Σημαντικές διακρίσεις του ΕΚΠΑ σε πρόσφατες διεθνείς κατατάξεις

Δημοσιεύτηκε από τον οργανισμό  Quacquarelli Symonds  γνωστό ευρύτερα ως QS, ο ειδικός πίνακας διεθνούς κατάταξης πανεπιστημίων με βάση την απασχολησιμότητα των αποφοίτων και τη φήμη τους στην αγορά εργασίας.  Αποτελεί μια καινοτομία στο χώρο των παγκόσμιων κατατάξεων, σχεδιασμένη στο να παρέχει  στους φοιτητές παγκοσμίως, ένα μοναδικό εργαλείο για να συγκρίνουν τις επιδόσεις των πανεπιστημίων σε σχέση με την απασχολησιμότητα και τις προοπτικές εύρεσης εργασίας.

Στην τρέχουσα έκδοση, αυξήθηκε σημαντικά το εύρος αυτής της κατάταξης. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια αναλύονταν δεδομένα που αφορούσαν 300 ιδρύματα και δημοσιευόταν κατάλογος με 200, φέτος, διπλασιάστηκε ο αριθμός των αξιολογημένων ιδρυμάτων με δημοσίευση των 495 σημαντικότερων Πανεπιστημίων παγκοσμίως στην κατάταξη με κριτήριο την απασχολησιμότητα των αποφοίτων.

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών για το έτος 2017-2018 βρέθηκε για πρώτη φορά στις θέσεις 201-250 παγκοσμίως. Στο συγκεκριμένο πίνακα κατάταξης βρίσκονται ακόμα δύο ελληνικά πανεπιστήμια, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στις θέσεις 201-250 και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στις θέσεις 301-500.

Στην 1η θέση του πίνακα βρίσκεται το Πανεπιστήμιο του Stanford (ΗΠΑ).  Στο φετινό πίνακα κατάταξης περιλαμβάνονται πανεπιστήμια από 65 χώρες.  Από τα πανεπιστήμια που παρουσιάζονται στην εν λόγω κατάταξη 207 είναι από την Ευρώπη, 99 από τη Βόρεια Αμερική, 117 από την Ασία, 11 από την Αφρική,  33 από τη Λατινική Αμερική και 27 από την Ωκεανία.

Η βαθμολογία κάθε ιδρύματος προκύπτει από πέντε προσεκτικά επιλεγμένους δείκτες, οι οποίοι είναι οι εξής:

(α) Φήμη στους Εργοδότες (Employer reputation) - 30%

Το συγκεκριμένο κριτήριο βασίζεται στη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου από 30.000 εργοδότες σε όλο τον κόσμο. Μέσα από το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο καλούνται οι εργοδότες να εντοπίσουν τα ιδρύματα από τα οποία προέρχονται οι πιο ικανότεροι, καινοτόμοι και αποτελεσματικοί πτυχιούχοι που εργάζονται στις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς τους. Για κάθε ένα ίδρυμα που αξιολογείται, το 50% των ερωτηματολογίων προέρχεται από επιχειρήσεις και εργοδότες της ημεδαπής και το άλλο 50% από εργοδότες και επιχειρήσεις του εξωτερικού.

(β) Αποτελέσματα από τους Απόφοιτους (Alumni outcomes) - 25%

Στο πλαίσιο αυτού του κριτηρίου 30.000 επιτυχημένοι απόφοιτοι  Πανεπιστημίων κατονομάζουν ποια Πανεπιστήμια «παράγουν» σημαντικούς αποφοίτους που με το έργο τους επιδρούν σημαντικά στο χώρο ζωής και δράσης τους.

(γ) Συνεργασίες με εργοδότες κατά Τμήμα (Partnerships with Employers per Faculty) - 25%

Αυτός ο δείκτης περιλαμβάνει δύο μέρη. Πρώτον, χρησιμοποιεί τη βάση δεδομένων Scopus του Elsevier για να διαπιστώσει ποια πανεπιστήμια συνεργάζονται επιτυχώς με εταιρείες παγκοσμίου βεληνεκούς  για να παράγουν αξιόπιστη και εφαρμοσμένη έρευνα. Μόνο γνωστές εταιρείες που παράγουν τρία ή περισσότερα πρωτόκολλα συνεργασίας σε μια πενταετία (2011-2015) περιλαμβάνονται στην καταμέτρηση. Η κατάταξη αυτής της χρονιάς αντιστοιχεί σε πανεπιστημιακές συνεργασίες με 2.000 κορυφαίες παγκόσμιες εταιρείες, όπως αυτές αναφέρονται από την Fortune και τη Forbes.

