Τα τεκμήρια φεύγουν, οι έμμεσοι έλεγχοι... έρχονται

Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει τη μείωση κάθε χρόνο της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής, τις πισίνες, τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και το βοηθητικό προσωπικό. μέχρι να σβήσουν οριστικά από το φορολογικό χάρτη σε βάθος τετραετίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τεκμήρια διαβίωσης τα οποία για πρώτη φορά καθιερώθηκαν το 1978 και στη σημερινή τους μορφή θεσμοθετήθηκαν το 2010, θα αντικατασταθούν από ένα νέο σύστημα εντοπισμού των πραγματικών εισοδημάτων των φορολογούμενων οι οποίοι ενώ διαθέτουν μεγάλης αξίας περιουσιακά στοιχεία και διάγουν πολυτελή βίο εμφανίζονται στην Εφορία με εισοδήματα φτώχειας.

Το σύστημα αυτό θα στηρίζεται στις έμμεσες τεχνικές ελέγχου, τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και την υποχρεωτική τήρηση ηλεκτρονικών βιβλίων από τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσεις.

Το τέλος των τεκμηρίων διαβίωσης προανήγγειλε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας (ΣΚΑΙ) λέγοντας ότι το μέτρο θα συμπεριληφθεί στον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ο οποίος θα κατατεθεί στη Βουλή το φθινόπωρο με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο. «Τα τεκμήρια σταδιακά θα φύγουν» υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση μειώνει παράλληλα τους φορολογικούς συντελεστές για να δώσει κίνητρο στους πολίτες να δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.

Κάθε χρόνο πιάνονται στην παγίδα τους εκατομμύρια φορολογούμενοι. Το 2018 περίπου 3 στα 10 νοικοκυριά φορολογήθηκαν για εισοδήματα πολύ μεγαλύτερα από αυτά που δήλωσαν. Συγκεκριμένα 1.929.180 φορολογούμενοι φορολογήθηκαν για μεγαλύτερα εισοδήματα, ύψους 6,7 δισ. ευρώ με τους περισσότερους να είναι μισθωτοί και να ακολουθούν οι συνταξιούχοι και οι εισοδηματίες.

Οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου που σχεδιάζει να εφαρμόσει το υπουργείο Οικονομικών στη θέση των τεκμηρίων διαβίωσης θα ενεργοποιούνται στις περιπτώσεις φορολογούμενων που οι φορολογικές αρχές εντοπίζουν αδικαιολόγητη αύξηση περιουσιακών στοιχείων, δαπάνες οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα (ατομικά ή/και οικογενειακά), εισοδήματα που είναι κοντά στο αφορολόγητο όριο.

Από «κόσκινο» θα περνούν οι δαπάνες που αφορούν σε πάγια έξοδα κατοικίας-γραφείου, σε ιδιωτικά σχολεία, σε δάνεια και αγορές με πιστωτικές κάρτες, στην ιδιωτική ασφάλιση, στους λογαριασμούς ΔΕΚΟ -κινητής τηλεφωνίας. Αυτές θα διασταυρώνονται με τα εισοδήματα από μισθούς και επαγγελματική δραστηριότητα, επιδόματα-αποζημιώσεις, επιδοτήσεις-επιχορηγήσεις, καθώς και με την περιουσιακή κατάσταση, δηλαδή με ακίνητα (μεταβολές) αλλά και με τις καταθέσεις και τα μετρητά που έχουν οι φορολογούμενοι, με στόχο τον υπολογισμό και τη φορολόγηση των πραγματικών εισοδημάτων.

Έμμεσες τεχνικές ελέγχου
Στις έμμεσες τεχνικές ελέγχου που εφαρμόζει σήμερα η Εφορία περιλαμβάνονται:

1. Η τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου. Η τεχνική αυτή προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα αναλύοντας τα έσοδα (φορολογητέα και μη), τις αγορές και δαπάνες (επαγγελματικές, ατομικές και οικογενειακές) και τις αυξήσεις και μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών) του ελεγχόμενου. Στην περίπτωση αυτή συγκρίνονται τα κάθε μορφής έσοδα που έχουν εισπραχθεί με όλα τα έξοδα στα οποία περιλαμβάνονται και αναλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε μετρητά. Στην περίπτωση που υπάρχει διαφορά, τότε αυτή θεωρείται μη δηλωθείσα φορολογητέα ύλη και θα πρέπει να αιτιολογηθεί από τον φορολογούμενο προκειμένου να μην φορολογηθεί.
2. Η τεχνική καθαρής θέσης του φορολογούμενου. Η τεχνική αυτή παρακολουθεί το οικονομικό ιστορικό του ελεγχόμενου και προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια προσωπικά, οικογενειακά ή επαγγελματικά τις υποχρεώσεις προσωπικές, οικογενειακές ή επαγγελματικές, τις ατομικές, οικογενειακές και επαγγελματικές δαπάνες.
3. Η τεχνική τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά. Η τεχνική αυτή προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου, είτε με την κατάθεση αυτών σε λογαριασμούς είτε με την ανάλωσή τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών.