Τέλος το αυτόφωρο στους εφοριακούς και θωράκιση στον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.

Του Νίκου Ρογκάκου

Μπαίνει τέλος στο αυτόφωρο των ελεγκτών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με τροπολογία που έφερε στην Βουλή ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ενώ καταργείται και το δικαίωμα του υπουργού Οικονομικών να ασκεί πειθαρχική δίωξη στον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.

Σύμφωνα με την τροπολογία, καταργείται το δικαίωμα του υπουργού Οικονομικών να ασκεί πειθαρχική δίωξη στον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθώς επίσης και στον Πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης της Αρχής.

Με την ίδια τροπολογία, επαναδιατυπώνονται οι ήδη ισχύουσες διατάξεις για τις περιπτώσεις στις οποίες υπέχουν πειθαρχική ευθύνη ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε., καθώς επίσης και ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκηση της Αρχής, με την μόνη διαφορά ότι απαλείφονται οι ήδη ισχύουσες σήμερα διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες αρμόδιος για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης στους παραπάνω είναι ο υπουργός Οικονομικών.

Επιπλέον, στην τροπολογία περιλαμβάνονται και ρυθμίσεις που προβλέπουν την κατάργηση της αυτόφωρης διαδικασίας για τους υπαλλήλους της Α.Α.Δ.Ε., καθώς και την ρύθμιση του καθεστώτος μεταβολών και κινητικότητας του προσωπικού της Ανεξάρτητης Αρχής.

Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την τροπολογία, «οι ρυθμίσεις αυτές κρίνονται επιβεβλημένες προκειμένου να ευθυγραμμιστεί το υφιστάμενο ειδικό πλαίσιο ευθύνης, που τα ανωτέρω πρόσωπα φέρουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, προς τις γενικώς ισχύουσες διατάξεις, αλλά και τις ειδικές διατάξεις που ισχύουν για άλλες ελεγκτικές υπηρεσίες (άρθρο 386 ν. 4512/2018 - Α' 5), ώστε να εργάζονται υπό καθεστώς ασφάλειας και με προσανατολισμό στην επίτευξη των στόχων που τους ανατίθενται, διασφαλίζοντας έτσι την καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία των υπηρεσιών της Α.Α.Δ.Ε..»

Στην τροπολογία επαναδιατυπώνονται οι ήδη ισχύουσες ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες ποινική ευθύνη του Διοικητή, του Προέδρου, των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης του Εμπειρογνώμονα και των υπαλλήλων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) στοιχειοθετείται μόνο εφόσον τα πρόσωπα αυτά «πράττουν με δόλο ή με σκοπό να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή άλλον ή σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους».

Ως προς την αστική ευθύνη, οι προτεινόμενες διατάξεις της τροπολογίας είναι επίσης σε αντιστοίχιση προς όσα προβλέπονται ήδη για την Διεύθυνση Ελέγχων Οικονομικών Εγκλημάτων, ενώ ως προς την πειθαρχική ευθύνη, επαναλαμβάνονται όσα προβλέπονται ήδη από την ισχύουσα νομοθεσία.

Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες διατάξεις της τροπολογίας προβλέπονται τα εξής:

1) Ο Διοικητής, ο Πρόεδρος, τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Εμπειρογνώμονας και οι υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε. όταν, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εκφράζουν αιτιολογημένη γνώμη ή εισήγηση ή διατυπώνουν πρόταση ή εκδίδουν απόφαση, εξετάζονται, διώκονται και υπέχουν ποινική ευθύνη μόνο στην περίπτωση που έπραξαν με δόλο ή με σκοπό να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή άλλον ή στην περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 4174/2013.

2) Τα όργανα της Α.Α.Δ.Ε. που είναι αρμόδια για τον έλεγχο και τον, βάσει αυτού, προσδιορισμό των δημοσίων εσόδων, υπέχουν ποινική ευθύνη ως προς την παραγραφή των υποθέσεων που τους ανατίθενται ή τους έχουν ανατεθεί προς έλεγχο μόνο ως προς τις υποθέσεις που προτεραιοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4174/2013 και εφόσον τα όργανα αυτά έπραξαν με δόλο ή με σκοπό να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή άλλον ή σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

3) Τα όργανα της Α.Α.Δ.Ε., που είναι αρμόδια για τη στόχευση και επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο, καθώς και για την επιλογή των υποθέσεων που προτεραιοποιούνται προς έλεγχο υπέχουν ποινική ευθύνη κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για την παραγραφή των λοιπών υποθέσεων που δεν επιλέγονται και δεν προτεραιοποιούνται προς έλεγχο, μόνο υπό την προϋπόθεση ότι έπραξαν με δόλο ή με σκοπό να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή άλλον ή σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

4) Τα όργανα της Α.Α.Δ.Ε. στα οποία έχει ανατεθεί η αρμοδιότητα για την επιδίωξη της είσπραξης των δημοσίων εσόδων ή στα καθήκοντα των οποίων ανάγεται η λήψη μέτρων για την αναγκαστική είσπραξη των δημοσίων εσόδων δεν υπέχουν ποινική και πειθαρχική ευθύνη, καθώς και αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου, για την παραγραφή, εφόσον έχει διακοπεί η παραγραφή αυτών με:

α) την κοινοποίηση στον οφειλέτη ατομικής ειδοποίησης

β) την επιβολή κατάσχεσης χρηματικών ποσών ή απαιτήσεων εις χείρας του οφειλέτη ή τρίτου.