Δεύτερον, θεωρεί τις εταιρικές σχέσεις που σχετίζονται με την τοποθέτηση στο χώρο εργασίας, αποφοίτων ή φοιτητών των Πανεπιστημίων,  οι οποίες αναφέρονται από τα ιδρύματα και επικυρώνονται από την ερευνητική ομάδα QS.

(δ) Αναλογία Εργοδοτών προς Φοιτητές (Employer/Student Connections) - 10%

Ο δείκτης αυτός περιλαμβάνει τον αριθμό των μεμονωμένων εργοδοτών που παρευρίσκονταν ενεργά στα πανεπιστημιακά ιδρύματα κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, παρέχοντας στους φοιτητές  την ευκαιρία να δικτυωθούν και να αποκτήσουν πληροφορίες για την αγορά εργασίας. Η παρουσία των εργοδοτών αυξάνει επίσης τις ευκαιρίες που πρέπει να έχουν οι σπουδαστές για να συμμετάσχουν σε προγράμματα πρακτικής άσκησης και ερευνητικές ευκαιρίες. Αυτή η «ενεργός παρουσία» μπορεί να λάβει τη μορφή συμμετοχής σε εκθέσεις για επαγγελματικές εκδηλώσεις, διοργάνωσης εταιρικών παρουσιάσεων ή οποιωνδήποτε άλλων δραστηριοτήτων αυτοπροβολής.

(ε) Ποσοστό Απασχόλησης Αποφοίτων (Graduate employment rate) - 10%

Αυτός ο δείκτης είναι ο πιο απλός αλλά απαραίτητος για την κατανόηση του βαθμού επιτυχίας των πανεπιστημίων στην ενίσχυση της απασχολησιμότητας. Περιλαμβάνει τη μέτρηση του ποσοστού των πτυχιούχων (με εξαίρεση εκείνους που επιλέγουν να συνεχίσουν να σπουδάζουν ή δεν είναι διαθέσιμοι για εργασία) σε πλήρη ή μερική απασχόληση εντός δώδεκα μηνών από την αποφοίτηση τους.

Κατάταξη των Ερευνητών ― Επιστημόνων στην  Ελλάδα με βάση το ερευνητικό τους έργο (μέσω Google Scholar)

Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τη Webometrics μια ολοκληρωμένη αναλυτική κατάταξη  των ερευνητών - επιστημόνων και ιδρυμάτων στην Ελλάδα,  βασισμένη στο συνολικό ερευνητικό τους έργο και την απήχησή του στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Τα δεδομένα της συγκεκριμένης κατάταξης προέρχονται αποκλειστικά από τα δημόσια προφίλ που διατηρούν ενεργά οι χρήστες της πλατφόρμας Google Scholar.

Η εν λόγω κατάταξη αναδεικνύει  την υπεροχή του ιδρύματος σε σχέση με όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια. Όπως αποτυπώνεται στον πίνακα 1 της μελέτης, το ΕΚΠΑ έρχεται πρώτο σε όλους τους επιμέρους δείκτες. Πιο συγκεκριμένα  επί του  συνόλου των 7470 Ελλήνων καθηγητών και ερευνητών με h-index >0  το ΕΚΠΑ εμφανίζει 1154, δηλαδή το 16% του συνόλου και καταλαμβάνει την 1η θέση μεταξύ 130 Πανεπιστημίων και δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και οργανισμών που εκπονούν και υλοποιούν έρευνα και περιλαμβάνονται στην κατάταξη.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στον δείκτη με h-index ≥5 μετο ΕΚΠΑ να έχει  849 ερευνητές στους 5248. Στην πολυσέλιδη έκθεση παρουσιάζονται αναλυτικά τα ονόματα των 5248 Ελλήνων καθηγητών και ερευνητών με φθίνουσα σειρά, και κατάταξη με βάση δύο κριτήρια: Το h-index ≥5 και το σύνολο των ετεροαναφορών τους. Ενδεικτικό του μεγέθους, της ποιότητας και της απήχησης του ερευνητικού έργου του ΕΚΠΑ είναι ότι στους πρώτους 100 οι 45 είναι από το Πανεπιστήμιο μας.

Στην συγκεκριμένη λίστα δεν συμπεριλαμβάνονται ερευνητές και επιστήμονες από άλλες ιστοσελίδες, πλατφόρμες και βάσεις δεδομένων όπως το scopus.

