Έλληνας στη φυλακή για εμπόριο νεφρών στην Κόστα Ρίκα
Ως συνήθως, το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας, ο πρώην ιδιοκτήτης πιτσαρίας Δημοσθένης Κατσίγιαννης έφτασε τελευταίος στο δικαστήριο του Σαν Χοσέ, στην πρωτεύουσα της Κόστα Ρίκα. Φορούσε γκρι παντελόνι και κόκκινο πουκάμισο. Κάθισε πλάι στους τέσσερις συγκατηγορουμένους του, χωρίς να ανταλλάξει πολλές λέξεις, και λίγα λεπτά αργότερα αποχώρησε με χειροπέδες. Καταδικάστηκε σε οκτώ έτη φυλάκισης για συμμετοχή σε εμπόριο οργάνων.
Η δικαστής Λορένα Μπλάνκο ανακοίνωσε ότι η πρωτόδικη απόφαση ήταν ομόφωνη. Ένοχος κρίθηκε και ο νεφρολόγος Φρανσίσκο Μόρα Πάλμα, ο οποίος καταδικάστηκε σε 14 έτη κάθειρξης. Αντίθετα, οι υπόλοιποι τρεις γιατροί που κατηγορούνταν ως μέλη του ίδιου κυκλώματος αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών. Οι δικηγόροι του Έλληνα μετανάστη και του Κοσταρικανού γιατρού πρόκειται να ασκήσουν έφεση, ενώ το δικαστήριο διέταξε οι δύο καταδικασθέντες να τεθούν υπό οκτάμηνη κράτηση μέχρι να καταστεί αμετάκλητη η απόφαση.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ο κ. Κατσίγιαννης είχε συλληφθεί στις 10 Οκτωβρίου 2013 στο μαγαζί του, την πιτσαρία Akropolis, απέναντι από το νοσοκομείο Calderon Guardia. Κατηγορήθηκε ως μεσάζων σε διεθνές κύκλωμα εμπορίας οργάνων. Σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές της Κόστα Ρίκα, αναζητούσε Έλληνες νεφροπαθείς πρόθυμους να πληρώσουν μεγάλα ποσά για μεταμόσχευση και στρατολογούσε ως δότες φτωχούς ντόπιους.
Συνολικά τρεις Έλληνες ασθενείς έλαβαν μοσχεύματα με αυτό τον τρόπο στην Κόστα Ρίκα. Στις 12 Νοεμβρίου 2017, ένας εξ αυτών μίλησε στην «Κ». Ήταν η πρώτη φορά που ο Λ.Ν. μοιραζόταν δημοσίως την ιστορία του. Όπως είπε, πλήρωσε 120.000 δολάρια για την επέμβαση τον Δεκέμβριο του 2009. Ο δότης του ονομαζόταν Ντανίλο Κάστρο Ρουίζ, εργαζόταν ως σεκιουριτάς και ήταν πατέρας δύο παιδιών. Σκόπευε με το μερίδιο που θα εξασφάλιζε να αγοράσει ένα μικρό σπίτι. Τον Απρίλιο του 2010 ο Βίκτορ Σότο Ρουίζ, αδερφός του προηγούμενου δότη και πωλητής μπανανών στο επάγγελμα, έδωσε το νεφρό του σε Ελληνίδα.
Σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές της χώρας, οι συμφωνίες και οι χρηματικές συναλλαγές γίνονταν στην πιτσαρία Akropolis. Συνήγορος του Έλληνα μετανάστη είχε υποστηρίξει κατά την προδικασία ότι ο εντολέας του δεν λάμβανε προμήθεια για τις επεμβάσεις.
Η δίκη ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου 2017. Ήταν μια μοναδική υπόθεση στα νομικά χρονικά της Κόστα Ρίκα. Οι 14 δότες αντιμετωπίστηκαν ως θύματα, μπήκαν σε πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων και αρκετοί εξ αυτών κατέθεσαν στο δικαστήριο μέσω τηλεδιάσκεψης.
Η Αντζελα Αβάλος, δημοσιογράφος της εφημερίδας La Nacion, παρακολουθούσε τακτικά τις συνεδριάσεις στην αίθουσα με τους γαλάζιους τοίχους. «Ο Κατσίγιαννης δεν έλαβε τον λόγο στις δύο περιπτώσεις που το δικαστήριο του έδωσε το δικαίωμα», λέει στην «Κ». «Συνήθως έπειτα από κάθε συνεδρίαση αποχωρούσε βιαστικά». Ο εισαγγελέας της έδρας είχε προτείνει να καταδικαστεί σε 39 έτη φυλάκισης. Οι τρεις γιατροί που αθωώθηκαν ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς και κλάματα μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ενώ οι δικηγόροι τους έκαναν λόγο για δικαίωση και λήξη μιας πολυετούς περιπέτειας.
Ο Φρανσίσκο Μόρα Πάλμα δεν είχε χειρουργήσει με αυτές τις διαδικασίες μόνο Έλληνες ασθενείς. Τις υπηρεσίες του κυκλώματος είχαν λάβει και νεφροπαθείς από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Οι δότες κατάγονταν από φτωχές επαρχίες, είχαν χαμηλά εισοδήματα και σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορούσαν να καλύψουν βασικές τους ανάγκες. Οι περισσότεροι πουλούσαν το νεφρό τους για να αποπληρώσουν χρέη.