5) Ο Διοικητής, ο Πρόεδρος τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Εμπειρογνώμονας και οι υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε. υπέχουν την προβλεπόμενη κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις αστική έναντι του Δημοσίου ευθύνη, μόνο σε περίπτωση που παραβαίνουν εκ δόλου τα καθήκοντά τους ή σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

6) Ο Διοικητής, ο Πρόεδρος, τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και ο Εμπειρογνώμονας της Α.Α.Δ.Ε. υπέχουν πειθαρχική ευθύνη, εφ' όσον παραβαίνουν εκ δόλου τα καθοριζόμενα από τον παρόντα νόμο και τις λοιπές γενικές και ειδικές κείμενες διατάξεις καθήκοντα και υποχρεώσεις ή σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

7) Καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4389/2016, που προβλέπουν ότι «την πειθαρχική δίωξη ασκεί:

α) για τον Διοικητή, ο Υπουργός Οικονομικών,

β) για τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Υπουργός Οικονομικών,

γ) για τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και τον Εμπειρογνώμονα, ο Υπουργός Οικονομικών».

8) Καταργείται το αυτόφωρο για τους υπαλλήλους της Α.Α.Δ.Ε.. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι για τα αδικήματα που διώκονται κατ' έγκληση και φέρεται ότι διαπράχθηκαν από υπάλληλο της Α.Α.Δ.Ε. κατά την εκτέλεση των υπηρεσιακών καθηκόντων του και σε σχέση με αυτά, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί σύλληψης του δράστη και αυτόφωρης διαδικασίας σύμφωνα με τα άρθρα 275, 409-413 και 417-424 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Σκοπείται, έτσι, η προστασία των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε. από την υποβολή αβάσιμων και προσχηματικών εγκλήσεων σε βάρος τους και η διασφάλιση της απρόσκοπτης άσκησης των καθηκόντων τους. Αντίστοιχες διατάξεις υπάρχουν ήδη στην νομοθεσία για την προστασία των δικαστικών επιμελητών (άρθρο 89 παρ. 3 του ν. 2318/1995), καθώς και των αστυνομικών, λιμενικών, πυροσβεστικών και δασικών υπαλλήλων (άρθρο 19 του ν. 4058/2012).

9) Ρυθμίζεται η κινητικότητα των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε. μεταξύ αυτής και του Υπουργείου Οικονομικών ή άλλης Ανεξάρτητης Αρχής ή άλλης δημόσιας υπηρεσίας κάθε μορφής ή Ν.Π.Δ.Δ., ή Ο.Τ.Α. Α’ και Β’ βαθμού, μέσω του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας, ενώ δεν θίγεται η διαδικασία κινητικότητας των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων προς την Αρχή η οποία διενεργείται κατά κανόνα σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4440/2016, απονέμοντας όμως ρητά την αρμοδιότητα αξιολόγησης στα αρμόδια κατά κλάδο Υπηρεσιακά Συμβούλια της Αρχής.

10) Η Α.Α.Δ.Ε. δύναται να αναπτύσσει και να εφαρμόζει μεθοδολογίες για την αξιολόγηση των θέσεων εργασίας και να καταρτίζει ειδικότερα συστήματα προαγωγών, βαθμολογικής και υπηρεσιακής εξέλιξης των υπαλλήλων της. Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις παρέχεται εξουσιοδότηση στον Διοικητή της Αρχής να καθορίζει με αποφάσεις του που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Διοίκηση της Αρχής και γνώμη του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, που διατυπώνεται εντός ενός (1) μηνός, μεθοδολογίες και διαδικασία για την αξιολόγηση των θέσεων εργασίας της Α.Α.Δ.Ε. και να συστηματοποιεί τις θέσεις αυτές σε ομάδες, ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε θέσης.

Για την αξιολόγηση των θέσεων αυτών και τη συστηματοποίησή τους σε ομάδες απαιτητικότητας λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένα κριτήρια, σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, όπως ενδεικτικά οι γνώσεις και η εμπειρία που απαιτούνται για την πλήρωση κάθε θέσης, ο βαθμός δυσκολίας εκτέλεσης των καθηκόντων κάθε θέσης, η ένταξή της στην υπηρεσιακή ιεραρχία, οι συνθήκες εργασίας και η βαρύτητα και η επιρροή αυτής στην επίτευξη των στόχων της Α.Α.Δ.Ε.. Τα κριτήρια αυτά αναφέρονται στα αντίστοιχα περιγράμματα των θέσεων εργασίας, όπως τα περιγράμματα αυτά καταρτίζονται και τροποποιούνται με αποφάσεις του Διοικητή, σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες της Αρχής.

Επίσης, βάσει της αξιολόγησης των θέσεων εργασίας και της ένταξής τους σε ομάδες, ο Διοικητής με αποφάσεις του που εκδίδονται με όμοια διαδικασία, δύναται να αναπτύσσει ειδικότερα συστήματα προαγωγών και βαθμολογικής και υπηρεσιακής εξέλιξης των υπαλλήλων του στις θέσεις αυτές. Το νέο σύστημα αξιολόγησης και συστηματοποίησης σε ομάδες των θέσεων εργασίας σκοπό έχει να συμβάλει στην επιτυχέστερη λειτουργία της Αρχής, στην καλύτερη επίτευξη των στόχων και συνακόλουθα στην αποτελεσματικότερη είσπραξη των δημοσίων εσόδων, μέσω της καλύτερης και ποιοτικότερης αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού της.