιο επώδυνο το κενό, το οποίο αφήνει πίσω της».

Μητσοτάκης: Η Ελλάδα χάνει μία από σημαντικές ποιητικές φωνές της

«Με θλίψη και συντροφιά με τους στίχους της, αποχαιρετούμε την Κική Δημουλά, που άφησε το “λίγο του κόσμου”. Άλλωστε “στο αίνιγμα του θανάτου πάω ψυχωμένη”, είχε γράψει», αναφέρει σε δήλωσή του ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Η Ελλάδα χάνει μία από τις πιο σημαντικές ποιητικές φωνές της. Και όλοι μας ένα κομμάτι της ευαισθησίας μας. Την ευγνωμονούμε. Και απευθύνουμε θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά της», σημείωσε.

Τασούλας: Μεγάλη απώλεια για τα ελληνικά γράμματα

Τα συλλυπητήρια του για το θάνατο της Κικής Δημουλά εξέφρασε, με ανακοίνωσή του, ο Πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας. 

«Αποχαιρετούμε σήμερα με θλίψη μια από τις κορυφαίες εκπροσώπους της ελληνικής ποιητικής δημιουργίας που με τα ποιήματά της “μίλησε” στις ψυχές χιλιάδων ανθρώπων, ξεπερνώντας τα σύνορα της χώρας μας και λαμβάνοντας σπουδαίες διακρίσεις στη διάρκεια της μακράς πορείας της.

Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, ενώ αποσπάσματα του έργου της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά διδακτικά βιβλία. Με τη γλωσσική τόλμη που πάντα τη διέκρινε, μίλησε με μοναδικό τρόπο μέσα από το έργο της για την υπαρξιακή αγωνία, την απουσία, την απώλεια του χρόνου, τη φθορά και τη μοναξιά.

Ο θάνατός της αποτελεί μεγάλη απώλεια για τα σύγχρονα ελληνικά γράμματα. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους».

«Ο θάνατος της ποιήτριας, Κικής Δημουλά, μας γεμίζει με θλίψη», αναφέρει το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Κάνοντας αναφορά στο έργο της, σημειώνει: «Η ποίηση της Κ. Δημουλά άφησε το δικό της ξεχωριστό στίγμα στο διεθνές πολιτιστικό στερέωμα. Το 2009 τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της. Επίσης, τo 2013 τιμήθηκε με ειδική εκδήλωση από το πανεπιστήμιο του Yale, ο εκδοτικός οίκος του οποίου εξέδωσε ποιήματά της το 2014. Ποιητικές συλλογές της Κικής Δημουλά έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά και τα ιταλικά. Στην Ελλάδα τιμήθηκε τρεις φορές με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης ενώ το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά της».

Με την αναγγελία του θανάτου της διακεκριμένης ποιήτριας και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, Κικής Δημουλά, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Εκφράζω σήμερα τη βαθειά λύπη μου για την απώλεια της Κικής Δημουλά. Η Κική Δημουλά δεν ήταν μόνο μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της παγκόσμιας ποίησης επί των ημερών μας, αλλά υπήρξε και μέλος της οικογένειας της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς υπηρέτησε σε αυτήν από το 1949 έως το 1974. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους της.»

Θλίψη για τον θάνατο Κικής Δημουλά εκφράζουν οι πρυτανικές Αρχές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. «Η σπουδαιότερη ποιήτρια της σύγχρονης Ελλάδας, Κική Δημουλά, αναχώρησε σήμερα για την αιωνιότητα, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη το πολυβραβευμένο έργο της. Η θλίψη μας για την απώλειά της είναι βαθύτατη. Η Κική Δημουλά αποτελούσε μέλος της μεγάλης οικογένειας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθώς είχε αναγορευθεί επίτιμη Διδάκτορας του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ τον Μάιο του 2015. Η φωνή της θα ακούγεται πάντα μέσα από τον εμπνευσμένο ποιητικό της λόγο», δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου.