“Φουντώνει” η κόντρα για τις αλλαγές στην Δικαιοσύνη
Απορρίπτει η ΝΔ την επιστολή Καλογήρου για συναίνεση στην εκλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης με το αιτιολογικό πως αυτά τα ζητήματα ρυθμίζονται από το Σύνταγμα και τους νόμους.
Σε απαντητική του επιστολή προς τον κ. Καλογήρου ο αρμόδιος Τομεάρχης Δικαιοσύνης Νίκος Παναγιωτόπουλος τονίζει πως αυτό το αίτημα να προχωρήσει η διαδικασία πλήρωσης θέσεων ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, εγείρει πολιτικό ζήτημα, επισημαίνοντας πως είναι αυτονόητο ότι η Νέα Δημοκρατία δεν είναι δυνατόν να συναινέσει σε μια εξόφθαλμα αντιθεσμική διαδικασία.
Επισημαίνοντας πως την άποψη αυτή έχουν ήδη διατυπώσει δημοσίως διακεκριμένοι συνταγματολόγοι και καθηγητές Νομικής, χαρακτηρίζοντας «προκλητική περιφρόνηση του Συντάγματος ως προς το πνεύμα και το γράμμα του» τον διορισμό της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων από μια κυβέρνηση η οποία προκηρύσσοντας εθνικές εκλογές επί της ουσίας έχει ήδη παραιτηθεί, ο κ. Παναγιωτόπουλος τονίζει πως ο διορισμός της ανώτατης Δικαιοσύνης από την παρούσα κυβέρνηση θα ήταν πράξη αντισυνταγματική και παράνομη.
«Αντισυνταγματική γιατί μια κυβέρνηση που έχει προκηρύξει εκλογές είναι επί της ουσίας υπηρεσιακή και ως εκ τούτου μπορεί να προβαίνει μόνον σε πράξεις διαχείρισης τρεχουσών υποθέσεων ενόψει των εκλογών. Και παράνομη διότι ο νόμος 2190/94 ρητά απαγορεύει, κατά την προεκλογική περίοδο, οποιονδήποτε διορισμό σε θέση δημοσίου υπαλλήλου ή λειτουργού, πολλώ δε μάλλον στην ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων.
Με τα δεδομένα αυτά ακόμη και αν υπάρξει διακομματική συναίνεση για το ζήτημα αυτό, το Σύνταγμα και ο νόμος δεν επιτρέπουν να ληφθεί μια τέτοια απόφαση» δηλώνει προσθέτοντας πως ο Κώδικας Οργάνωσης των Δικαστηρίων προβλέπει με τρόπο σαφή την αναπλήρωση του Προέδρου και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για το διάστημα το οποίο οι θέσεις παραμένουν κενές. Υπενθυμίζει μάλιστα πως στις τελευταίες κρίσεις για θέσεις ανωτάτων δικαστικών (πρόεδροι του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας), η κυβέρνησή σας έκανε χρήση αυτής της διάταξης και τις άφησε να χηρεύουν για περισσότερο από πέντε (5) μήνες. Καταλήγοντας ο αρμόδιος Τομεάρχης Δικαιοσύνης της ΝΔ τονίζει στον Υπουργό Δικαιοσύνης πως «τυχόν παράνομη επιλογή των ανωτάτων δικαστικών όπως αυτή που προτείνετε, θα οδηγούσε σε βέβαια ακύρωση του σχετικού προεδρικού διατάγματος από το Συμβούλιο της Επικρατείας και, συνεπώς, η Νέα Δημοκρατία δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει τη νομιμότητα των αποφάσεων που θα εκδοθούν στο μέλλον από τα ανώτατα δικαστήρια».
Ολόκληρη η επιστολή του αρμόδιου τομεάρχη της Νέας Δημοκρατίας προς τον υπουργό Δικαιοσύνης έχει ως εξής:
Σχετικά με το αίτημά σας να προχωρήσει η διαδικασία πλήρωσης θέσεων ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, το οποίο κι ο ίδιος συνομολογείτε ότι εγείρει πολιτικό ζήτημα, είναι αυτονόητο ότι η Νέα Δημοκρατία δεν είναι δυνατόν να συναινέσει σε μια εξόφθαλμα αντιθεσμική διαδικασία.
