Ποιοι δικαιούνται το ΕΚΑΣ το 2018

Διευκρινίσεις για την αναπροσαρμογή ποσού και εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) έτους 2018 παρέχονται σε απόφαση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστάσιου Πετρόπουλου, η οποία δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια.

Συγκεκριμένα, στην απόφαση καθορίζονται τα δικαιούχα πρόσωπα.

Α. Δικαιούχα πρόσωπα

Το ΕΚΑΣ καταβάλλεται, (εφόσον, επιπρόσθετα, πληρούνται οι ηλικιακές προϋποθέσεις, τα εισοδηματικά κριτήρια και οι λοιπές προϋποθέσεις, που ακολουθούν):

α) Σε όσους λαμβάνουν ήδη, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4387/2015, σύνταξη (γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου) από τους ενταχθέντες στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) φορείς κύριας ασφάλισης, (πλην ΟΓΑ), καθώς και από την Τράπεζα της Ελλάδος.

β) Σε όσους δικαιούνται σύνταξη (γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου) από τους ανωτέρω πρώην φορείς κύριας ασφάλισης, η καταβολή της οποίας, σύμφωνα με την απόφαση συνταξιοδότησης του αρμόδιου φορέα κύριας ασφάλισης, αρχίζει πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2015, (ήτοι μέχρι και 12.5.2016).

Επομένως, όσοι καταστούν συνταξιούχοι των ανωτέρω φορέων κύριας ασφάλισης από την 13.5.2016 και εφεξής, δεν δικαιούνται το ΕΚΑΣ, ανεξαρτήτως αν πληρούν ή όχι τα κριτήρια.

Β. Προϋποθέσεις καταβολής του ΕΚΑΣ για το έτος 2018

Για να δικαιωθούν το ΕΚΑΣ έτους 2018 τα πρόσωπα της παραγράφου Α, θα πρέπει να πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους. Το προαναφερόμενο όριο ηλικίας δεν απαιτείται για τους συνταξιούχους, λόγω αναπηρίας, με ποσοστό 80% και άνω και για τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη, λόγω θανάτου του γονέα τους. Στην περίπτωση που κάποιος ο οποίος υπάγεται στα δικαιούχα πρόσωπα της ανωτέρω παραγράφου Α του παρόντος, συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο ηλικίας (65ο) εντός του 2018, δικαιούται το ΕΚΑΣ 2018 και αυτό καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου της συμπλήρωσης του 65ου έτους της ηλικίας μήνα.

β) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημά τους από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα καταβαλλόμενα σε χρήμα) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα, να μην υπερβαίνει το ποσό των 7.720 ευρώ.

Προκειμένου να προσδιορισθεί το εισόδημα αυτό, δεν λαμβάνονται υπόψη:

- Τα ποσά που αντιστοιχούν σε σύνταξη θυμάτων πολέμου και αναπήρων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση στρατιωτικής υπηρεσίας, καθώς και θυμάτων τρομοκρατίας.

- Τα ποσά που αντιστοιχούν στα προνοιακά επιδόματα αρμοδιότητας Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που χορηγούνται από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Αντίθετα, συνυπολογίζονται στο κριτήριο αυτό το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, το επίδομα παραπληγίας-τετραπληγίας, το καθαρό ποσό από συντάξεις και μισθούς αλλοδαπής προέλευσης και τα ποσά στρατιωτικής σύνταξης που χορηγούνται σε αναπήρους ειρηνικής περιόδου.

γ) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το ποσό των 8.884 ευρώ.

δ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των 11.000 ευρώ.

Τα ποσά που ορίζονται στις ανωτέρω περιπτώσεις β, γ και δ, αφορούν εισοδήματα που δηλώθηκαν κατά το φορολογικό έτος 2016, δηλαδή εξετάζονται τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από 1.1.2016-31.12.2016.

ε) Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στο συνταξιούχο κατά το μήνα έναρξης ισχύος της κοινοποιούμενης ΚΥΑ (ήτοι, σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου 2017), συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως επιδομάτων να μην υπερβαίνει τα 643 ευρώ.

Διευκρινίζεται ότι, για την εξέταση του κριτηρίου αυτού, ο κρίσιμος μήνας (Δεκέμβριος 2017 ) πρέπει να είναι μήνας πλήρους συνταξιοδότησης.

Τα καταβληθέντα από οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα ποσά ΕΚΑΣ δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την εξέταση των ανωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων.

στ) Ειδικά, όσον αφορά στους αλλοδαπούς -πολίτες τρίτων χωρών- δικαιούχους του ΕΚΑΣ, εκτός από τον όρο της μόνιμης διαμονής τους στην Ελλάδα και με σκοπό τη διασφάλιση χορήγησής του σε νόμιμα διαμένοντες, απαιτείται ρητώς η διαμονή τους στη χώρα να είναι και νόμιμη.

