Η Frontex φεύγει, η EUBCGA έρχεται
Τη δημιουργία ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής – ακτοφυλακής (European Border and Costguard Agency), που θα έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει άμεσα με απόφαση της Κομισιόν χωρίς να έχει προηγηθεί σχετικό αίτημα από κράτος - μέλος, προβλέπει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με στόχο την αποτελεσματικότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την προστασία της Σένγκεν.
Η EUBCGA που θα αντικαταστήσει τη FRONTEX δεσμεύσει, έως το 2020 μόνιμο προσωπικό 1.000 ατόμων. Παράλληλα θα μπορεί να αντλεί προσωπικό από μία δεξαμενή 1.500 συνοριοφυλάκων των κρατών-μελών και θα κινητοποιείται εντός τριών ημερών, όταν και όπου κρίνεται απαραίτητο.
Θα έχει εποπτικό ρόλο, παρακολουθώντας και αναλύοντας την κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Θα προτείνει διορθωτικές δράσεις σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης θα έχει δικαίωμα άμεσης επέμβασης για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων.
Αν ένα κράτος-μέλος αδυνατεί να αντιμετωπίσει την πίεση των μεταναστευτικών ροών, θέτοντας σε κίνδυνο τον χώρο Σένγκεν, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να αποφασίσει την άμεση επέμβαση της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής, χωρίς να χρειάζεται να έχει προηγηθεί σχετικό αίτημα από το εν λόγω κράτος-μέλος.
Η EUBCGA θα μπορεί να συνεργάζεται με τρίτες χώρες και να πραγματοποιεί κοινές επιχειρήσεις με γειτονικές χώρες.
Επίσης, θα βοηθά στη διαδικασία επιστροφής στις χώρες προέλευσής τους των μεταναστών εκείνων των οποίων η αίτηση χορήγησης ασύλου απορρίπτεται. Προς το σκοπό αυτό θα δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό γραφείο επιστροφών. Παράλληλα θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός παραπόνων για την περίπτωση που ένα άτομο θεωρεί ότι έχουν καταπατηθεί τα δικαιώματά του.
Αναθεώρηση της συνθήκης Σένγκεν
Η Κομισιόν προτείνει, εξάλλου, την αναθεώρηση της συνθήκης Σένγκεν, προκειμένου να επιτραπεί η διενέργεια συστηματικών ελέγχων σε Ευρωπαίους πολίτες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ (χερσαία, θαλάσσια και εναέρια).
Θα γίνεται, επίσης, ταυτοποίηση των βιομετρικών στοιχείων των επιβατών με βάσεις δεδομένων, όπως το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν, η βάση δεδομένων της Interpol για απολεσθέντα ταξιδιωτικά έγγραφα και αντίστοιχα εθνικά συστήματα πληροφοριών, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα άτομα που εισέρχονται στην ΕΕ δεν συνιστούν απειλή για τη δημόσια τάξη και την εσωτερική ασφάλεια. Οι έλεγχοι αυτοί θα είναι υποχρεωτικοί από και προς τρίτες χώρες.
Η πρόταση της Κομισιόν θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και την Παρασκευή, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν οι 28 ηγέτες θα δώσουν το «πράσινο φως», όπως διεφάνη από τις ενστάσεις και τις επιφυλάξεις τεσσάρων χωρών στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων την Τρίτη τις Βρυξέλλες.
Επιφυλάξεις και ενστάσεις διετύπωσαν σύμφωνα με πληροφορίες οι υπουργοί Εξωτερικών της Ισπανίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ελλάδας. Ενδεικτικό του κλίματος είναι πως υπήρξαν υπουργοί που δεν τοποθετήθηκαν συγκεκριμένα στο θέμα, εκφράζοντας όμως τις ζωηρές επιφυλάξεις τους στο παρασκήνιο της συνεδρίασης. Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται να εκφραστούν περισσότερες ενστάσεις κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17-18 Δεκεμβρίου.
Παρουσιάζοντας την πρόταση, ο αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς δήλωσε: «Σε ένα χώρο ελεύθερης μετακίνησης χωρίς εσωτερικά σύνορα, η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης πρέπει να γίνει κοινή ευθύνη. Η προσφυγική κρίση ανέδειξε σαφείς αδυναμίες και κενά στον υπάρχοντα μηχανισμό φύλαξης των συνόρων».
Από την πλευρά του, ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος τόνισε ότι η πρόταση της Επιτροπής θα ενισχύσει την ασφάλεια για τους Ευρωπαίους πολίτες και θα βελτιώσει τη διαχείριση των συνόρων.
«Σήμερα δημιουργούμε περισσότερη Ευρώπη, για την καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, για την αύξηση των επιστροφών των παράτυπων μεταναστών, για την ενίσχυση του συστήματος ασύλου γι αυτούς που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και για την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ».