Γνωρίζετε άλλωστε ότι την άποψη αυτή έχουν ήδη διατυπώσει δημοσίως διακεκριμένοι συνταγματολόγοι και καθηγητές Νομικής, χαρακτηρίζοντας «προκλητική περιφρόνηση του Συντάγματος ως προς το πνεύμα και το γράμμα του» τον διορισμό της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων από μια κυβέρνηση η οποία προκηρύσσοντας εθνικές εκλογές επί της ουσίας έχει ήδη παραιτηθεί.
Ο διορισμός της ανώτατης Δικαιοσύνης από την παρούσα κυβέρνηση θα ήταν πράξη αντισυνταγματική και παράνομη. Αντισυνταγματική γιατί μια κυβέρνηση που έχει προκηρύξει εκλογές είναι επί της ουσίας υπηρεσιακή και ως εκ τούτου μπορεί να προβαίνει μόνον σε πράξεις διαχείρισης τρεχουσών υποθέσεων ενόψει των εκλογών. Και παράνομη διότι ο νόμος 2190/94 ρητά απαγορεύει, κατά την προεκλογική περίοδο, οποιονδήποτε διορισμό σε θέση δημοσίου υπαλλήλου ή λειτουργού, πολλώ δε μάλλον στην ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων. Με τα δεδομένα αυτά ακόμη και αν υπάρξει διακομματική συναίνεση για το ζήτημα αυτό, το Σύνταγμα και ο νόμος δεν επιτρέπουν να ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
Ο Κώδικας Οργάνωσης των Δικαστηρίων προβλέπει με τρόπο σαφή την αναπλήρωση του Προέδρου και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για το διάστημα το οποίο οι θέσεις παραμένουν κενές. Άλλωστε στις τελευταίες κρίσεις για θέσεις ανωτάτων δικαστικών (πρόεδροι του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας), η κυβέρνησή σας έκανε χρήση αυτής της διάταξης και τις άφησε να χηρεύουν για περισσότερο από πέντε (5) μήνες.
Τέλος, όπως προφανώς αντιλαμβάνεστε και εσείς, τυχόν παράνομη επιλογή των ανωτάτων δικαστικών όπως αυτή που προτείνετε, θα οδηγούσε σε βέβαια ακύρωση του σχετικού προεδρικού διατάγματος από το Συμβούλιο της Επικρατείας και, συνεπώς, η Νέα Δημοκρατία δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει τη νομιμότητα των αποφάσεων που θα εκδοθούν στο μέλλον από τα ανώτατα δικαστήρια.
H επιστολή του Υπουργού Δικαιοσύνης στον Κυριάκο Μητσοτάκη:
«Σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος και του Κώδικα Οργάνωσης Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, στις 3 Μαΐου 2019 κινήθηκε η διαδικασία για την πλήρωση των θέσεων Προέδρου και Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τριών Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες πρόκειται να κενωθούν την 30η Ιουνίου. Η Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής έδωσε τη γνώμη της εντός του μήνα, μετά από ψηφοφορία μεταξύ των μελών της, και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Ενώπιον της Διάσκεψης των Προέδρων εμφανίσθηκαν οι προεπιλέγεντες, μέλη των Ανωτάτων Δικαστηρίων που κοσμούν την Δικαιοσύνη.
Μετά τη διενέργεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την απόφασή του να ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την προκήρυξη εθνικών εκλογών για την 7η Ιουλίου 2019, δηλαδή σε χρόνο μετά την αναμενόμενη ολοκλήρωση της εκκρεμούς διαδικασίας επιλογής. Συνεπώς, η διαδικασία προεπιλογής ολοκληρώθηκε κατά το νόμο προ της διενέργειας των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η δε διαδικασία επιλογής ολοκληρώνεται άμεσα, προκειμένου να μην παραμείνουν κενές, κρίσιμες θέσεις στην ηγεσία της Δικαιοσύνης για χρονικό διάστημα που θα εξαρτηθεί από τις εκλογικές διαδικασίες και τη συγκρότηση νέας κυβέρνησης.
Σε ανακοίνωση του κόμματός σας εκφράστηκε η διαφωνία σας ως προς την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής, με το σκεπτικό ότι η απόφαση για την επιλογή δικαστικών λειτουργών στην ηγεσία των Ανωτάτων Δικαστηρίων «θα δεσμεύσει τη χώρα για τα επόμενα χρόνια».
Παρά το γεγονός ότι δεν υφίσταται κανένα συνταγματικό ή νομικό κώλυμα για την ολοκλήρωση της εκκρεμούς διαδικασίας, δεδομένου ότι ο ίδιος ο Κώδικας Οργάνωσης Δικαστηρίων ρητά προβλέπει την ολοκλήρωσή της ακόμα και μετά τη διάλυση της Βουλής (άρθρο 49 παρ. 3 τελευταίο εδάφιο), αντιλαμβανόμενος όμως το πολιτικό ζήτημα το οποίο έχει ανακύψει και επειδή θεωρώ κοινή θεσμική υποχρέωση να αποτραπεί η εντύπωση ότι η επιλογή της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας συνιστά «δέσμευση» οποιασδήποτε κυβέρνησης, σας εκφράζω τη βούληση της Κυβέρνησης, να επιλεγούν ο επόμενος Πρόεδρος και Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και οι τρεις Αντιπρόεδροι του Συμβουλίου της Επικρατείας από το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από συμφωνία με την Αξιωματική Αντιπολίτευση, τιμώντας έτσι τους δικαστικούς λειτουργούς που έχουν ήδη προεπιλεγεί, δίνοντας ταυτόχρονα και ένα ισχυρό μήνυμα συναίνεσης στο συνταγματικό αυτονόητο του σεβασμού μας προς την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη».
Μαξίμου: οι μάσκες έπεσαν για τη ΝΔ
«Η κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι έχει τη συνταγματική αρμοδιότητα αλλά και τη νομική υποχρέωση να προχωρήσει στον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, μετά και την προεπιλογή της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, κάλεσε τη ΝΔ στο τραπέζι του διαλόγου για να βρεθεί συναινετική λύση. Η άρνηση της ΝΔ στην συναινετική πρόταση της κυβέρνησης επιβεβαιώνει πως ουδόλως την ενδιαφέρει η τήρηση της Συνταγματικής νομιμότητας» σχολίασε το Μαξίμου
«Οι μάσκες έπεσαν για τη ΝΔ. Δε θέλουν τη συναινετική επιλογή, δε θέλουν την τήρηση του νόμου και του Συντάγματος. Γιατί άραγε; Ποιος έχει λόγο να αρνείται τη συναινετική επιλογή; Και τι σχέση μπορεί να έχει αυτή η σπουδή της ΝΔ με τις ανοιχτές δικαστικές υποθέσεις στελεχών της; Τα συμπεράσματα τα βγάζει ο ελληνικός λαός», καταλήγει το Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού.
Η απάντηση Καλογήρου στη ΝΔ
«Δυστυχώς, το προσκλητήριο ωριμότητας που απηύθυνα σήμερα στην αξιωματική αντιπολίτευση απορρίφθηκε» ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου.
«Διαψεύδονται», σημειώνει ο υπουργός Δικαιοσύνης, «έτσι οι ελπίδες του νομικού κόσμου και των δικαστικών ενώσεων, που φάνηκε να το επικροτούν, από την αλαζονεία της ΝΔ που συμπεριφέρεται λες και έχουν ήδη διενεργηθεί και έχουν ήδη κερδηθεί οι επερχόμενες εθνικές εκλογές, προσβάλλοντας εντέλει τον ίδιο τον ελληνικό λαό».
Αναλυτικά η δήλωσή του:
«Είναι γνωστό ότι σήμερα το πρωί απέστειλα επιστολή στον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας αναφορικά με τον ορισμό της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων.
