«Βροχή» δημοσιευμάτων για την επίσκεψη της Αμάλ Κλούνεϊ στην Αθήνα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Του Θανάση Τσίτσα
Εκτενής είναι η αναφορά των αμερικανικών ΜΜΕ στην επίσκεψη της Amal Clooney στην Αθήνα, μετά από πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης, για την παροχή νομικών συμβουλών σχετικά με τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα που βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Όπως στα ελληνικά δράματα ο αγώνας για τη μαρμάρινη ζωφόρο που αφαιρέθηκε από τον Παρθενώνα πριν από 200 περίπου χρόνια είχε πολλές πράξεις και πολλά πρόσωπα, αναφέρει ο Brian Murphy σε άρθρο του στην ιστοσελίδα της WASHINGTON POST με τίτλο «Amal Clooney goes for all the marbles in Greece», συμπληρώνοντας ότι μεταξύ αυτών υπήρξαν οι Οθωμανοί ηγεμόνες, ένα Σκωτσέζος λόρδος που μετέφερε τις αρχαιότητες στη Βρετανία και μια Ελληνίδα ηθοποιός που έγινε Υπουργός Πολιτισμού και αγωνίστηκε με ακατάπαυστο ζήλο για την επιστροφή των μαρμάρινων Θεών, αλόγων και μυθικών σκηνών στην Αθήνα από το Βρετανικό Μουσείο.
Τώρα έρχεται η σειρά της Amal Clooney, συζύγου του ηθοποιού George Clooney, η οποία ως μέλος ομάδας νομικών αναζητά τρόπους αξιοποίησης του διεθνούς δικαίου και της κοινής γνώμης για την επιστροφή της συλλογής στην Ελλάδα («Hellas»). Η Amal Clooney, διακεκριμένη δικηγόρος και ακτιβίστρια, έφθασε χθες στην Αθήνα με την ελπίδα να δώσει νέα ώθηση στην διεκδίκηση της Ελλάδας για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα.
Η τριμελής ομάδα δικηγόρων θα συναντηθεί σήμερα με τον Π/Θ, Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος απολαμβάνει ενδεχομένως περισσότερο να συζητά για τα κατάλοιπα του ένδοξου ελληνικού παρελθόντος παρά για το σημερινό πολιτικό τέλμα στο οποίο βρίσκεται η χώρα. Την προηγούμενη μόλις εβδομάδα η κυβέρνηση έλαβε μια οριακή ψήφο εμπιστοσύνης, λόγω της αντίδρασης στα οικονομικά μέτρα λιτότητας.
Ο αγώνας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, γνωστών επίσης και ως «Ελγινείων Μαρμάρων», είναι μεταξύ των λίγων πραγμάτων που ενώνουν όλους τους Έλληνες.
Τα γλυπτά στόλιζαν τον ναό του Παρθενώνα στην Ακρόπολη για δύο χιλιετίες έως ότου αφαιρέθηκαν από έναν Σκωτσέζο ευγενή, τον Thomas Bruce, γνωστό ως Λόρδο Έλγιν, στις αρχές του 19ου αιώνα. Επρόκειτο για μια περίοδο όπου το φαινόμενο αρπαγής πολιτιστικής κληρονομιάς από τους Βρετανούς σε όλο τον κόσμο ήταν σύνηθες. Ο Λόρδος Έλγιν ήταν πρέσβης της Βρετανίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία περιλάμβανε τότε τη σημερινή Ελλάδα. Οι Οθωμανοί ευγενικά δεν έφεραν καμία αντίρρηση στην «αγορά αναμνηστικών αντικειμένων» («souvenir shopping») από την Ακρόπολη.
Ο Λόρδος Έλγιν πούλησε τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, το οποίο στη συνέχεια τα έκθεσε στο Βρετανικό Μουσείο το 1816. Η συλλογή που περιλαμβάνει τα μισά σχεδόν από τα εναπομείναντα μέρη της ζωφόρου του Παρθενώνα φιλοξενείται σε μια ειδική αίθουσα που κατασκευάστηκε το 1832.
Η Βρετανία αρνείται εδώ και χρόνια να ικανοποιήσει το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή μιας από τις σημαντικότερες συλλογές της. Οι Έλληνες ήλπιζαν ότι με την κατασκευή του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, όπου τα μεγάλα παράθυρα «βλέπουν» στην Ακρόπολη, θα αίρονταν το αδιέξοδο. Μάταια όμως.
Η Ελλάδα δεν έχει δημοσιοποιήσει τις στρατηγικές της για την αλλαγή στάσης της Βρετανίας. Η ενοχή θα μπορούσε να αποτελεί μέρος της στρατηγικής. Υπάρχει περιστασιακή επιστροφή αρχαιοτήτων στον τόπο προέλευσής τους, με τελευταία τη Γερμανία που επέστρεψε δύο έργα της αρχαίας κυκλαδικής τέχνης, ένα μαρμάρινο γυναικείο ειδώλιο και ένα τηγανόσχημο χάλκινο σκεύος.
Οι βρετανικές εφημερίδες αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο στην ένδυση και στον γάμο της Βρετανίδας δικηγόρου με τον Clooney παρά στον αγώνα της για την πολιτιστική κληρονομιά.