Η κατάταξη του National Taiwan University

Την 215η θέση καταλαμβάνει για το 2017 το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανάμεσα στα 800 καλύτερα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, από τις τέσσερις χιλιάδες (4.000) Ανώτατων Ιδρυμάτων των οποίων τα στοιχεία εξετάσθηκαν αρχικώς, σύμφωνα με τον διεθνώς αναγνωρισμένο κατάλογο που δημοσιεύει το National Taiwan University (Performance ranking of Scientific Papers . Το Πανεπιστήμιό μας, μάλιστα, αν συνυπολογισθεί πλήρως ως κριτήριο ο αριθμός των Τμημάτων του τοποθετείται στην 203η θέση. Επίσης βρίσκεται στην 1η Θέση μεταξύ των έξι (6) Ελληνικών Πανεπιστημίων που συμπεριλαμβάνονται στον συγκεκριμένο πίνακα κατάταξης.

Η αξιολόγηση του National Taiwan University βασίζεται κυρίως στο ερευνητικό έργο που παράγεται και δημοσιεύεται σε κάθε Ίδρυμα, στην απήχηση που επιτυγχάνουν οι δημοσιευμένες εργασίες, καθώς και στην τελική ιδιαίτερη διάκρισή τους. Κατατάξεις όπως η συγκεκριμένη είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι δεν επηρεάζεται από τους πόρους που διατίθενται σε ερευνητικούς σκοπούς, από τις υποδομές εκπαίδευσης και τα μεμονωμένα επιτεύγματα μελών ΔΕΠ αλλά από τη διαχρονική  και υψηλού επιπέδου και συνέπειας  επιστημονική έρευνα που λαμβάνει χώρα σε Πανεπιστήμια όπως το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Τελεί υπό την αιγίδα της αντίστοιχης ΑΔΙΠ της Taiwan και κατατάσσει τα 500 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου από το 2007, βασιζόμενη αποκλειστικά στις επιστημονικές τους δημοσιεύσεις και στην απήχηση που αυτές έχουν στην διεθνή επιστημονική κοινότητα. Επιπρόσθετα της συνολικής κατάταξης, η συγκεκριμένη λίστα περιλαμβάνει κατατάξεις σε 6 ευρύτερα επιστημονικά πεδία (fields), καθώς και σε 14 συγκεκριμένα επιλεγμένα θεματικά πεδία (subjects).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι βασικοί άξονες αξιολόγησης συνοψίζονται σε τρεις βασικές μεταβλητές: στην Ερευνητική Αριστεία, στην παραγωγή Έρευνας και στην επίδραση της Έρευνας. Η αξιολόγηση, δηλαδή, του National Taiwan University βασίζεται κυρίως στο ερευνητικό έργο που παράγεται και δημοσιεύεται σε κάθε Ίδρυμα, στην απήχηση που επιτυγχάνουν οι δημοσιευμένες εργασίες, καθώς και στην τελική ιδιαίτερη διάκρισή τους.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι σε επιμέρους Τομείς η κατάταξη για το Ίδρυμά μας είναι ακόμα υψηλότερη π.χ. 75η θέση στην Φαρμακολογία και Τοξικολογία, 139η θέση στην Ιατρική,  στη 239η θέση στις Επιστήμες της Ζωής, στη 255η θέση στις Φυσικές Επιστήμες, στη 265η θέση στις Κοινωνικές Επιστήμες, στην 163η θέση στην Πληροφορική, στην  185η θέση στη Φυσική και στη 207η θέση στα Μαθηματικά.

Σημαντική διάκριση του ΕΚΠΑ στον τομέα «Arts & Humanities» της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων του Times Higher Education

Δημοσιεύτηκαν πρόσφατα  από τον Οργανισμό Times Higher Education του Elsevier τα αποτελέσματα της κατάταξης Πανεπιστημίων σε επιμέρους επιστημονικούς τομείς και πεδία.  Η κατάταξη αυτή αναφέρεται στο έτος 2017 -2018 και δημοσιεύτηκε παράλληλα με τη γενική κατάταξη των Πανεπιστημίων για την εν λόγω περίοδο.

Τα φετινά αποτελέσματα επιφύλαξαν μια σημαντική διάκριση για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατετάγη στις θέσεις 201-250, στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών επίδοση που είναι η υψηλότερη που έχει επιτύχει ελληνικό πανεπιστήμιο στη συγκεκριμένη κατάταξη.  Στα 400 καλύτερα Πανεπιστήμια στον εν λόγω τομέα περιλαμβάνεται άλλο ένα ελληνικό το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στις θέσεις 301-400. Η συγκεκριμένη κατάταξη παρουσιάζει τα Πανεπιστήμια που έχουν ηγετική θέση σε σπουδές και ερευνητικό έργο στους τομείς της  τέχνης, των εφαρμοσμένων τεχνών, των γλωσσών, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της θεολογίας, της αρχιτεκτονικής και της αρχαιολογίας. Η φετινή κατάταξη περιλαμβάνει 400 Πανεπιστήμια έναντι 100 της περσινής χρονιάς.

Η μεθοδολογία της κατάταξης World University Rankings by subject των THE περιλαμβάνει 13 δείκτες που ταξινομούνται σε 5 κατηγορίες: διδασκαλία (30%), έρευνα (30%), ερευνητική απήχηση / ετερο-αναφορές (30%), διεθνής διάσταση (7,5%), έσοδα από τον ιδιωτικό τομέα (2,5%). Οι δείκτες ακολουθούν την ίδια λογική με τους δείκτες στη γενικής κατάταξης.

Στην 1η θέση της κατάταξης βρίσκεται το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο του Stanford, στη 2η θέση το MIT επίσης από τις ΗΠΑ και στην 3η θέση το Βρετανικό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.  Το 15% των Πανεπιστημίων της κατάταξης προέρχεται από τις ΗΠΑ, με τα 35 εξ αυτών να  τοποθετούνται στα καλύτερα 100. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει συνολικά 56 αντιπροσώπους και 19 στο ανώτερο τεταρτημόριο, όπως και πέρυσι. Η κατάταξη καταδεικνύει επίσης ότι η άνοδος της ανώτατης εκπαίδευσης στην Κίνα δεν περιορίζεται απλώς σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας, με το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου να ανεβαίνει για πρώτη φορά στις πρώτες 20 θέσεις και το Πανεπιστήμιο Tsinghua να μπαίνει στα 50 πρώτα.

Σύμφωνα με την άποψη των συντακτών του πίνακα κατάταξης, ενισχυμένα βγήκαν τα πανεπιστήμια που προάγουν τη διεπιστημονική προσέγγιση, και τη σύνδεση μέσω της τεχνολογίας των ανθρωπιστικών επιστημών με άλλους επιστημονικούς και τεχνικούς κλάδους.

Η κατάταξη του Times Higher Education μαζί με το QS World University Rankings και το Academic Ranking of World Universities θεωρούνται οι τρεις δείκτες με τη μεγαλύτερη απήχηση διεθνώς. 

Στις Κορυφαίες Σχολές του Κόσμου η Σχολή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ

Δημoσιεύτηκε για δεύτερη φορά από τον πίνακα της Σανγκάης (ARWU),  η ειδική κατάταξη με τις κορυφαίες αθλητικές σχολές και Τμήματα αθλητικών σπουδών Πανεπιστημίων παγκοσμίως (ShanghaiRanking's Global Ranking of Sport Science Schools and Departments 2017).

Η φετινή κατάταξη επιφύλασσε μια πολύ σημαντική διάκριση για τη  Σχολή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ, η  βρίσκεται στις πρώτες 150 παγκοσμίως (θέση 1-150) μεταξύ των 300 επιλεχθέντων και στη 2η θέση στην Ελλάδα μεταξύ των τεσσάρων Τμημάτων από τη χώρα μας που συμπεριλήφθηκαν στο top 300.

Τα 300 κορυφαία πανεπιστήμια της συγκεκριμένης κατάταξης βαθμολογήθηκαν με βάση τρία κριτήρια και πέντε δείκτες, που αξιολογούν αποκλειστικά την ακαδημαϊκή και ερευνητική επίδοση τους:

1ον) Το κριτήριο «Ερευνητική Παραγωγή» με συνολικό συντελεστή βαρύτητας 40% και περιλαμβάνει δύο δείκτες: (α) Το δείκτη «Αριθμός Άρθρων στη βάση Web of Science» για την περίοδο 2012-2016 ο οποίος αφορά τα συνολικά άρθρα και δημοσιεύσεις  της Σχολής (20%) και (β) το δείκτη «Συνολικού Αριθμού Ετεροαναφορών» από τα συγκεκριμένα άρθρα και δημοσιεύσεις της Σχολής Αθλητικών Σπουδών (20%).

2ον) Το κριτήριο «Ποιότητα της Έρευνας» με συνολικό συντελεστή βαρύτητας 50% και περιλαμβάνει δύο δείκτες: (α) Το δείκτη «Ετεροαναφορές ανά άρθρο», δηλαδή ένα μέσο όρο του πόσες φορές ένα άρθρο της Σχολής αναφέρεται σε άλλες δημοσιεύσεις (25%) και β) ο «Αριθμός Άρθρων που έχουν δημοσιευθεί στο 25% των σημαντικότερων ερευνητικών περιοδικών» (25%).

3ον)  Το κριτήριο «Διεθνή Συνεργασία» με συνολικό συντελεστή βαρύτητας 10% και περιλαμβάνει το δείκτη «Ποσοστό άρθρων με διεθνή συνεργασία στο σύνολο των άρθρων».

Τα βιβλιομετρικά δεδομένα συλλέγονται από τη βάση δεδομένων Web of Science και καλύπτουν πενταετία.