Πολύτιμα έργα του Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Την έκθεση «Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος: Ζωγραφική - Χαρακτική» παρουσιάζει το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη, η οποία θα εγκαινιαστεί από την Υπουργό Τουρισμού, κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, την Πέμπτη 19 Ιουνίου.

Πάνω από 150 πολύτιμα έργα του μεγάλου χαράκτη και ζωγράφου Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου θα δώσουν τη μοναδική ευκαιρία στο φιλότεχνο κοινό να γνωρίσει το πολυεπίπεδο έργο του από το 1930 έως το 1991.

Η έκθεση περιλαμβάνει τις πολυσυζητημένες αφίσες ενάντια στους Ιταλούς κατακτητές, που έγιναν αφορμή να συλληφθεί κατά τη διάρκεια της κατοχής, τις προσωπογραφίες Ελλήνων λογοτεχνών (Σικελιανός, Παλαμάς, Βενέζης, Τερζάκης κ.ά.), τα αγαπημένα σε όλους «Αλφαβητάρια» του Δημοτικού Σχολείου, καθώς και τα βιβλία των Π.Σ. Δέλτα, Π. Πρεβελάκη, Π. Χάρη, Ν. Βρεττάκου μεταξύ των άλλων με τις αξεπέραστες εικονογραφήσεις, τις έγχρωμες ξυλογραφίες με την απόδοση των ελληνικών τοπίων και τις ελαιογραφίες του, αποκαλύπτοντας μέσα από την ιδιότυπη παραστατική τους απόδοση το έργο ενός πρωτεργάτη της σύγχρονης τέχνης.

«Ο Γραμματόπουλος, στα εξήντα ένα συναπτά έτη της δημιουργικής του δράσης, υποστήριζε με το ίδιο πάθος τη ζωγραφική και τη χαρακτική, εδραιώνοντας τη θέση του ανάμεσα στους καταξιωμένους διαμορφωτές της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Με σθένος διεύρυνε τις αισθητικές μας αντιλήψεις, υποστηρίζοντας ότι: «Η φαντασία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ελεύθερη ανάπλαση της μνήμης. Το σχέδιο με γραμμές είναι η πιο παλαιά (αρχέγονη) αφαίρεση στην τέχνη». Χαράκτης και ζωγράφος, με συνέπεια στον εσωτερικό οραματικό του κόσμο, με μια επίμονη ματιά απέναντι στη γαλήνια ενατένιση της ζωής και του φωτός της Ελλάδας, μας άφησε ένα έργο που χαρακτηρίζεται, πέρα από το προσωπικό ζωγραφικό του ύφος, από το φως των ιδεών που διαπερνά το σύνολο της δουλειάς του και, παράλληλα, εγγυάται τη συνοχή της …. Ως χαράκτης δούλεψε καινοτομικά δημιουργώντας ένα νέο δρόμο ιδιότυπης απόδοσης της οπτικής πραγματικότητας, ιδιαίτερα στα τοπία του. Εκείνο που πρωταρχικά τον ενδιέφερε ήταν να κατακτήσει μια άλλη εικόνα της Ελλάδος, περισσότερο ποιητική, με έμφαση στη λεπτή χρωματική διατύπωση. Έτσι, από τη σειρά των έγχρωμων ξυλογραφιών, κυρίως σε πλάγιο ξύλο, από το Αιγαίο έως την Ολυμπία και από τους Δελφούς έως την Αττική, παρατηρούμε ότι, μέσω των μεγάλων διαστάσεων, ευρηματικά αξιοποιεί τα λευκά τυπώματα, κερδίζοντας μια απρόσμενη φωταύγεια … Ο ζωγραφικός του κόσμος συνομιλεί άμεσα με το χαρακτικό του έργο. Εκείνο που βασανιστικά τον απασχολούσε ήταν να ξεφύγει από την κλασική έκφραση και να δώσει προβάδισμα στην εμπιστοσύνη της όρασης του φυσικού και της φαντασίας. Η δημιουργική του δράση έχεις την αίσθηση ότι ήταν αστείρευτη με έμφαση στο σχέδιο και τη δύναμη της γραμμής, η οποία προβάλλεται αντικλασική και αυτοτελής. Σε όλους τους πίνακες της δεκαετίας του ’60 με τις νεκρές φύσεις, τα τοπία και τις προσωπογραφίες, αναδύεται η ιδιότυπη έκφραση του σχεδίου ως διεργασία μιας ευθείας πνευματικής κατεργασίας. Ο Γραμματόπουλος, με τόλμη και ευρηματικότητα, προκαλεί την κοινή οπτική αίσθηση για να αγγίξει τον ήλιο, τη σοφία, το ρυθμό, την αρμονία και το κάλλος. Παράλληλα, οι αιθέριες γυναικείες μορφές του, με την προσεκτική και ευαισθητοποιημένη απλοποίηση, αναδίδουν ένα δυνατό ερωτικό και τρυφερό ύφος, μια αισθησιακή γλυκύτητα. Η ζωγραφική και η χαρακτική του, λουσμένη από το μεσογειακό φως, το γαλάζιο του αιθέρα και το ρόγχο του πελάγους αποκαλύπτουν το προσωπικό του αλφάβητο, μια εικονογραφία, η οποία προκαλεί το όνειρο της ποιητικής ενατένισης του πραγματικού», χαρακτηριστικά αναφέρει στον ομότιτλο κατάλογο ο επιμελητής της έκθεσης και Διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος, κ. Τάκης Μαυρωτάς.

Ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1916. Το 1934 εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήριο του Ουμβέρτου Αργυρού, και χαρακτική στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού (1934-1940). Το 1944 ξεκίνησε η επαγγελματική του δραστηριότητα με την δημιουργία σειράς προσωπογραφιών πολλών μεγάλων Ελλήνων λογοτεχνών για το περιοδικό Νέα Εστία  και με την εικονογράφηση 100 και πλέον λογοτεχνικών και εκπαιδευτικών βιβλίων. Ευρέως γνωστά είναι τα δύο αλφαβητάρια της πρώτης Δημοτικού που εικονογράφησε το 1949 και το 1955, αφού κατέλαβε την πρώτη θέση στους δύο αντίστοιχους πανελλήνιους διαγωνισμούς του Οργανισμού Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (Ο.Ε.Σ.Β.). Το 1954 συνεχίζει τις σπουδές του με υποτροφία στο Παρίσι, στα Ecole Supérieure des Beaux Arts, Ecole Estienne και Ecole Métίers d΄Αrt. Το 1959 εκλέγεται τακτικός καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ., στην έδρα της χαρακτικής, διαδεχόμενος τον δάσκαλό του Γιάννη Κεφαλληνό. Καθηγητής διατέλεσε μέχρι το 1985 και για αρκετά χρόνια υπήρξε διευθυντής (1973–1975) και πρύτανης (1978-1980) της. Το 1968 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 34η Μπιενάλε της Βενετίας και το 1972 του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο Χαρακτικής στην Μπιενάλε της Φλωρεντίας. Το 1974 φιλοτεχνεί το σημερινό Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2003, σε ηλικία 87 ετών, ύστερα από πολύχρονη ασθένεια, η οποία τον κράτησε μακριά από την δημιουργία για περίπου δέκα χρόνια.

Η έκθεση συνοδεύεται από τον κατάλογο «Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος: Ζωγραφική - Χαρακτική» με κείμενα του Τάκη Μαυρωτά και των καθηγητών της Α.Σ.Κ.Τ. Μιχάλη Αρφαρά και Γιώργου Μήλιου.