Η Ελληνίδα που κέρδισε την Lehman Brothers και δικαιώθηκε!
Μια ελληνίδα συνταξιούχος τα έβαλε με την Lehman Brothers και νίκησε! Ο Άρειος Πάγος, με απόφασή του, υποχρεώνει τον χρεοκοπημένο αμερικανικό κολοσσό να επιστρέψει ολόκληρο το κεφάλαιο που είχε επενδύσει η γυναίκα καθώς και να της καταβάλει ένα συμβολικό ποσό για ηθική βλάβη.
Η ιστορία, σύμφωνα με το Έθνος, έχει ως εξής: Πριν από 8 χρόνια, η γυναίκα θέλησε να τοποθετήσει το σύνολο των αποταμιεύσεων της ίδιας και του εκλιπόντος συζύγου της σε προθεσμιακή κατάθεση, συνεχίζοντας την πρακτική που ακολουθούσε εκείνος, προκειμένου να καλύπτει μελλοντικές ανάγκες των παιδιών της. Γι' αυτό ζήτησε από την ξένη τράπεζα μια επένδυση χωρίς ρίσκο, αλλά με υψηλή απόδοση, ανανεώνοντας την προθεσμιακή κατάθεσή τους.
Η γυναίκα ασχολείτο μόνο με τα οικιακά με το μεγάλωμα των παιδιών της. Ανίδεη από οικονομικά προϊόντα και με περιορισμένο μορφωτικό επίπεδο, δέχθηκε πιέσεις από την τράπεζα για να επενδύσει σε αμοιβαία κεφάλαια. Αρχικά αρνήθηκε, η τράπεζα όμως την έπεισε με επιχειρήματα που δεν μπορούσε να αξιολογήσει και να αντιληφθεί, ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα ήταν απολύτως ασφαλή και πολύ αποδοτικότερα.
Ετσι, άνοιξε λογαριασμό χαρτοφυλακίου επενδύσεων με τίτλους εξωτερικού (της LB) διάρκειας 3 ετών, επενδύοντας 74.000 ευρώ και πληρώνοντας μεγάλη προμήθεια 1.850 ευρώ (ίση με το 2,5% του επενδυθέντος κεφαλαίου).
Τον Σεπτέμβριο 2008 η ξένη τράπεζα την ενημέρωσε τηλεφωνικά ότι πτώχευσε η μητρική εταιρεία και εγγυήτρια των τίτλων, ενώ την ειδοποίησε εγγράφως ότι είναι αδύνατη η ρευστοποίηση, καθώς η αξία των τίτλων είναι πλέον μηδενική.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου
Η γυναίκα όμως δεν πτοήθηκε και προσέφυγε στη δικαιοσύνη αξιώνοντας αποζημίωση. Ο Αρειος Πάγος επικυρώνοντας σχετική εφετειακή απόφαση, δέχθηκε ότι πρέπει να της επιστραφεί πλήρως το κεφάλαιο, με επιπλέον αποζημίωση λόγω ηθικής βλάβης. Στην ξένη τράπεζα καταλογίστηκε παράνομη συμπεριφορά, γιατί ουσιαστικά εκμεταλλεύθηκε την επενδυτική της απειρία, καθώς την καθοδήγησε σε τίτλους αλλοδαπούς χωρίς εξηγήσεις για το ρίσκο, σε περίπτωση π.χ. πτώχευσης.
Διαπιστώθηκε μάλιστα ότι αποτελούσε τακτική η ασαφής, ελλιπής και παραπλανητική πληροφόρηση, αφού και τα σχετικά ενημερωτικά φυλλάδια που στέλνονταν στη γυναίκα υπερτόνιζαν με μαύρα γράμματα τις υψηλές αποδόσεις, τα επιτόκια, την προστασία του κεφαλαίου, ενώ αναφέρονταν με μικρά γράμματα στην εγγύηση της Lehman Brothers.
Κατά τη δικαστική απόφαση, η τράπεζα παρέλειψε να διερευνήσει το επενδυτικό προφίλ της γυναίκας και μέσα σε 20-30 λεπτά την έπεισε να αλλάξει γνώμη και να επενδύσει στα προϊόντα που της πρότεινε, χωρίς μελέτη για το τι τη συμφέρει ή ενημέρωση από τρίτους και χωρίς επόμενη συνάντηση. Στην απόφαση τονίζεται πως είναι βέβαιο ότι η συνταξιούχος θα είχε απορρίψει την επένδυση αν γνώριζε ότι εκδότρια-εγγυήτρια των τίτλων ήταν αλλοδαπή εταιρεία, ότι υπήρχε κίνδυνος να χάσει τα χρήματα σε περίπτωση χρεοκοπίας, ότι έπρεπε να πληρώσει υψηλότατη προμήθεια, ότι οι τίτλοι μπορεί να μην είχαν απολύτως καμιά απόδοση.
Ο Άρειος Πάγος κάνοντας δεκτή αγωγή που υπέβαλε ο δικηγόρος Δ. Σπυράκος, έκρινε ότι η ξένη τράπεζα οφείλει πλήρη αποζημίωση γιατί επέδειξε συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια. Κι αυτό γιατί παραβίασε τη γενική δικαιική αρχή, κατά την οποία οφείλει να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της καλόπιστα και σύμφωνα με τα συναλλακτικά ήθη, λαμβάνοντας μέτρα πρόνοιας και ασφάλειας για να αποτραπεί τυχόν ζημιά του πελάτη (κάτι που δεν έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση).
Αξίζει να σημειωθεί ότι εφετειακές αποφάσεις δικαίωσαν και δύο εμπειρότερους σε επενδυτικά προϊόντα (έναν ιατρό και έναν ναυτικό), επιβάλλοντας επιστροφή κεφαλαίων ύψους 100.000 και 45.000 ευρώ αντίστοιχα, με επιπλέον αποζημίωση 4.500 ευρώ, λόγω ηθικής βλάβης.
