Ανύπαρκτο το κοινωνικό Κράτος

Του Νίκου Ρογκάκου

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ικανό κοινωνικό Κράτος, με αποτέλεσμα να "ανθεί" ο κοινωνικός αποκλεισμός και αυτό φαίνεται με τον πλέον αποκαλυπτικό τρόπο από τα στοιχεία της Eurostat.

Είναι ενδεικτικό ότι στις δαπάνες για τη στέγαση και τον κοινωνικό αποκλεισμό η Ελλάδα "καταρρέει". Στην Ελλάδα αντιστοιχούν μόλις στο 0,9% του συνόλου των κοινωνικών δαπανών, όταν ακόμα και στη Βουλγαρία ανέρχονται στο 1,6%, ενώ η σύγκριση με τον κοινοτικό μέσο όρο του 4,2% είναι σαφώς απογοητευτική.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, οι κοινωνικές δαπάνες (social protection) στην Ελλάδα αντιστοιχούν στο 26,6% του ΑΕΠ, δηλαδή λίγο πιο κάτω από τον κοινοτικό μέσο όρο, αλλά πάνω από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία κι άλλους. Κι όμως πρόκειται για μαγική εικόνα.

Όποιος ανατρέξει στην ποιοτική ανάλυση αυτών των δαπανών και πώς ακριβώς κατανέμονται, θα διαπιστώσει ότι το κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα εξαντλείται στην καταβολή των συντάξεων, που απορροφούν το 65,1% του συνόλου των κοινωνικών δαπανών, με αποτέλεσμα τα κονδύλια που απομένουν για ανέργους, για τη στήριξη της οικογένειας, για την περίθαλψη, τους αναπήρους, όσους βρίσκονται στη ζώνη του κοινωνικού αποκλεισμού, να είναι ψίχουλα.

Με φόντο τις σχετικές επισημάνσεις του ΔΝΤ αλλά και των Ευρωπαίων, για τις στρεβλώσεις που παρατηρούνται στο κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα, έχει ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς αυτά τα στοιχεία της Eurostat. Αν αφήσουμε στην άκρη τις μετρήσεις για τη στήριξη της οικογένειας, καθώς δεν έχουν ενσωματωθεί οι παρεμβάσεις στα οικογενειακά επιδόματα- το 2016 πάντως αυτά τα κονδύλια ανέρχονταν μόλις στο 4% του συνόλου έναντι 8,7% του μέσου κοινοτικού όρου κι αυτό κάτι δείχνει- υπάρχουν τρεις κατηγορίες που η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω.

Στην κατηγορία της υγείας και των αναπήρων, οι δαπάνες περιορίζονται στο 26,4% έναντι κοινοτικού μέσου όρου 36,9%, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να βρίσκεται στον «πάτο» της σχετικής κατηγορίας, με μόνη χειρότερη την Κύπρο. Τα στοιχεία αυτά αναμφίβολα δίνουν και άλλη υπόσταση στις παραστάσεις διαμαρτυρίας των ανθρώπων με αναπηρία στο υπουργείο Οικονομικών, που εξακολουθεί να κωφεύει στα αυτονόητα, δηλαδή στην εξαίρεση των αναπηρικών επιδομάτων από τα εισοδηματικά κριτήρια για άλλες κοινωνικές ενισχύσεις.

Θα περίμενε κανείς ότι μια χώρα που βρέθηκε με επίσημο ποσοστό ανεργίας στο 28%, με ανεργία νέων στο 60% και με σταθερά υψηλά ποσοστά ακόμα και τώρα, να δίνει το κάτι παραπάνω για τη στήριξη όσων έχασαν τη δουλειά τους ή όσων πολύ απλά αδυνατούν να βρουν δουλειά. Δυστυχώς τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Η Ελλάδα δίνει μόνο το 3,7% των κοινωνικών δαπανών για τη στήριξη των ανέργων, όταν η Ισπανία, που βρέθηκε κι αυτή με εκρηκτικά ποσοστά ανεργίας, δίνει το 8,1%.

Η εικόνα γίνεται ακόμα πιο τραγική, αν ανατρέξει κανείς στους απόλυτους αριθμούς, δηλαδή στο πόσα ευρώ κατά κεφαλήν δίνει το ελληνικό Κράτος, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη- μέλη. Μετρημένα σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης, δηλαδή στην πραγματική τους αξία, το ελληνικό Κράτος δίνει το αστρονομικό ποσό των… 190,77 ευρώ ανά άτομο, κατατάσσοντας έτσι τη χώρα μας στην 3η κατηγορία της Ευρωζώνης.