Με την κίνηση αυτή δεν αμφισβητούνταν η εξουσία της κυβέρνησης να ορίσει η ίδια όπως προβλέπεται ρητά στο Σύνταγμα την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων, αλλά γινόταν μια ύστατη προσπάθεια κατασίγασης των παθών και θεσμικής νηφαλιότητας γύρω από το σχετικό ζήτημα. Κι αυτό προκειμένου να πάψει να δίνεται η εικόνα ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «προίκα» της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας για την οποία διαγκωνίζονται μεταξύ τους τα κόμματα.
Αντί, λοιπόν, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας να συγκλίνει στην αναγκαία από τα πράγματα συνεννόηση, επέλεξε, δια του Τομεάρχη Δικαιοσύνης του κόμματός του κ. Παναγιωτόπουλου, να απαντήσει με τρόπο απαξιωτικό για τον ελληνικό λαό και τους θεσμούς της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας.
Η ΝΔ φαίνεται να παραγνωρίζει την ειδική συνταγματική πρόβλεψη για την επιλογή της ηγεσίας των δικαστηρίων και επιλέγει να αντιμετωπίζει αυτήν σαν να υπάγεται σε διατάξεις που αφορούν τους δημόσιους υπαλλήλους, θεωρώντας ότι εφαρμόζεται εν προκειμένω ο νόμος 2190/1994, που απαγορεύει τους διορισμούς σε προεκλογική περίοδο. Παρόλα αυτά, ήδη από το πρωί έχουμε επισημάνει το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ότι η διαδικασία προεπιλογής των δικαστών που μπορούν να οριστούν στην κορυφή των ανωτάτων δικαστηρίων από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής μπορεί να παραλειφθεί όταν η τελευταία αδυνατεί να συνεδριάσει επειδή έχει διαλυθεί η Βουλή. Αν λοιπόν θα μπορούσε η ηγεσία της Δικαιοσύνης να οριστεί χωρίς άλλο ουδέν ενώ η Βουλή θα είχε διαλυθεί, τότε δεν αμφισβητείται ότι αυτό μπορεί να γίνει τώρα από μια κυβέρνηση που εξακολουθεί να κυβερνά έχοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Όμως, με την απάντησή του ο κ. Μητσοτάκης αποκαλύπτεται, αφού δεν διστάζει να προδικάσει μελλοντικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας στην περίπτωση που θα ερχόταν ενώπιον αυτού αίτηση ακύρωσης των Προεδρικών Διαταγμάτων περί ορισμού της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων, προσβάλλοντας περαιτέρω την ελευθεροφροσύνη των δικαστικών λειτουργών της χώρας. Δυστυχώς, το προσκλητήριο ωριμότητας που απηύθυνα σήμερα στην αξιωματική αντιπολίτευση απορρίφθηκε. Διαψεύδονται έτσι οι ελπίδες του νομικού κόσμου και των δικαστικών ενώσεων, που φάνηκε να το επικροτούν, από την αλαζονεία της ΝΔ που συμπεριφέρεται λες και έχουν ήδη διενεργηθεί και έχουν ήδη κερδηθεί οι επερχόμενες εθνικές εκλογές, προσβάλλοντας εντέλει τον ίδιο τον ελληνικό λαό».
Την ίδια ώρα, πηγές της Προεδρίας της Δημοκρατίας διαψεύδουν δημοσιεύματα περί δήθεν παρέμβασης του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου στο θέμα της εκλογής της ηγεσίας στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν έχει υπάρξει «καμία παρέμβαση προς καμία κατεύθυνση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε χθες τη συνεδρίαση της με αυτό το θέμα , στο οποίο συνέκλιναν οι απόψεις πως δεν τίθεται ζήτημα νομιμότητας. Όμως υπήρξαν επιμέρους φωνές , εκ μέρους των 53, που έθεταν θέμα δεοντολογίας και πολιτικού κόστους.
Ο Νίκος Φίλης φέρεται να εξέφρασε τη διαφωνία του και να ζήτησε να προχωρήσει η διαδικασία μόνο αν υπάρξει συναίνεση σε κάποια πρόσωπα εκ μέρους και της αντιπολίτευσης.
