Τσίπρας: προτεραιότητά μας η προστασία του περιβάλλοντος

Η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει ενεργό ρόλο όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος στην Ευρώπη, επεσήμανε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας το πρωί στο Φόρουμ «Καθαρή Ενέργεια για τα Νησιά της ΕΕ» που πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά.

«Ο συμβολισμός αυτού του πρώτου φόρουμ "Καθαρή ενέργεια για τα Νησιά της ΕΕ" που πραγματοποιείται στο μεγαλύτερο νησί, αυτό της Κρήτης, ενός θαλάσσιου έθνους, του οποίου πολλά νησιά και νησίδες στο Αιγαίο συνθέτουν τα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επαναλαμβάνει τη δέσμευση της Ευρώπης να επιταχυνθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια στα νησιά.

Και εκτός αυτού, αυτή η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ξεκινά σε μια χώρα της οποίας η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει γρήγορα και πλήρως τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και να αναλάβει ενεργό ρόλο στην παγκόσμια μετάβαση στην καθαρή ενέργεια» τόνισε στην ομιλία του ο κ. Τσίπρας.

Παράλληλα επεσήμανε: «Έχουμε φέρει την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος από το περιθώριο της πολιτικής ατζέντας στο κέντρο της αναζήτησης για το πώς η κοινωνία μας μπορεί να προχωρήσει στο μέλλον. Και κάναμε τον μακροπρόθεσμο ενεργειακό προγραμματισμό μια πολιτική προτεραιότητα. Και αυτό, παρά την επταετή οικονομική και κοινωνική κρίση από την οποία βγαίνουμε τώρα.

Επειδή, καθώς οι ανισότητες στην πρόσβαση στην καθαρή ενέργεια αντανακλώνται σε κοινωνικές ανισότητες, η προσιτή καθαρή ενέργεια για όλους μας ενισχύει περισσότερο τα απομακρυσμένα νησιά με τα απαραίτητα μέσα για να απαλλαγούν από την εξάρτησή τους από το πετρέλαιο κίνησης. Είναι κάτι περισσότερο από το να βοηθήσουμε τις οικογένειες να μειώσουν τους λογαριασμούς υψηλής ενέργειας ή να αναπτύξουν τοπικές θέσεις εργασίας και τοπικές οικονομίες. Για εμάς, είναι ένα μέσο για κοινωνική δικαιοσύνη και αλλαγή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποτελεί μια αδιαπραγμάτευτη πολιτική προτεραιότητα».

Από το βήμα του φόρουμ ο κ. Τσίπρας υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παραγωγής λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πιέζει για την υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων όσον αφορά τις εκπομπές.

«Η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει ενεργό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε η μόνη χώρα παραγωγής λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πιέζει για την υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων όσον αφορά τις εκπομπές. Αλλά οι προσπάθειές μας και η συμβολή μας στη μετάβαση στην καθαρής ενέργειας είναι πολύπλευρες. Σε εθνικό επίπεδο, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα αυξάνεται σταθερά και η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων το 2020 μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη. Επιπλέον, υιοθετήσαμε το σύστημα εγγυημένων τιμών και την πρώτη ανταγωνιστική διαδικασία για τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις» είπε ο πρωθυπουργός.

Παράλληλα επισήμανε τις πολύπλευρες προσπάθειες και τη συμβολή της Ελλάδας στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Είπε ότι η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το 2020, αναφορικά με την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη. Επίσης, ότι συμπληρώνει τη διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα σχέδιο ανταγωνιστικής υποβολής προσφορών για όλες τις μορφές ΑΠΕ, φωτοβολταϊκά, αιολική ενέργεια ή, εάν υπάρχει ενδιαφέρον, βιομάζα και μικρές υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις.

Παράλληλα, όπως είπε, η χώρα προωθεί ένα σύγχρονο Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ύπαρξη του οποίου θα βοηθήσει στην αποφυγή χρονοβόρων νομικών συνεπειών.

Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «σε συνεργασία με την Επιτροπή, προχωρούμε επίσης με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου περιβαλλοντικών αδειών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η προώθηση της ηλεκτροκίνησης είναι επίσης ένα κεντρικό ζήτημα που πρέπει να προωθηθεί κατά την επόμενη περίοδο. Η Ελλάδα διαθέτει τριάντα δύο απομονωμένα ηλεκτρικά συστήματα διαφόρων μεγεθών. Τα υπάρχοντα συστήματα βασίζονται κυρίως στις μονάδες καύσης ντίζελ. Έτσι, στον τομέα της απαλλαγής από τον άνθρακα των νησιών, υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από άποψη διασυνδέσεων όσο και από πλευράς μετάβασης σε συστήματα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Τα έξυπνα νησιά με υψηλή διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μείωση του κόστους ενέργειας είναι το όραμα και η φιλοδοξία μας. Δεσμευόμαστε για το σκοπό αυτό, υλοποιώντας και δοκιμάζοντας καινοτόμα έργα στα ελληνικά νησιά - μια προσπάθεια που θα επιταχυνθεί. Επιπλέον, πριν από μερικές ημέρες, το υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε μια -μέχρι σήμερα απούσα- οργανωμένη μακροπρόθεσμη διαδικασία ενεργειακού προγραμματισμού, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στην ενέργεια.

