Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσης τους;
Δραστική συμβολή στη διεθνή προσπάθεια για την πρόληψη της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών αναμένεται να αποτελέσει το σημαντικό γεγονός της ομόφωνης υιοθέτησης του Σχεδίου Απόφασης για την «Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσης τους» από την Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 9 Δεκεμβρίου 2015.
Το Σχέδιο Απόφασης, με πρωτοβουλία της χώρας μας, παρουσιάζεται σταθερά ενώπιον της Γενικής Γραμματείας του ΟΗΕ ανά τριετία και το τελικό κείμενο διαμορφώθηκε φέτος ως αποτέλεσμα συστηματικών διαβουλεύσεων υπό την διαμεσολάβηση της Ελλάδας.
Στο φετινό κείμενο γίνεται ειδική μνεία στην Απόφαση για την «Σύσταση της Αρχαίας Ολυμπίας» (Ancient Olympia Recommendation), η οποία καλεί τα κράτη-μέλη σε κινητοποίηση για επιστροφή κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών, με ρητή αναφορά στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Η «Σύσταση της Αρχαίας Ολυμπίας» υιοθετήθηκε κατά τη διάρκεια του «3ου Διεθνούς Συνεδρίου Εμπειρογνωμόνων για την Επιστροφή Πολιτιστικών Αγαθών» που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα και την Αρχαία Ολυμπία. Η ετήσια διοργάνωση του Συνεδρίου αποτελεί πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Κίνας, της Κορέας και της Τουρκίας.
Μια άλλη, εξίσου σημαντική, διάσταση της Απόφασης που υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ φέτος είναι η καταδίκη της καταστροφής μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιοχές ένοπλων συρράξεων και της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες, όπως το ISIS.
Τέλος, να σημειωθεί ότι στις 27 Σεπτεμβρίου 2015 ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδης Μπαλτάς συμμετείχε σε συνάντηση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, στο πλαίσιο της 70ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Στην εν λόγω συνάντηση, ο Υπουργός τόνισε όχι μόνο ότι το ζήτημα της πρόληψης της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών αποτελεί μείζονα προτεραιότητα για τη χώρα μας, η οποία άλλωστε αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα στον τομέα αυτό, αλλά κυρίως συνέδεσε την κλοπή των Γλυπτών του Παρθενώνα με την καταστροφή της Παλμύρας και των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από το ISIS. Υπογράμμισε δε ότι η Ελλάδα πάγια πρωτοστατεί στον αγώνα επιστροφής των εθνικών πολιτιστικών θησαυρών -όπως είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα- στις χώρες προέλευσής τους.
