Εντυπωσιακές εικόνες από το χορό των αναστενάρηδων

Σε ένα καταπράσινο τοπίο, στο κονάκι που βρίσκεται το ξωκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, πραγματοποιήθηκαν, όπως κάθε χρόνο, τα Αναστενάρια Μαυρολεύκης στη Δράμα. Μικροί και μεγάλοι από κάθε γωνιά της Ελλάδας «πλημμύρισαν» το χώρο για να παρακολουθήσουν τις τριήμερες εκδηλώσεις και να περπατήσουν πάνω σε... αναμμένα κάρβουνα.

 Όσοι παρευρίσκονται στα Αναστενάρια έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διάφορες τελετουργικές διαδικασίες, όπως τη σύναξη στο κονάκι, το χορό, τα θυμιατίσματα και τις ειδικές ευχές, καθώς και άσματα, την τελετουργική ρυθμική τυμπανοκρουσία, αγιασμούς, θυσίες και λιτανεύσεις εικόνων, αλλά η πιο εντυπωσιακή εκδήλωση είναι η πυροβασία πάνω στα αναμμένα κάρβουνα, όπως μεταφέρει με το ρεπορτάζ του το Thestival.gr

Ρίζες στην παράδοση και τελετουργικά

Το έθιμο τελείται από τις αρχές του 20ου αιώνα από τους πρόσφυγες της Θράκης. Τα Αναστενάρια αρχικά γίνονταν από Έλληνες και χριστιανούς ορθόδοξους σε χωριά και ειδικότερα στο βορειοανατολικό τμήμα της υπό οθωμανικής κατοχής Θράκης (σημερινή Βουλγαρία).

 Οι Αναστενάρηδες βιώνουν την πνευματική κατοχή τους από τον Άγιο Κωνσταντίνο που σε συνδυασμό με την πυροβασία περικλείει αρκετά ειδωλολατρικά στοιχεία. Την παραμονή του εθίμου που συνδέεται με την εορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης γίνεται το Κουρμπάνι, μία «Ιερή Ζωοθυσία», δηλαδή τάματα, με το κρέας των ζώων να μοιράζεται στους κατοίκους του χωριού.

 Στις 21 Μαΐου γίνεται η πυροβασία των αναστενάρηδων, ενώ την επόμενη μέρα ακολουθούν οι χαιρετισμοί των επισήμων και οι μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή Πολιτιστικών Συλλόγων του νομού Δράμας. Η πυροβασία επαναλαμβάνεται και στις 23 Μαΐου. Επιπλέον, του Αγίου Αντωνίου γίνεται ένα τραπέζι για τους αναστενάρηδες για να δώσουν την υπόσχεση ότι στις 21 Μαΐου θα είναι όλοι στην τριήμερη γιορτή.

Θρησκευτική πίστη στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη

Το πρωί της 21ης Μαΐου, οι Αναστενάρηδες μεταφέρουν τα Αναστενάρικα κωδωνοφόρα εικονίσματα και τα βάζουν στο Άγιασμα, τόπο ιερό χωρισμένο μέσα στο άλσος. Οι εικόνες αυτές, «οι χάρες» όπως λέγονται, παριστάνουν το Ιερό ζεύγος των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, αυτές είναι που δίνουν στους αναστενάρηδες την ικανότητα να περπατάνε πάνω στα κάρβουνα.

«Το κονάκι είναι το μέρος που μένει η εικόνα κανονικά, αλλά για εμάς είναι και το μέρος που κάνουμε την προετοιμασία πριν από την πυροβασία, καθώς και χώρος φιλοξενίας για αναστενάρηδες από αλλά μέρη της χώρας» λέει στο thestival.gr, ο Αθανάσιος Μπιαζάκης, Πρόεδρος τοπικής Κοινότητας Μαυρολεύκης και αναστενάρης εδώ και τρία χρόνια, τονίζοντας ότι δεν μπορεί οποιοσδήποτε να γίνει αναστενάρης.

 «Έχουν δοκιμάσει να μπουν πολλοί μέσα στη φωτιά και έχουν καεί. Η λέξη αναστενάρης βγαίνει από τον αναστεναγμό που βγάζουν εκείνη την ώρα. Είναι κάτι που υπάρχει μέσα τους, που τους περιτριγυρίζει όσο πλησιάζουν οι μέρες» λέει ο πρόεδρος του χωριού. «Η εικόνα που κρατάνε οι αναστενάρηδες είναι αυτή που φέρανε μαζί τους οι πρόσφυγες, τα μαντήλια που φοράνε οι πυροβάτες είναι κάτι που τους χαρακτηρίζει ή που τους έχει χαράξει τη ζωή, κανείς δεν χορεύει αν δεν έχει το μαντήλι του. Για να χορέψει ένας αναστενάρης χρειάζεται έναν ρυθμό. Γι' αυτό και η μουσική υπόκρουση» αναφέρει ο Αθανάσιος Μπιαζάκης.

Τα αναστενάρια πραγματοποιούνται επίσης, στην Αγία Ελένη, στον Λαγκαδά και στη Μελίγη.