ζ) Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ δεν μπορούν να λάβουν τα αντισταθμιστικά μέτρα των περιπτώσεων β και γ της παρ. 1 του άρθρου τριακοστού πρώτου του ν. 4411/2016 (142, Α΄).

Γ. Ποσό ΕΚΑΣ για το έτος 2018

1. Το καταβαλλόμενο μηνιαίως ποσό του ΕΚΑΣ στους δικαιούχους ανέρχεται σε 35 ευρώ.

Το ανωτέρω ποσό επιδόματος χορηγείται στους συνταξιούχους, λόγω γήρατος και αναπηρίας, που λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.

Αντίθετα, το ΕΚΑΣ ισούται με τα 2/3 του ανωτέρω ποσού για τους συνταξιούχους:

α) Λόγω γήρατος και αναπηρίας που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη, (δηλαδή είτε έχουν συνταξιοδοτηθεί σε όριο ηλικίας μικρότερο του αντίστοιχου πλήρους ή με ποσοστό αναπηρίας χαμηλότερο εκείνου που κατά περίπτωση και ασφαλιστικό φορέα προβλέπεται για χορήγηση πλήρους σύνταξης).

β) Που δεν θεμελιώνουν αυτοτελές δικαίωμα συνταξιοδότησης με χρόνο ασφάλισης που έχουν πραγματοποιήσει στην Ελλάδα.

Ειδικά, για τα πρόσωπα της ανωτέρω περίπτωσης β), η τυχόν μη καταβληθείσα, πριν από την έναρξη ισχύος της κοινοποιούμενης διάταξης διαφορά του 1/3 του ποσού ΕΚΑΣ, δεν χορηγείται.

Στις περιπτώσεις των συνταξιούχων, λόγω αναπηρίας, οποιαδήποτε μεταβολή του ποσοστού αναπηρίας τους (αυξητική ή μειωτική) εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους στο οποίο καταβάλλεται το ΕΚΑΣ, δεν επιφέρει καμία μεταβολή στο ποσό αυτού, εφόσον βέβαια έχει συμπληρωθεί κατά περίπτωση και η απαιτούμενη ηλικία των 65 ετών.

2. Στις περιπτώσεις προσώπων που είναι συνδικαιούχοι σύνταξης, λόγω θανάτου, τα ποσά του ΕΚΑΣ επιμερίζονται κατά το ίδιο ποσοστό επιμερισμού της σύνταξης, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του οικείου ασφαλιστικού φορέα τους, άλλως από την κληρονομική μερίδα τους.

3. Τα ποσά του ΕΚΑΣ δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του Κλάδου Ασθένειας και Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων του άρθρου. 38 του ν. 3863/2010, όπως ισχύει (παρ. 7 αρ. 92 ν. 4387/16).

4. Όσον αφορά την καταβολή του ΕΚΑΣ σε δικαιούχους διαμένοντες εκτός Ελλάδας, με την παρ. 8 του άρθρου 92 του ν. 4387/16, ορίζεται ρητώς ότι το επίδομα δεν καταβάλλεται σε δικαιούχους που διαμένουν μόνιμα σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΟΧ και Ελβετίας. Επομένως και σε συνδυασμό με την περ. στ΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου, σε  δικαιούχους Έλληνες πολίτες και πολίτες χωρών-μελών της ΕΕ, ΕΟΧ και Ελβετίας, η απρόσκοπτη καταβολή του επιδόματος τελεί υπό την προϋπόθεση της μόνιμης διαμονής (κατοικίας) εντός της ΕΕ, ΕΟΧ και Ελβετίας.

Δ. Επιπλέον διευκρινίσεις

Κατά τον έλεγχο της πλήρωσης των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ για το έτος 2018, ο οποίος διενεργείται με βάση τα εισοδήματα φορολογικού έτους 2016, το ποσό της εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης που χορηγήθηκε σε συνταξιούχους, δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιουδήποτε επιδόματος ή παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.

Σε περιπτώσεις συνταξιούχων με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω που στερούνται πλήρως την ανωτέρω παροχή του ΕΚΑΣ, χορηγείται έκτακτη μηνιαία οικονομική ενίσχυση ισόποση με την παροχή του ΕΚΑΣ που απωλέσθηκε.

Σε περιπτώσεις συζύγων-συνταξιούχων που και οι δύο στερούνται πλήρως την παροχή του ΕΚΑΣ, χορηγείται έκτακτη μηνιαία οικονομική ενίσχυση στο σύζυγο με το μικρότερο ατομικό εισόδημα, ισόποση με την παροχή του ΕΚΑΣ 2018 που έχει απωλεσθεί.