Eurobank: η “εικόνα” της αγοράς εργασίας στα χρόνια της κρίσης

Ο αριθμός των απασχολούμενων στην ελληνική οικονομία ανήλθε στα 3.752,7 χιλ άτομα το 2017 καταγράφοντας ετήσια αύξηση της τάξης του 2,2% ή 79,1 χιλ, υπογραμμίζει η Eurobank στο εβδομαδιαίο δελτίο για την οικονομία.

Τα εν λόγω στοιχεία βασίζονται στην τριμηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ και αποκλίνουν σε έναν βαθμό από τα αντίστοιχα βάσει της μεθοδολογίας των εθνικών λογαριασμών. Παρά τη συνεχή ενίσχυση των τελευταίων 4 ετών - συνολική αύξηση 6,8% ή 239,5 χιλ – η απασχόληση στην Ελλάδα υπολείπεται κατά 18,6% ή 857,8 χιλ σε σύγκριση με το ιστορικό υψηλό των 4.610,5 χιλ ατόμων το 2008.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις επίσημες προβλέψεις (π.χ. Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2018) για ενίσχυση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης το 2018 και το 2019, η τράπεζα αναμένει περαιτέρω αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων στην επόμενη διετία. Ωστόσο, όπως ισχύει και για άλλες βασικές μακροοικονομικές μεταβλητές της ελληνικής οικονομίας, π.χ. ΑΕΠ, η πορεία προς ανάκτηση των προ κρίσης επίπεδων απασχόλησης εκτιμάται ότι θα είναι πολυετής.

Ποιες κατηγορίες εργαζομένων (π.χ. μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι κ.α.) είχαν την υψηλότερη συνεισφορά στην ετήσια αύξηση της απασχόλησης το 2017; Η εν λόγω ενίσχυση προήλθε από θέσεις εργασίας πλήρους ή μερικής απασχόλησης;

Τα κεντρικά συμπεράσματα που εξάγονται έχουν ως εξής:

Πρώτον η κατηγορία των μισθωτών – το 65,9% του συνόλου των εργαζομένων – είχε την υψηλότερη συνεισφορά στην ετήσια ενίσχυση της απασχόλησης το 2017. Πιο αναλυτικά, ο αριθμός των μισθωτών αυξήθηκε κατά 2,2% ή 52,9 χιλ άτομα. Ακολούθησε η κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό με ενίσχυση της τάξης του 2,4% ή 19,9 χιλ. Τέλος, οι κατηγορίες των βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση και των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό παρουσίασαν ετήσια άνοδο 2,6% ή 3,7 χιλ και 1,0% ή 2,6 χιλ αντίστοιχα.

Δεύτερον, έπειτα από 6 χρόνια συνεχούς πτωτικής πορείας ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό παρουσίασε ετήσια αύξηση το 2017. Το ίδιο ποιοτικό χαρακτηριστικό ίσχυσε και για τους βοηθούς στην οικογενειακή επιχείρηση, ωστόσο το χρονικό διάστημα ήταν μεγαλύτερο στα 9 έτη.

Επιπρόσθετα, για την κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό αυτός ήταν ο 4ος χρόνος στη σειρά που καταγράφεται θετική ετήσια μεταβολή. Τέλος, βάσει των προαναφερθέντων στοιχείων, το σύνολο των αυτοαπασχολούμενων συνεισέφερε το 28,5% της ανόδου της συνολικής απασχόλησης το 2017 από 7,0% το 2016.

Τρίτον, κατά τη διάρκεια της 5ετίας 2008-2013, δηλαδή στα χρόνια της βαθιάς ύφεσης, τα μερίδια των επί μέρους κατηγοριών εργαζομένων παρουσίασαν τις παρακάτω μεταβολές: το μερίδιο των μισθωτών μειώθηκε από 65,0% το 2008 στο 63,0% το 2013, των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό ενισχύθηκε από 20,8% στο 25,4%, των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό μειώθηκε από 8,3% στο 6,7% και των βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση συρρικνώθηκε από 5,9% στο 4,9%.

Στα χρόνια της στασιμότητας (2013-2016) και της ήπιας ανάκαμψης του περασμένου έτους (2017) οι αντίστοιχες μεταβολές είχαν ως εξής: το μερίδιο των μισθωτών ενισχύθηκε από 63,0% το 2013 στο 65,9% το 2017, των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό μειώθηκε από 25,4% στο 22,8%, των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό ενισχύθηκε από 6,7% στο 7,3% και των βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση συρρικνώθηκε περαιτέρω στο 3,9%.

Τέταρτον, η πλήρης απασχόληση είχε την υψηλότερη συνεισφορά (92,7%) στην αύξηση του συνόλου των εργαζομένων και το 2017. Πιο αναλυτικά η ετήσια μεταβολή διαμορφώθηκε στο 2,2% ή 72,9 χιλ άτομα. Τα αντίστοιχα μεγέθη για την κατηγορία της μερικής απασχόλησης ήταν 1,7% ή 6,2 χιλ.

Πέμπτον, με εξαίρεση το 2017, στα χρόνια της ελληνικής κρίσης η ετήσια μεταβολή της μερικής απασχόλησης ήταν μονίμως υψηλότερη από την αντίστοιχη της πλήρους. Αυτό το ποιοτικό χαρακτηριστικό είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση (συρρίκνωση) του μεριδίου της μερικής (πλήρης) απασχόλησης από 5,7% (94,3%) το 2008 στο 9,8% (90,2%) το 2017.

Εν κατακλείδι, η μισθωτή εργασία πλήρους απασχόλησης είχε την υψηλότερη συνεισφορά στην αύξηση του αριθμού των εργαζομένων και των 2017. Επιπρόσθετα, η κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό παρουσίασε ετήσια άνοδο για πρώτη φορά έπειτα από 6 χρόνια πτωτικής πορείας. Τέλος, για το ίδιο έτος η ετήσια μεταβολή της πλήρους απασχόλησης (πλήρης απασχόληση δεν σημαίνει μόνιμη απασχόληση) υπερέβη την αντίστοιχη της μερικής για πρώτη φορά από την αρχή της ελληνικής κρίσης.