Αμέσως ξεκινάει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ενσωμάτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες τάσεις και δεσμεύσεις για περιβαλλοντικά και ενεργειακά θέματα, το διεθνές ενεργειακό σύστημα, τον στόχο μιας ευρωπαϊκής ολοκληρωμένης αγοράς και τη διαθεσιμότητα ενεργειακών πόρων.

Στόχος είναι η ασφάλεια του εφοδιασμού, η προστασία των καταναλωτών και η ευημερία της χώρας εν γένει. Μέσω αυτής της διαδικασίας θα τεθούν δεσμευτικοί στόχοι στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας μας, όπως η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και οι στόχοι της ΕΕ για το 2030.

Ειδικότερα, θα καθοριστούν δράσεις και πολιτικές που θα διασφαλίζουν την επιτυχία αυτής της διαδικασίας.

Αφορούν πέντε πτυχές της Ενεργειακής Ένωσης:

• ενεργειακή ασφάλεια
• αγορά ενέργειας
• ενεργειακή απόδοση
• απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα
• έρευνα, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα».

Μιλώντας στο Φόρουμ ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι αυτή η κυβέρνηση έχει φέρει την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος από το περιθώριο της πολιτικής ατζέντας στο κέντρο της αναζήτησης για το πώς η κοινωνία μας μπορεί να προχωρήσει στο μέλλον. Και κάναμε, πρόσθεσε, τον μακροπρόθεσμο ενεργειακό προγραμματισμό μια πολιτική προτεραιότητα, και αυτό παρά την επταετή οικονομική και κοινωνική κρίση από την οποία βγαίνουμε τώρα. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη υποβάλει στο Κοινοβούλιο ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις Τοπικές Ενεργειακές Κοινότητες.

«Η Ελλάδα είναι η πρώτη από τις χώρες της ΕΕ που νομοθετεί για αυτό, με βάση την αναδιατύπωση δύο ευρωπαϊκών οδηγιών. Οι τοπικές κοινότητες ενέργειας παρουσιάζουν ευκαιρίες για συνεργείες μεταξύ πολιτών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, τοπικών και περιφερειακών αρχών και θεσμών. Το πλαίσιο έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει την αποκεντρωμένη και αποτελεσματική μετάβαση στην ενέργεια, δείχνοντας την κατεύθυνση της καινοτόμου παραγωγής ενέργειας, η οποία βασίζεται στην τοπική οικειοποίηση και πρωτοβουλίες. Το στοιχείο της τοποθεσίας είναι κεντρικό στοιχείο του σχεδιασμού τους, καθώς ο βασικός στόχος του προτεινόμενου νόμου είναι να παράγει προστιθέμενη αξία για τις τοπικές κοινότητες καθώς και να μετριάσει την ενεργειακή φτώχεια. Το σχέδιο νόμου λαμβάνει υπόψη τη συγκεκριμένη μορφολογία της χώρας, δηλαδή, τον έντονο νησιωτικό της χαρακτήρα. Η έννοια του νησιωτικού χαρακτήρα αναφέρεται στην απομόνωση και την απομάκρυνση από το κέντρο.

Εμείς, συνεπώς, εισάγουμε ειδικές διατάξεις για τις ενεργειακές Κοινότητες σε νησιά με μικρό πληθυσμό, δηλαδή λιγότερα από 3.100 άτομα. Επιπλέον, η πρωτοβουλία δημιουργεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την ανάπτυξη μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από τις τοπικές κοινωνίες, επιτρέποντας στις τοπικές κοινότητες να εμπλακούν στην προώθηση της καθαρής ενέργειας. Η Ελλάδα αναλαμβάνει ευθύνες και πρωτοβουλίες. Και αυτή είναι μια ιστορική ευκαιρία και ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές, μια ευθύνη που πρέπει να πάρουμε. Δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε στις μελλοντικές γενιές να μας κατηγορήσουν ότι δεν την πήραμε. Είμαστε εδώ για να λάβουμε αποφάσεις και να κάνουμε βήματα. Και πρέπει να τα κάνουμε - εδώ και τώρα. Εύχομαι κάθε επιτυχία σε αυτό το φόρουμ, αναμένουμε ότι θα δώσει το σωστό μήνυμα για την επόμενη μέρα, το μομέντουμ είναι σωστό, σας διαβεβαιώνω ότι η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει σθεναρά αυτή την πρωτοβουλία» κατέληξε.

Η ομιλία του κ. Τσίπρα πραγματοποιήθηκε παρουσία του Επιτρόπου Κλιματικής Αλλαγής και Ενέργειας, Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε. H πρωτοβουλία για τα «Ενεργειακά Νησιά», αποτελεί συνέχεια της πολιτικής διακήρυξης καθαρής ενέργειας για τα νησιά της ΕΕ, που υπογράφηκε τον περασμένο Μάιο στη Βαλέτα της Μάλτας, στο πλαίσιο του άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας.