Μαίνεται ο πόλεμος της προπαγάνδας για το Μπόινγκ

Μία δημοσιογράφος του Russia Today ανακοίνωσε ότι παραιτείται, καταγγέλλοντας τα «ψεύδη» του ρωσικού αγγλόφωνου δικτύου, κυρίως όσον αφορά την κάλυψη της κατάρριψης του Μπόινγκ 777 των αερογραμμών της Μαλαισίας στην ανατολική Ουκρανία.

«Παραιτήθηκα από το RT σήμερα. Σέβομαι βαθιά πολλούς ανθρώπους στην ομάδα, όμως σέβομαι και την αλήθεια», έγραψε στον λογαριασμό της στο Twitter η Σάρα Φερθ, που εργαζόταν για το κανάλι ως ανταποκρίτρια στο Λονδίνο.

Είχε προηγηθεί μια «συζήτηση» μέσω μηνυμάτων στο Twitter, στα οποία η Φερθ κατήγγειλε τα «ψέματα» του καναλιού. Αρχικά ένας άλλος χρήστης κατηγόρησε μια συνάδελφο της Φερθ, την Πόλι Μπόικο, ότι «χρηματίζεται για να μεταδίδει τα ψεύδη του Πούτιν» για τη συντριβή του Μπόινγκ.

«Τι μεταδίδω;» ρώτησε η Μπόικο για να της απαντήσει, αντί για τον αρχικό χρήστη, η Φερθ: «Ψεύδη. Ουσιαστικά δουλεύουμε για τον Πούτιν. Καθημερινά μας ζητούν εάν δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τελείως την αλήθεια, τουλάχιστον να την παραποιήσουμε».

Τον Μάρτιο, μια άλλη δημοσιογράφος του ίδιου καναλιού, η Λιζ Γουόλ, είχε παραιτηθεί σε ζωντανή μετάδοση, διαμαρτυρόμενη για τον τρόπο που το RT κάλυπτε την κρίση στην Ουκρανία.

Αντιδρώντας στην παραίτηση της Φερθ, το RT ανέφερε ότι παρουσιάζει τις απόψεις όλων των πλευρών. «Σε αντίθεση με άλλα μέσα ενημέρωσης, δεν εξάγαμε συμπεράσματα προτού ακόμη να ξεκινήσει η επίσημη έρευνα. Η Σάρα δήλωσε ότι επιλέγει την αλήθεια. Προφανώς, δεν έχουμε τον ίδιο ορισμό για την αλήθεια» τόνισε το κανάλι σε μήνυμα που έστειλε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Κάποια υποστήριξαν ότι ουκρανικά μαχητικά κατέρριψαν την πτήση MH17 της Malaysia Airlines, πυροβολώντας το ουραίο, άλλα είκασαν ότι οι ουκρανικές δυνάμεις μπέρδεψαν το Μπόινγκ 777 με το προεδρικό αεροσκάφος του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μολονότι τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας απέδωσαν σε διάφορες αιτίες την πτώση του μοιραίου αεροπλάνου, όλα υπέδειξαν ως υπεύθυνη για την τραγωδία την ουκρανική κυβέρνηση.

Για τη Μόσχα, το Κίεβο και τους φιλορώσους αυτονομιστές, ο πόλεμος της προπαγάνδας για το ποιος ευθύνεται για την καταστροφή μπορεί να είναι κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη των γεγονότων στην ανατολική Ουκρανία.

Λίγες ώρες μετά τη συντριβή του Μπόινγκ που παρέσυρε στο θάνατο 298 ανθρώπους, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν επέρριψε την ευθύνη στον Ουκρανό ομόλογό του Πέτρο Ποροσένκο, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν θα είχε συμβεί εάν το Κίεβο δεν είχε τερματίσει την κατάπαυση του πυρός που είχε κηρύξει με τους αυτονομιστές.

Οι πληροφορίες που μεταδίδουν τα αυστηρώς ελεγχόμενα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία έχουν στηρίξει τους αυτονομιστές καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα του Πούτιν και αποκλίνουν σημαντικά από τον τρόπο με τον οποίο καλύπτουν το θέμα τα δυτικά μέσα. Τηλεοπτικά κανάλια και ραδιοφωνικοί σταθμοί παραλληλίζουν την πτώση του μαλαισιανού Μπόινγκ με αυτήν ενός ρωσικού επιβατικού το οποίο καταρρίφθηκε κατά λάθος από τις ουκρανικές δυνάμεις ενώ πετούσε πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, το 2001. Τότε, είχαν σκοτωθεί 78 άνθρωποι.

Μια πηγή την οποία επικαλέστηκε το τηλεοπτικό δίκτυο Russia Today υποστήριξε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ενδέχεται να εκτόξευσαν έναν πύραυλο εναντίον του Μπόινγκ 777 γιατί το. . . μπέρδεψαν με το αεροσκάφος με το οποίο επέστρεφε ο Πούτιν από τη σύνοδο κορυφής των BRICS στη Βραζιλία. «Το περίγραμμα των δύο αεροπλάνων είναι παρόμοιο, το μέγεθός τους είναι παρόμοιο και, όσον αφορά τα χρώματα, από μεγάλη απόσταση είναι ουσιαστικά ίδια», είπε η πηγή αυτή, σύμφωνα με το RT.

Μια διαφορετική εκδοχή -και αυτή πάντως εντελώς διαφορετική από όσα μεταδίδουν τα δυτικά μέσα ενημέρωσης- έδωσε ο ειδησεογραφικός ιστότοπος LifeNews: μάρτυρες δήλωσαν ότι είδαν ένα ουκρανικό μαχητικό να ακολουθεί το Μπόινγκ 777 το οποίο πετούσε στα 32.800 πόδια ή 10.000 μέτρα από το έδαφος, τόσο ψηλά δηλαδή που μόλις και διακρίνεται από τη γη. Τα ρωσικά ρεπορτάζ ωστόσο στήριξαν τον ισχυρισμό αυτό επικαλούμενα και τα μηνύματα που φέρεται να έστειλε στο Twitter ένας Ισπανός που πιστεύεται ότι εργάζεται ως ελεγκτής πτήσεων στο αεροδρόμιο Μπορισίπιλ του Κιέβου. «Δύο ουκρανικά μαχητικά εντοπίστηκαν κοντά στο αεροσκάφος πριν εξαφανιστεί από τα ραντάρ, τρία λεπτά πριν» φέρεται να έγραψε ο ελεγκτής αυτός, σύμφωνα με το πρακτορείο Ιντερφάξ και άλλους χρήστες του Twitter. Την Πέμπτη πάντως ο λογαριασμός @Spainbuca είχε διαγραφεί. Το Κίεβο από την πλευρά του αντεπιτίθεται στον πόλεμο της πληροφορίας.

Αξιωματούχοι κατηγορούν τους αντάρτες ότι χρησιμοποίησαν ένα πυραυλικό σύστημα SA-11 της σοβιετικής εποχής που απέκτησαν από τη Ρωσία και έβαλαν εναντίον του Μπόινγκ νομίζοντας ότι επρόκειτο για ουκρανικό στρατιωτικό αεροσκάφος. Η ουκρανική κυβέρνηση έδωσε μάλιστα στη δημοσιότητα ηχογραφημένες συνομιλίες στις οποίες υποτίθεται ότι ακούγονται Ρώσοι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών να συζητούν για την κατάρριψη ενός αεροπλάνου από τους αντάρτες.

«Να πάρει ο διάολος. Είναι σχεδόν 100% σίγουρο ότι πρόκειται για πολιτικό αεροσκάφος. Πέφτουν συντρίμμια στους δρόμους… Κομμάτια από καθίσματα, πτώματα» φέρεται να λέει ο ένας από αυτούς.

Τον περασμένο μήνα, αυτονομιστές στο Ντονέτσκ, κοντά στο σημείο συντριβής του αεροσκάφους, είχαν καυχηθεί στο ρωσικό πρακτορείο Ιτάρ-Τας ότι απέκτησαν ένα αντιπυραυλικό σύστημα Buk, ή SA-11. Λίγες ώρες μετά την τραγωδία όμως ο «πρωθυπουργός» της αυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Αλεξάντερ Μποροντάι, διέψευσε αυτόν τον ισχυρισμό λέγοντας στο πρακτορείο RIA ότι οι μαχητές δεν έχουν τέτοια συστήματα. «Δεν είχαμε Buk και δεν έχουμε ούτε τώρα. Άλλου είδους αντιαεροπορικά συστήματα κατασχέσαμε», είπε χαρακτηριστικά.

Μια δυτική διπλωματική πηγή στη Μόσχα είπε ότι θα είναι «πολύ δύσκολο» να πειστεί η διεθνής κοινή γνώμη ότι δεν ευθύνονται οι αυτονομιστές για τη συντριβή. Πάντως η Ρωσία έχει βρει κάποιου είδους στήριξη -ανεπίσημα- από την Κίνα, το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο της οποίας σχολίασε ότι οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και άλλων δυτικών χωρών βιάστηκαν να βγάλουν το συμπέρασμα ότι ευθύνονται οι αντάρτες ή να επιρρίψουν την ευθύνη στη Ρωσία.