Ο Έλληνας Υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τασούλας, δήλωσε μετά τη συνάντησή του με την ομάδα των Βρετανών νομικών ότι «το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα την οποία στήριξε η Ελλάδα σταθερά και διαχρονικά» προσθέτοντας ότι «είναι καθήκον μας…να κάνουμε ότι είναι δυνατό για να διασφαλίσουμε την επιτυχία αυτού του αιτήματος, το οποίο δεν γίνεται μόνο στο όνομα της Ελλάδας, αλλά και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς».
Το άρθρο κάνει στη συνέχεια αναφορά στον αγώνα της πρώην Υπουργού Πολιτισμού, Μελίνας Μερκούρη, για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Την άφιξη στην Ελλάδα της Βρετανίδας δικηγόρου Amal Alamuddin Clooney, στο πλαίσιο των νομικών διεκδικήσεων από τη χώρα μας υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, προβάλλει ο David Ng σε άρθρο του στην ηλεκτρονική έκδοση της ε/φ LOS ANGELES TIMES, με τίτλο «Amal Clooney wades into Elgin Marbles debate during Greece trip». Στο πλαίσιο της επίσκεψης, σημειώνεται στο δημοσίευμα, η κα Clooney αναμένεται να συναντηθεί με τον Έλληνα Υπουργό Πολιτισμού Κων/νο Τασούλα και τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ενώ θα περιηγηθεί στην Ακρόπολη με τον Βρετανό δικηγόρο Geoffrey Robertson. Από την πλευρά του, ο Eddie O’ Hara, επικεφαλής της Βρετανικής Επιτροπής για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, δήλωσε στην Telegraph ότι «πραγματικά, καλωσορίζουμε διασημότητες που εμπλέκονται στο θέμα», ενώ σε ανακοίνωση του στο διαδικτυακό χώρο της Επιτροπής αναφέρεται ότι «η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από τη Βρετανία στην Ελλάδα θα αποτελέσει μια μεγαλειώδη χειρονομία από πολιτιστικής και ηθικής απόψεως». Στο δημοσίευμα αναφέρεται ακόμη ότι η Βρετανία απέκτησε τα γλυπτά από τον Λόρδο Έλγιν το 1816, ενώ το έτος 2016 θα σημάνει την 200η επέτειο της αγοράς αυτής.
Η νομική συνδρομή της Amal Alamuddin στο θέμα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα γεμίζει ελπίδες τους Έλληνες, γράφει η C. Rodriguez στο FORBES και καταρρακώνει τους Βρετανούς, καθώς πλέον συνοδεύεται από χολιγουντιανή ισχύ («Amal and George Clooney Make Greece’s Case for the Elgin Marbles»). Στο άρθρο παρατίθενται πληροφορίες από την Καθημερινή, που σχετίζονται με την ανάμιξη της δικηγόρου αλλά και της νομικής φίρμας για την οποία εργάζεται. Πρόκειται για ανάμιξη που χρονολογείται από το 2011, όταν, μετά από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, διερευνήθηκαν οι δυνατότητες της βρετανικής νομοθεσίας, καθώς και το σε ποια δικαστήρια μπορούσε να προσβληθεί η κατοχή των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο. Τόσο ειδικοί όσο και δημοσιογράφοι στην Αγγλία εκτιμούν ότι η προσφορά της κας Alamuddin θα αποτελέσει ισχυρό ατού για την Ελλάδα. Μετά τη δημιουργία του Μουσείου Ακροπόλεως το επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου ήταν πως η ύπαρξη των γλυπτών στο Λονδίνο «επιτρέπει διαφορετικά αφηγήματα για τα γλυπτά”. Αναφέρεται η ανάμιξη της UNESCO που ζητήθηκε πέρυσι από την ελληνική κυβέρνηση και το γεγονός ότι δεν δόθηκε ποτέ απάντηση από τον Βρετανό ΠΘ Cameron. Η δημοσιογράφος καταλήγει ότι προφανώς η Ελλάδα αποφάσισε να ακολουθήσει τη δικαστική οδό.
Η Amal Alamuddin στην Αθήνα για τη διεκδίκηση των Μαρμάρων του Παρθενώνα αναφέρει άρθρο στην ιστοσελίδα του τ/δ CBS με τίτλο «Amal Alamuddin, now Amal Clooney, in Greece for Parthenon Marbles bid» παραθέτοντας φωτογραφία από τη χθεσινή της συνάντηση με τον Υπουργό Πολιτισμού, Κώστα Τασούλα.
Ο Υπουργός Πολιτισμού, όπως επισημαίνεται, είχε χθες μακρά συζήτηση με την κα Clooney και τους δύο άλλους Βρετανούς νομικούς για ενδεχόμενη δικαστική διεκδίκηση των έργων.
Τα μαρμάρινα γλυπτά, όπως σημειώνεται, που κοσμούσαν τον Παρθενώνα για πάνω από 2.000 χρόνια, αφαιρέθηκαν από τον Λόρδο Έλγιν πριν από 200 χρόνια και εκτίθενται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο. Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι τα Μάρμαρα αφαιρέθηκαν παράνομα κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής της Ελλάδας και πρέπει να επιστραφούν για να εκτεθούν στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, άποψη που απορρίπτουν το Βρετανικό Μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση.
