Δεκαοκτώ “αδιαπραγμάτευτες” συστάσεις προς την Ελλάδα έστειλε η Κομισιόν

Του Νίκου Ρογκάκου

Δεκαοκτώ αυστηρά «τελεσίγραφα» στέλνουν οι θεσμοί στην ελληνική κυβέρνηση ένα μήνα πριν τις εθνικές εκλογές στην Ελλάδα. Οι αυστηρές συστάσεις από τις Βρυξέλλες δημιουργούν ένα «χαμηλό βαρομετρικό», το οποίο προδιαθέτει για ένα δύσκολο Eurogroup στις 13 Ιουνίου.

Εφόσον ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος εκπροσωπήσει τελικά την χώρα σε αυτή την σύνοδο της ευρωζώνης θα έχει δύσκολο διάλογο με τους ομολόγους του στο περιθώριο του Συμβουλίου, ιδιαίτερα μετά την πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να προχωρήσει μονομερώς και χωρίς απόφαση από το Eurogroup στην κατάργηση της προνομοθετημένης μείωσης για το αφορολόγητο ποσό. Κίνηση που αυξάνει θεαματικά την δημοσιονομική «τρύπα» τη στιγμή που η βελόνα δείχνει κενό έως 5,5 δις. ευρώ για την διετία 2019 – 2020 από τις πρόσφατες παροχές.

Να σημειωθεί ότι μαζί με τις διατάξεις για το αφορολόγητο, θα καταργηθούν και τα περιβόητα αντίμετρα, δηλαδή οι φορολογικές ελαφρύνσεις που στόχευαν κυρίως στη μεσαία τάξη: η κατάργηση της έκτακτης εισφοράς ως 30.000 ευρώ και οι αλλαγές στους συντελεστές της, η μείωση του πρώτου συντελεστή της φορολογικής κλίμακας από το 22% στο 20%.

Ειδικότερα, τα 18 «τελεσίγραφα» είναι τα εξής:

