Νέο ασφαλιστικό: ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν
Μια ακόμη παρέμβαση στο ασφαλιστικό βρίσκεται στην πορεία για κατάθεση και ψήφισή της από τη Βουλή.
Ο νέος ασφαλιστικός νόμος που θα έχουμε, το πιθανότερο εντός του Φεβρουαρίου, είναι μια επιβεβλημένη επιλογή. Όχι μόνο γιατί με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκαν αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου 4387/2016, του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου. Να θυμίσουμε ότι κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις που αφορούν το νέο τρόπο υπολογισμού κύριων και επικουρικών συντάξεων αλλά και οι διατάξεις που αφορούν στις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.
Η παρέμβαση στο ασφαλιστικό ήταν όμως επιβεβλημένη όχι μόνο για να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στα ανωτέρω σημεία , αλλά και γιατί βρισκόμαστε σε μια πορεία εξόδου από την κρίση και επιβάλλεται να υπάρξει ένας επανασχεδιασμός με ρυθμίσεις που είναι συμβατές με την πορεία των πραγμάτων για τα επόμενα χρόνια.
Πρώτος βασικός στόχος μιας νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης θα έπρεπε να είναι, η διασφάλιση σταθερών κανόνων για πολλά επόμενα χρόνια. Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει ευρύ διάλογο και την ευρύτερη δυνατή συμφωνία. Ένα από τα αρνητικότερα σημεία των ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων είναι οι συνεχείς αλλαγές και η εφαρμογή της πρακτικής του "ράβε ξήλωνε".
Η απαξίωση του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι κανένας πολίτης δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τα δικαιώματά του και τι θα του ξημερώσει σε ένα δύο χρόνια, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Απασχόλησης, Γιώργο Κουτρουμάνη.
Με δεδομένη την ωριμότητα που επιβάλλεται πλέον να υπάρχει, μετά τα όσα αντιμετωπίσαμε τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, θα μπορούσε σήμερα το νέο ασφαλιστικό πλαίσιο να είναι συμφωνημένο, έτσι ώστε να αποκτήσουμε σταθερούς και δίκαιους κανόνες. Στο θέμα αυτό προφανώς η ευθύνη πρωτίστως και η πρωτοβουλία ανήκει στην Κυβέρνηση και να δούμε τι θα γίνει τις επόμενες ημέρες. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και δεν είναι απλά ένα ακόμη νομοθέτημα που θα ψηφιστεί στη Βουλή.
Εάν έρθουμε τώρα στις αλλαγές που φέρνει το σχέδιο της Κυβέρνησης με βάση όσα μέχρι σήμερα περιλαμβάνονται, θα πρέπει να σταθούμε στα εξής σημεία:
Θετική είναι η ρύθμιση για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων, αν και θα μπορούσε να είναι πιο ενισχυμένος ο συντελεστής της ανταποδοτικής σύνταξης. Θα πρέπει το κίνητρο ασφάλισης να είναι πιο ισχυρό και βέβαια αναλογικότερη η σύνταξη σε σχέση με τις καταβαλλόμενες εισφορές. Αρνητικό είναι το γεγονός ότι η προσαύξηση της σύνταξης μετά τα 40 έτη ασφάλισης είναι ελάχιστη (0,5%) και αυτό ούτε δίκαιο είναι ούτε ασφαλιστικά λογικό.
Θετική είναι η ρύθμιση για την αποκατάσταση των επικουρικών συντάξεων, κυρίως για όσους είχαν μεγάλες μειώσεις από τον Ιούνιο του 2016, με κριτήριο το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης ( άνω των 1300 ευρώ)
Θετική είναι η ρύθμιση που απαλλάσσει σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τους ασκούντες παράλληλη δραστηριότητα, με μισθωτή εργασία και ελεύθερο επάγγελμα, από τη διπλή ασφάλιση και την καταβολή διπλών ασφαλιστικών εισφορών και οπωσδήποτε θετική είναι η αποδέσμευση της εισφοράς από το εισόδημα για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
Παράλληλα, η ενσωμάτωση του επικουρικού στον ΕΦΚΑ απομακρύνει έως μηδενίζει την προοπτική για επαγγελματικά ταμεία.
Ποιοι κερδίζουν και πόσα
- Ασφαλισμένοι που υπέβαλαν αίτηση για σύνταξη μετά τις 12/5/2016 και έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
Ωφελούμενοι 65.000 περίπου με μέση αύξηση 75 ευρώ το μήνα αναδρομικά από 1/10/2019 και μέχρι 245 ευρώ
- Συνταξιούχοι με το παλαιό καθεστώς με 30 έτη ασφάλισης και άνω.
Ωφελούμενοι 400.000 περίπου, οι οποίοι δεν θα έχουν αύξηση αλλά μείωση της προσωπικής διαφοράς
- Συνταξιούχοι επικουρικής σύνταξης με άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης άνω των 1300 ευρώ .
Ωφελούμενοι 320.000 περίπου με μέση αύξηση 85 ευρώ το μήνα και μέχρι 190 ευρώ.
- Ασφαλισμένοι ως μισθωτοί που έχουν παράλληλη δραστηριότητα ως ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι δεν θα πληρώνουν διπλή εισφορά
Ωφελούμενοι 200.000 περίπου με εισφορά μικρότερη κατά μέσο όρο κατά 80 ευρώ το μήνα.
- Νέοι επαγγελματίες οι οποίοι θα καταβάλλουν μικρότερη εισφορά για τα 5 πρώτα έτη της επαγγελματικής τους δραστηριότητας
Ωφελούμενοι περίπου 50.000 με μείωση της εισφοράς κατά 70 περίπου ευρώ το μήνα.
- Συνταξιούχοι που εργάζονται
Ωφελούμενοι 40.000 περίπου οι οποίοι θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξης από 40% που λαμβάνουν μετά τις 13/5/2016.
Ποιοι χάνουν ή θα εξακολουθήσουν να χάνουν και μετά το νέο νόμο.
- Όσοι ασφαλισμένοι συνταξιοδοτούνται με 44 έτη και άνω
- Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ 385.000 περίπου, οι οποίοι έχουν χάσει το 1/3 του εισοδήματος με τις ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης και θα συνεχίσουν να έχουν χαμηλό εισόδημα αφού έχουν συνταξιοδοτηθεί με λίγα χρόνια ασφάλισης και δεν περιμένουν βελτίωση με το νέο ασφαλιστικό.
- Οι συνταξιούχοι αναπηρίας οι οποίοι είχαν μειώσεις μέχρι και 45% με βάση το νόμο 4387/2016 και κατά κανόνα δεν θα δουν βελτίωση με το νέο νόμο ( περίπου 130.000)
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες , περίπου 530.000 , οι οποίοι θα έχουν αύξηση στις εισφορές τους κατά 35 ευρώ το μήνα περίπου . Αυτή η επιβάρυνση αφορά το 2020 γιατί από 1/1/2021 θα υπερκαλυφθεί από τη μείωση του φόρου εισοδήματος.