Έτος Ελ Γκρέκο το 2014

Από το Ηράκλειο της Κρήτης, τη γενέτειρα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, ξεκινά ο ελληνικός κύκλος εκθέσεων, που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της κήρυξης του 2014 ως Έτους Ελ Γκρέκο με αφορμή τη συμπλήρωση 400 χρόνων από τον θάνατο του κορυφαίου ζωγράφου.

Συγκεκριμένα, την Παρασκευή 20 Ιουνίου, στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης εγκαινιάζεται η έκθεση «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης» η οποία είναι αφιερωμένη στην ιταλική περίοδο του καλλιτέχνη. Η διάρκειά της είναι ως τις 25 Οκτωβρίου, ενώ από τις 21 Νοεμβρίου 2014 ως και την 1η Μαρτίου του 2015 η έκθεση θα μεταφερθεί στο Μουσείο Μπενάκη, που τη συνδιοργανώνει μαζί με το κρητικό μουσείο.

Αντίστοιχες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και αλλού, όπως στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, καθώς και στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, του οποίου η έκθεση με τίτλο «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πριν από τον El Greco» πήρε χτες τη σύμφωνη γνώμη των μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Η εκδήλωση στο αθηναϊκό μουσείο έχει επίκεντρο την επίδραση που άσκησε το κοινωνικό και καλλιτεχνικό περιβάλλον της Κρήτης στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του καλλιτέχνη. Θα διαρκέσει από 19 Νοεμβρίου 2014 έως 31 Μαρτίου 2015 και θα εμπλουτιστεί με μια σειρά έργων από Εφορείες Αρχαιοτήτων και Δημόσια Αρχαιολογικά Μουσεία. Μεταξύ αυτών ένας θησαυρός νομισμάτων από το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου, ένα μετάλλιο για τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου από το αρχαιολογικό μουσείο Ρεθύμνου, η εικόνα του ζωγράφου Γεωργίου Κλόντζα (επίσης από τον Χάνδακα της Κρήτης) με θέμα την Κοίμηση της Θεοτόκου (δεύτερο μισό του 16ου αιώνα) από το μητροπολιτικό παρεκκλήσι του Ευαγγελισμού τής Παναγίας στην Κω, πλάκες από ταφικά μνημεία, πινάκια κ.α.

Η έκθεση διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες, που καλύπτουν χρονικά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα και γεωγραφικά την περιοχή της Κρήτης και της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου. Εξελίσσεται σπονδυλωτά σε όλους τους διαθέσιμους χώρους περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, με την πρώτη ενότητα, που φέρει τίτλο «H εικόνα της Κοινωνίας» να χωρίζεται σε τρεις μικρότερες: στην «Κρήτη της Βενετίας» με αναφορές στο Βασίλειο της Κρήτης, στους δρόμους του εμπορίου, στη ναυμαχία της Ναυπάκτου και στην στρατιωτική ισχύ, στην «Ύπαιθρο» που αναφέρεται στους πάροικους, τα χωριά και τους ναούς της υπαίθρου, τους φεουδάρχες και τις μονές και, τέλος, στην «Πόλη» που εστιάζει στην οχύρωση των πόλεων, το αστικό τοπίο, τη χρονογραφία του Γεωργίου Κλόντζα, τα μοναστικά τάγματα, τη θρησκεία, την αντιμεταρρύθμιση, τις κοινωνικές διαφορές, την οικοτεχνία, το χρήμα κλπ.

Η δεύτερη ενότητα έχει τίτλο «Λογιοσύνη και παραγωγή εικόνων» και θα ασχοληθεί με θέματα όπως η λογιοσύνη, η αγορά των εικόνων, τα εργαστήρια και οι ζωγράφοι, ενώ στην τρίτη ενότητα με τίτλο «Οι εικόνες» θα παρουσιαστούν οι εικόνες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου «ο Ευαγγελιστής Λουκάς» και «Η Προσκύνηση των Μάγων» από το Μουσείο Μπενάκη, «Η Κοίμηση της Θεοτόκου» από τη Μητρόπολη Σύρου, «Ο Άγιος Ιάκωβος προσκυνητής» από το Μουσείο Santa Cruz στο Τολέδο, «Ο Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος» από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βαλένθια και «Ο Άγιος Φραγκίσκος και φρα Λεόνε» από την Πινακοθήκη της Μπρέρα στο Μιλάνο. Η έκθεση θα πλαισιωθεί επίσης με 24 έργα από πολιτιστικούς φορείς της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Αυστρίας και από τον Ναό των Αγίων Αρχαγγέλων στο Σαράγεβο.