Ο Σουλτάνος είναι γυμνός

Η απόρριψη από την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή του αιτήματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος για επανάληψη του δημοψηφίσματος, είναι μόνο η πρώτη πράξη στη μάχη που έχει ξεκινήσει. Οι διαδηλώσεις στους δρόμους των μεγάλων πόλεων, που σχεδόν σύσσωμες καταψήφισαν τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις του Ερντογάν, έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν τη μορφή κινήματος. Κι αυτός ήταν ο λόγος που ο Πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, έσπευσε να χαρακτηρίσει απαράδεκτες τις αντιδράσεις στους δρόμους, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά μαζική καταστολή.

Το άλλο σημαντικό μέτωπο στο θέμα της νοθείας είναι οι διεθνείς παρατηρητές που στο σύνολό τους καταδίκασαν το δημοψήφισμα ως αντιδημοκρατικό. Όταν πολιτικοί ηγέτες που τάσσονται υπέρ του «Όχι», όπως οι συμπρόεδροι του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, βρίσκονται στη φυλακή, όταν όσοι δηλώνουν την πρόθεσή τους να ψηφίσουν κατά των συνταγματικών αλλαγών διώκονται ή και απολύονται από τις δουλειές τους, όταν όσοι διαφωνούν με τον Ερντογάν κατηγορούνται ως συνεργάτες του Φετουλάχ Γκιουλέν και αντιμετωπίζουν αποκλεισμό από την κοινωνία και την δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι τους, νιώθοντας ότι κινδυνεύει και η ίδια τους η ζωή, δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία.

Πώς θα μπορούσαν οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης να χαρακτηρίσουν ως δημοκρατικό ένα δημοψήφισμα που διεξήχθη ενώ η χώρα παραμένει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κι έχουν ανασταλεί βασικά συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών; Πώς θα μπορούσαν να κλείσουν τα μάτια στη μαζική σφράγιση ψηφοδελτίων που κατά σύμπτωση όλα ήταν υπέρ του ναι, όταν η ίδια η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή είχε εκδώσει οδηγία να ακυρώνονται τα ασφράγιστα ψηφοδέλτια στην ψηφοφορία των Τούρκων της Διασποράς; Πώς θα μπορούσαν να αγνοήσουν τα δεκάδες ντοκουμέντα από όλη σχεδόν την επικράτεια που αποδεικνύουν τη νοθεία;

Ο Ερντογάν με την εμπρηστική του ρητορική, που συνεχίσθηκε και μετά το δημοψήφισμα, προαναγγέλλοντας επαναφορά της θανατικής ποινής, γκρεμίζει τις γέφυρες με την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι κανένας Ευρωπαίος ηγέτης δεν τον συνεχάρη για τη νίκη του στο δημοψήφισμα, όπως έσπευσαν να το πράξουν πρώτα ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και μετά ο ισχυρός του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Πούτιν. Και οι δυο τους θεωρούν την Τουρκία κλειδί στην επίλυση του Συριακού και προφανώς επιφυλάσσουν στο μέλλον δυσάρεστες εκπλήξεις στην Άγκυρα, όταν έλθει η ώρα του τελικού διακανονισμού.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ένας αποδυναμωμένος Ερντογάν θα είναι ίσως ένας καλύτερος γείτονας. Πώς μπορεί όμως μια σοβαρή εξωτερική πολιτική να βασιστεί στο ριψοκίνδυνο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι του μεγαλομανούς σουλτάνου, ειδικά όταν η Τουρκία έχει ιστορικό εξαγωγής των εσωτερικών της κρίσεων; Ασφαλέστερος είναι ο γείτονας που σέβεται το διεθνές δίκαιο και ευθυγραμμίζεται με τους κανόνες που προσπάθησε να επιβάλει στην Άγκυρα, μέσω των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς όμως ο Ερντογάν δείχνει να αποστασιοποιείται όλο και περισσότερο από την Ευρώπη. 

Με τα διεθνή του ερείσματα είτε να έχουν καταρρεύσει, είτε να είναι πλέον μόνο ευκαιριακές λυκοσυμμαχίες, και την κυριαρχία του στο εσωτερικό να δοκιμάζεται για πρώτη φορά σε βάθος, ο σουλτάνος είναι γυμνός. Η Δυτική Τουρκία, που παράγει το 70% του ΑΕΠ της χώρας του, του γύρισε την πλάτη. Η Νοτιοανατολική Τουρκία βράζει και παρά τη μαζική νοθεία του είπε ένα ηχηρό «Όχι».

Ο Ερντογάν θα συνεχίσει την πορεία που έχει χαράξει, διευρύνοντας τον πόλεμο εναντίον των Κούρδων, επεκτείνοντας τις διώξεις και βάζοντας την ταμπέλα του τρομοκράτη ή του πραξικοπηματία σε όλο και περισσότερες αντίθετες φωνές, μέχρι να εδραιώσει την εξουσία του. Κάποια στιγμή όμως κάποιος θα φωνάξει: «Ο Σουλτάνος είναι γυμνός»! Και τότε θα έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.