1. Το δημοσιονομικό κόστος από τις παροχές του Αλέξη Τσίπρα φθάνουν συνολικά τα 4,4-5,5 δισ. ευρώ στη διετία 2019-202. Πιο συγκεκριμένα η δημοσιονομική «τρύπα» για το 2019 πρόκειται να φθάσει από 1,1% έως 1,4% του ΑΕΠ ή από 2,1 έως 2,6 δισ. ευρώ και για το 2020 από 1,2% έως 1,5% του ΑΕΠ ή από 2,3 έως 2,9 δισ. ευρώ.Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει ότι το συνολικό κόστος των μέτρων θα είναι μόλις 2,3 δισ. ευρώ.
2. Οι ρυθμίσεις οφειλών εκτιμάται από τους θεσμούς ότι θα έχουν δημοσιονομικό κόστος 0,3%-0,6% του ΑΕΠ (570 εκατ. ευρώ - 1,14 δισ. ευρώ) φέτος και το 2020.
3. Οι μειώσεις ΦΠΑ θα κοστίσουν στον προϋπολογισμό 0,3% του ΑΕΠ (570 εκατ. ευρώ) φέτος και 0,4% του ΑΕΠ (760 εκατ. ευρώ) το 2020.«Οι χαμηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ για τρόφιμα, εστίαση, ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο έρχονται σε αντίθεση με ένα σημαντικό μέτρο που υιοθετήθηκε τον Ιούλιο του 2015, ενώ αφήνουν αμετάβλητο τον πολύ υψηλό βασικό συντελεστή 24% και αυξάνουν περαιτέρω το χάσμα στον ΦΠΑ, που είναι ήδη το δεύτερο υψηλότερο στην Ε.Ε.».
4. Η 13η σύνταξη και οι αλλαγές στις συντάξεις χηρείας θα έχουν δημοσιονομικό κόστος 0,5% του ΑΕΠ (950 εκατ. ευρώ) ετησίως. Η 13η σύνταξη και οι αλλαγές στα κριτήρια χορήγησης των συντάξεων χηρείας αλλάζουν εν μέρει μέτρα που υιοθετήθηκαν το 2012 και το 2016 αντιστοίχως, θα αυξήσουν τη συνταξιοδοτική δαπάνη, που είναι ήδη η υψηλότερη στην Ε.Ε. ως ποσοστό του ΑΕΠ, και έρχονται σε αντίθεση με μέτρα που υιοθετήθηκαν στον προϋπολογισμό του 2019 ώστε να διατεθεί υψηλότερο μερίδιο δαπανών για κοινωνικά επιδόματα προς τους νέους και τους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας.
5. Το κόστος των παροχών του 2020,σύμφωνα με την εκτίμηση της ελληνικής πλευράς θα ανέλθει σε 1,2 δισ. ευρώ ή 0,6% του ΑΕΠ, αλλά δεν έχει γίνει οριστική αποτίμηση των μέτρων αυτών, καθώς δεν έχουν νομοθετηθεί.
6. Οι παροχές ενδέχεται να προκαλέσουν παρενέργειες και στη μείωση του δημοσίου χρέους. «Δεν είναι ακόμα εφικτό να ενσωματωθούν πλήρως τα πρόσφατα δημοσιονομικά μέτρα στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, καθώς απαιτείται περαιτέρω ανάλυση σχετικά με την επίδρασή τους στην ανάπτυξη και χρειάζεται μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με την κατεύθυνση των πολιτικών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ωστόσο, πολιτικές που επηρεάζουν αρνητικά το πρωτογενές πλεόνασμα και την αναπτυξιακή δυναμική θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πορεία του χρέους»».
7. Το ελληνικό χρέος παραμένει σε πτωτική τροχιά στο βασικό σενάριο, αλλά εξακολουθεί να ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ έως το 2048. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα κινούνται περί το 10% του ΑΕΠ έως το 2032.
8. Η ελληνική πρόταση για τα πλεονάσματα που προβλέπει μείωση του στόχου από το 3,5% του ΑΕΠ στο 2,5% του ΑΕΠ για την τριετία 2020-2022 και δέσμευση 5,5 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων σε ειδικό λογαριασμό σαν εγγύηση για την κάλυψη της διαφοράς, θα πρέπει να περάσει από Eurogroup. «Οποιαδήποτε πρόταση τροποποιεί τη συμφωνία που επετεύχθη με τους Ευρωπαίους εταίρους τον Ιούνιο του 2018 θα πρέπει να συζητηθεί στο Eurogroup στο πλαίσιο μιας επικαιροποιημένες ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους».
9. Ο δημοσιονομικός κίνδυνος από τις δικαστικές αποφάσεις δεν έχει εξαλειφθεί. «Εάν υπάρξουν δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις-κλειδιά, οι οποίες είχαν συμφωνηθεί στη διάρκεια του προγράμματος, οι δημοσιονομικές επιπτώσεις τέτοιων αποφάσεων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε μεγάλο βαθμό με δράσεις στον ίδιο τομέα πολιτικής».
10. Μηδενική πρόοδο παρουσιάζει το θέμα της εκκαθάρισης του στοκ των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου (στο τέλος Μαρτίου ήταν μειωμένα κατά 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τέλος του 3ου Μνημονίου τον Αύγουστο, αλλά παρέμεναν στα 1,4 δισ. ευρώ, δηλαδή στα ίδια επίπεδα με τον Δεκέμβριο του 2018, υποδεικνύοντας συσσώρευση νέων υποχρεώσεων).
11. Δεν έχει προχωρήσει το ενδιάμεσο βήμα αναθεώρησης αντικειμενικών – εμπορικών αξιών μέχρι την πλήρη εξομοίωση το 2020.
12. Η στελέχωση της ΑΑΔΕ με επιπλέον προσωπικό προχωρά με αργούς ρυθμούς.
13. Η συλλογή των φορολογικών εσόδων είναι «ασθενέστερη» από τους στόχους.
14. Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας καθυστερούν.
15. Καταγράφεται υπέρβαση των προσλήψεων συμβασιούχων κατά 1.550 άτομα και ζητείται ισάριθμη μείωση προσωπικού.
16. Τα «κόκκινα» δάνεια παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα και ζητείται από την κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειες προώθησης και έγκρισης των σχεδίων που επεξεργάστηκαν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
17. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της α’ κατοικίας προβλέπεται να ενεργοποιηθεί έως το τέλος Ιουλίου (αντί για το τέλος Ιουνίου) και προειδοποιεί ότι η καθυστέρηση δεν πρέπει να οδηγήσει σε παράταση της ισχύος του νέου πλαισίου, που λήγει στο τέλος του έτους.
18. Αιχμές για «δημιουργική λογιστική» από την πλευρά της Ελλάδας αφήνουν οι θεσμοί κάνοντας λόγο για φαινόμενα συστηματικής υπερεκτίμησης των ανώτατων ορίων δαπανών τα οποία ήταν αδύνατο στη συνέχεια να υλοποιηθούν αλλά και για υποεκτέλεση των δημοσίων επενδύσεων.