Προσχέδιο Προϋπολογισμού: ένα σενάριο για μέτρα και ανάπτυξη - Κενό 800 εκ. για το 2020

Του Νίκου Ρογκάκου

Με ένα σενάριο θα κατατεθεί την Δευτέρα το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού από το οικονομικό επιτελείο και σύμφωνα με πληροφορίες θα προβλέπει ανάπτυξη κοντά στο 3% του ΑΕΠ, ενώ θα περιγράφονται και όλες οι φοροελαφρύνσεις που έχει ψηφίσει η Κυβέρνηση, αλλά και αυτές που προωθεί.

Άλλωστε μέσα στα επόμενα 24ωρα θα γίνουν δύο ή τρεις τηλεδιασκέψεις σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι εκκρεμότητες, κυρίως αυτές που αφορούν στο «κενό» ως το 3,5%.

Κατά την ελληνική πλευρά, διαφορά επί της κοστολόγησης των φορολογικών ελαφρύνσεων που σχεδιάζει η κυβέρνηση, δεν υπάρχει. Αυτό σημαίνει ότι και τα δύο μέρη συμφωνούν στο ότι το «καθαρό» δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε περίπου 1 δις ευρώ, άρα σε ακαθάριστους όρους (gross) ξεπερνά τα 1,2 δις ευρώ. Το θετικό αυτής της εξέλιξης είναι ότι μια από τις εστίες διαφωνιών παύει να υφίσταται- πηγές επιμένουν μάλιστα ότι εξαρχής ήταν μικρές οι αποκλίσεις- ωστόσο είναι προφανές ότι η εξειδίκευση των ελαφρύνσεων, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τη φορολογική κλίμακα, έχει «ταβάνι» άρα τα περιθώρια ελιγμών π.χ. για το «σβήσιμο» της έκπτωσης φόρου, είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Και από πού προκύπτει η διαφορά των περίπου 900 εκατ. ευρώ με τους Θεσμούς; Κατ’ αρχάς από το βασικό σενάριο του Προϋπολογισμού, όπου πέρα από τις παραδοχές για τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2020 (η ελληνική πλευρά κινείται προς το 3%), οι ξένοι τεχνοκράτες βάζουν αστερίσκους στις εισπράξεις του ΦΠΑ και στην απόδοση των 120 δόσεων. Διαφορά υπήρξε, επίσης, με το… καλημέρα των διαβουλεύσεων, καθώς η εκτίμηση των Θεσμών ήταν ότι ακόμα και χωρίς τις φοροελαφρύνσεις, ο στόχος του 3,5% δεν ήταν εξασφαλισμένος, «σημαδεύοντας» έτσι τα μέτρα που ψηφίστηκαν προεκλογικά.

Κατά την ελληνική πλευρά, αυτό το «κενό» έχει μικρύνει. Τα στοιχεία των τελευταίων δύο εβδομάδων από τις δίδυμες ρυθμίσεις των 120 δόσεων, αξιολογούνται ως άκρως θετικά κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μπορούν τελικά να αποκρουστούν με συγκεκριμένα, μετρήσιμα στοιχεία, οι εκτιμήσεις των Θεσμών για «τρύπα» τουλάχιστον 500 εκατ. Ευρώ. Επιπλέον, τα στοιχεία που φτάνουν στο ΓΛΚ για τα έσοδα του Σεπτεμβρίου είναι ενθαρρυντικά, κυρίως από το μέτωπο του ΦΠΑ, συνεχίζοντας το θετικό σερί, που ενισχύει τη θέση της ελληνικής πλευράς ότι η υπεραπόδοση του ΦΠΑ είναι μόνιμου χαρακτήρα, δηλαδή μπορεί να συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.

Το βασικό αντικείμενο των τεχνικών τηλεδιασκέψεων για την τελική σύγκλιση ως προς τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2020, θα είναι τα διαρθρωτικά- και όχι μόνο- μέτρα, που έχει «πακετάρει» το υπουργείο Οικονομικών και επιμένει ότι θα άρουν όλες τις επιφυλάξεις των Θεσμών. «Είναι μέτρα «καλά», δηλαδή απολύτως μετρήσιμα», υποστηρίζουν αρμόδιες πηγές, σπεύδοντας έτσι να προλάβουν ενδεχόμενες ενστάσεις περί «εκθέσεων ιδεών». Το εάν συμμερίζονται οι Θεσμοί αυτήν την εκτίμηση, θα φανεί μέσα στα επόμενα, λίγα 24ωρα…

Επαφές του Πιέρ Μοσκοβισί στην Αθήνα 

Η κυβέρνηση θα εκπέμψει στον Επίτροπο Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, που επισκέπτεται σήμερα και αύριο την Αθήνα, μήνυμα προσήλωσης στη μεταρρυθμιστική δυναμική και τήρησης των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων. Τη μεθεπόμενη εβδομάδα το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού θα σταλεί και στην Κομισιόν, ώστε να εξεταστεί στο πλαίσιο των διαδικασιών του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Παρά τη σύγκλιση σε αυτή τη βασική παράμετρο του νέου προϋπολογισμού, τα στελέχη των θεσμών εξακολουθούν να βλέπουν δημοσιονομικό κενό για τέσσερις λόγους:

1. Θεωρούν αισιόδοξη την πρόβλεψη της κυβέρνησης για ανάπτυξη περί το 3% το 2020. Η ελληνική πλευρά αντιτείνει ότι αναμένεται σημαντική βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος χάρη στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο και στο νέο μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο που θα ακολουθήσει περί τα μέσα Οκτωβρίου, στο «ξεπάγωμα» αποκρατικοποιήσεων, στην επικείμενη έγκριση του σχεδίου «Ηρακλής» για τη μείωση των κόκκινων δανείων και στη δραστική βελτίωση του οικονομικού κλίματος. Επιπλέον, το οικονομικό επιτελείο είναι βέβαιο ότι οι φοροελαφρύνσεις του 2020 θα παίξουν σημαντικό ενισχυτικό ρόλο για την τόνωση του ΑΕΠ, καθώς καλύπτουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
2. Δεν είναι βέβαιοι ότι η υπεραπόδοση στον ΦΠΑ η οποία κατεγράφη στο 8μηνο του 2019 έχει μόνιμο χαρακτήρα, δηλαδή θα συνεχιστεί και θα επηρεάσει θετικά το 2020. Τα πρώτα στοιχεία για τον Σεπτέμβριο θα ρίξουν φως στο θέμα αυτό.
3. Παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς την απόδοση της ρύθμισης των 120 δόσεων και περιμένουν να δουν πώς επηρέασε την εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ η μεσοσταθμική μείωσή του κατά 22% (η κυβέρνηση περιμένει αύξηση της εισπραξιμότητας από το 75% στο 81%-82%). Πάντως, οι αρχικές δυσοίωνες προβλέψεις τους για τις ρυθμίσεις οφειλών διαψεύστηκαν και η πορεία της ρύθμισης τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει προκαλέσει ικανοποίηση στο υπουργείο Οικονομικών.
4. Δυσκολεύονται να ποσοτικοποιήσουν τις διαρθρωτικού χαρακτήρα παρεμβάσεις που έχει ρίξει στο τραπέζι η κυβέρνηση με στόχο την τόνωση των εσόδων. Ο λόγος για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών πληρωμών, τη βελτίωση του πλαισίου για την Golden Visa, την παροχή κινήτρων για να μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα ξένες επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα και την ένταξη στο σύστημα αντικειμενικών τιμών περιοχών που βρίσκονταν εκτός συστήματος, με αποτέλεσμα οι φορολογητέες αξίες να βρίσκονται σήμερα σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τις πραγματικές τιμές της αγοράς και το Δημόσιο να χάνει σημαντικού ύψους έσοδα.

Με τα δεδομένα αυτά, αποκτά πρόσθετη σημασία η επίσκεψη του Επιτρόπου Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί σήμερα και αύριο στην Αθήνα. Ο Γάλλος Επίτροπος στην τελευταία επίσκεψή του στη χώρα μας με την ιδιότητα αυτή θα γίνει απόψε το βράδυ δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, ενώ αύριο θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά και τον τέως υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο.