Αόρατος “δολοφόνος” ο μολυσμένος αέρας

Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει κάθε όργανο και ουσιαστικά κάθε κύτταρο του ανθρώπινου σώματος, σύμφωνα με μια νέα παγκόσμια ανασκόπηση της Περιβαλλοντικής Επιτροπής των Διεθνών Αναπνευστικών Εταιρειών, που δημοσιεύει ο Guardian.

Η έρευνα δείχνει ότι ο μολυσμένος αέρας μπορεί να ευθύνεται για πολλές βλάβες στον οργανισμό μας: Από τις καρδιακές και πνευμονικές παθήσεις έως τον διαβήτη και την άνοια και από τα προβλήματα του ήπατος και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης μέχρι τα εύθραυστα οστά και τις ζημιές στο δέρμα. Η γονιμότητα, τα έμβρυα και τα παιδιά επηρεάζονται επίσης από τον τοξικό αέρα, διαπιστώνει η έρευνα.

Οι βλάβες αυτές είναι το αποτέλεσμα των ρύπων που προκαλούν φλεγμονή και οι οποίοι στη συνέχεια διαχέονται στο υπόλοιπο σώμα. Επίσης, πολύ λεπτά σωματίδια μεταφέρονται σε όλο το σώμα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια «έκτακτη απειλή για τη δημόσια υγεία», σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού να υποφέρει από τον τοξικό υπαίθριο αέρα.

Νέα ανάλυση δείχνει πως 8,8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο - διπλάσιο νούμερο σε σύγκριση με προγενέστερες εκτιμήσεις - καθιστώντας την ατμοσφαιρική ρύπανση μεγαλύτερο «δολοφόνο» από το κάπνισμα.

Ο ακριβής αντίκτυπος των διαφόρων ρύπων σε πολλές ασθένειες δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη, ωστόσο αφήνεται να εννοηθεί πως οι γνωστές καρδιακές και πνευμονικές ασθένειες είναι μόνο “η κορυφή του παγόβουνου”.

«Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει αβάσταχτα αλλά και μακροχρόνια, ενδεχομένως επηρεάζοντας κάθε όργανο του σώματος» καταλήγουν οι επιστήμονες στις δύο ανασκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Chest.

Πνεύμονες και καρδιά

Οι επιβλαβείς επιδράσεις του βρώμικου αέρα αρχίζουν όταν εισπνέεται η ρύπανση.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται προβλήματα αναπνοής, από το άσθμα έως το εμφύσημα μέχρι και τον καρκίνο του πνεύμονα. Υπάρχουν πλέον συντριπτικές αποδείξεις ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί σοβαρή βλάβη όχι μόνο στους πνεύμονες, αλλά και στην καρδιά, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών καθώς οι αρτηρίες στενεύουν και οι μυς εξασθενούν.

Ένας λόγος για την ευρεία βλάβη από την ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ότι πολύ μικρά σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν στους πνεύμονες και να μεταφερθούν στο σώμα. Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι μπορούν ακόμη και να ταξιδέψουν μέχρι το οσφρητικό νεύρο στον εγκέφαλο. Έρευνες προειδοποιούν επίσης ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των γονιδίων. 

Εγκέφαλος και μυαλό

Τα εγκεφαλικά επεισόδια, η άνοια και η μειωμένη νοημοσύνη είναι όλες καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και οι οποίες συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι ο κακός ύπνος μπορεί να είναι συνέπεια της αναπνοής του τοξικού αέρα.

Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος πιστεύουν ότι ένα σωματίδιο ρύπανσης είναι βακτήριο και το κυνηγούν προσπαθώντας να το σκοτώσουν με την απελευθέρωση ενζύμων και οξέων. Αυτές οι φλεγμονώδεις πρωτεΐνες εξαπλώνονται στο σώμα, επηρεάζοντας τον εγκέφαλο, τα νεφρά, το πάγκρεας και ούτω καθεξής. Ο οργανισμός, όμως, εξελίχθηκε για να προστατεύσει τον εαυτό του από τις μολύνσεις και όχι από τη ρύπανση.

Σπλάχνα και όργανα

Μεταξύ των πολλών άλλων οργάνων που επηρεάζονται είναι το συκώτι. Οι έρευνες  συνδέουν επίσης την ατμοσφαιρική ρύπανση με πολυάριθμους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένης της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, όπου βρέθηκε επίσης αύξηση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.

Ακόμη και το δέρμα και τα οστά επηρεάζονται, με γήρανση του δέρματος, κνίδωση και εύθραυστα οστά που σχετίζονται με τον τοξικό αέρα.

Αναπαραγωγή, μωρά και παιδιά

ως η πιο ενοχλητική επίδραση του τοξικού αέρα είναι η βλάβη στην αναπαραγωγή και τα παιδιά. Η γονιμότητα μειώνεται και οι αποβολές αυξάνονται με την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Τα αγέννητα παιδιά επηρεάζονται, επίσης, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που εντόπισε ρύπους στους πλακούντες που θρέφουν τα έμβρυα.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται επίσης στενά με το χαμηλό βάρος στα νεογέννητα, που μπορεί να έχει συνέπειες δια βίου.

Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στον μολυσμένο αέρα, καθώς τα σώματά τους αναπτύσσονται ακόμη. Η έκθεση στον βρώμικο αέρα οδηγεί σε καχεκτικούς πνεύμονες, αυξάνει την παιδική παχυσαρκία, τη λευχαιμία και τα προβλήματα ψυχικής υγείας.