Την ίδια ώρα, μιλώντας στον Alpha ο Γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης εξαπέλυσε επίθεση στην ΝΔ για την στάση της σχετικά με το θέμα. Συγκεκριμένα, οκ. Σκουρλέτης ανέφερε ότι «η Δικαιοσύνη δεν είναι λάφυρο, ούτε της Νέας Δημοκρατίας, ούτε του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε του ΠΑΣΟΚ. Ή είναι ανεξάρτητη και άρα οι διαδικασίες απαρέγκλιτα πρέπει να υπηρετούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα και η κείμενη νομοθεσία από όλους ή αλλιώς θα συνεχίσουμε να κάνουμε παρεμβάσεις». […] «Η προσέγγιση της Νέας Δημοκρατίας υποδηλώνει μία ιδιοκτησιακή σχέση με τη Δικαιοσύνη. Θέλουμε λοιπόν Δικαιοσύνη υποταγμένη ή ανεξάρτητη; Τα πράγματα είναι σαφή» .
Η ΝΔ σε χθεσινή ανακοίνωσή της ανέφερε ότι «η υπό προθεσμία πλέον κυβέρνησή του, για λόγους στοιχειώδους πολιτικής και ηθικής τάξης δεν νοείται να λαμβάνει στο εξής καμία απόφαση που θα δεσμεύσει την χώρα για τα επόμενα χρόνια. Πολύ περισσότερο κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν την ηγεσία της Δικαιοσύνης».
«Η δικομματική συμφωνία ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ ούτε αντιμετωπίζει, ούτε διορθώνει την θεσμική ακροβασία που επιχειρείται. Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας και του κύρους της Δικαιοσύνης, απαιτεί αξιοκρατική επιλογή για την ηγεσία της με ευρύτερη συναίνεση. Τα δικομματικά παιχνίδια με την Δικαιοσύνη, πρέπει τώρα να σταματήσουν, δήλωσε η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής», Φώφη Γεννηματά.
Από την πλευρά του το ΚΚΕ, όπως αναφέρει σε σημερινή του ανακοίνωση, «διαφωνεί σταθερά με το διορισμό της ηγεσίας των δικαστηρίων απ’ την εκάστοτε κυβέρνηση, πολύ περισσότερο όταν αυτό επιχειρείται να γίνει κατά την προεκλογική περίοδο και σε συνεννόηση μεταξύ των δύο κομμάτων. Γι’ αυτό το λόγο και στην πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση το ΚΚΕ κατέθεσε πρόταση για να αλλάξει το σημερινό απαράδεκτο καθεστώς. Την πρότασή μας αρνήθηκαν όλα τα άλλα κόμματα που τώρα αξιοποιούν το ζήτημα για να παίζουν τα διάφορα πολιτικά προεκλογικά τους παιχνίδια».
Θέση για το θέμα παίρνει και η Ένωση Εισαγγελέων η οποία σε ανακοίνωσή της χαρακτηρίζει απαξιωτική για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης την πολιτική αντιπαράθεση με επίκεντρο την επιλογή της ηγεσίας στα ανώτατα δικαστήρια και τάσσεται υπέρ της πολιτικής συναίνεσης που όπως αναφέρει «θωρακίζει τη δικαστική ανεξαρτησία».
Η θητεία του προέδρου και της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου λήγει στις 30 Ιουνίου και ήδη ενάμιση μήνα πριν την εκπνοή της προθεσμίας- πολύ νωρίτερα σε σχέση με άλλες φορές- το υπουργείο Δικαιοσύνης είχε κινήσει τις διαδικασίες προεπιλογής των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών για την ηγεσία του ανωτάτου δικαστηρίου.
Συνταγματολόγοι θέτουν, επίσης, ενστάσεις για τη χρονική συγκυρία των αλλαγών στη Δικαιοσύνη που συμπίπτουν με την προεκλογική περίοδο.
Μιλώντας στην εκπομπή "Καλημέρα Ελλάδα" ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α. Δημητρόπουλος, τόνισε ότι μετά το εκλογικό αποτέλεσμα υπάρχει δυσαρμονία μεταξύ κοινοβουλευτικής και λαϊκής πλειοψηφίας και τόνισε ότι η παρούσα κυβέρνηση να παραιτηθεί και να μην προχωρήσει σε αλλαγές στην Δικαιοσύνη.
