ΕΙΤΗΣΕΕ: Στον “αέρα” ο διαγωνισμός για τις άδειες μετά την επιστολή της Κομισιόν

Στον αέρα βρίσκεται ο διαγωνισμός των τηλεοπτικών αδειών, όπως διαφαίνεται από την Προειδοποιητική Επιστολή του Ευρωπαίου Επιτρόπου Gunther Oettinger προς την Ελληνική κυβέρνηση, καθώς υπάρχει σειρά παραβιάσεων σχετικά με το τηλεοπτικό φάσμα συχνοτήτων και την λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ένωση Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας.

Συγκεκριμένα, όπως σημειώνει η ΕΙΤΗΣΕΕ, «η ηχηρή παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την Ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη συντελεστεί από τις 16 Ιουνίου όταν ο αρμόδιος Επίτροπος Gunther Oettinger απέστειλε Προειδοποιητική Επιστολή (2016/2073 C2016 3581 final 16.6.2016) με παραλήπτη την κυβέρνηση της Ελλάδος ότι εάν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί τότε η παραπομπή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ευρίσκεται προ των θυρών. Η Προειδοποιητική Επιστολή εκδόθηκε μετά από μελέτη και εξέταση της πρώτης από μια σειρά εκκρεμών προσφυγών ενώπιον της Επιτροπής. Επίμαχο ζήτημα είναι το συνολικό νομοθετικό πλαίσιο για τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ και γενικότερα για τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί από την Ελληνική κυβέρνηση σχετικά με το τηλεοπτικό φάσμα συχνοτήτων και τις αρχές που πρέπει να διέπουν την λειτουργία των Ανεξάρτητων Αρχών και, εν προκειμένω, της ΕΕΤΤ».

Σύμφωνα με την ΕΙΤΗΣΕΕ, «στο κείμενο που αριθμεί συνολικά 29 σελίδες (και η ύπαρξη του έχει επιμελώς αποκρυβεί από την κυβέρνηση) χρησιμοποιούνται ασυνήθιστα σκληρές εκφράσεις και γίνεται εκτενής αναφορά όχι μόνο στο νομοθετικό πλαίσιο (νόμος Ν. Παππά και Χρ. Σπίρτζη) - το οποίο κατά την άποψη της Επιτροπής παραβιάζει ευθέως το κοινοτικό πλαίσιο και τις σχετικές οδηγίες- αλλά και σε σειρά δηλώσεων, παρεμβάσεων και ενεργειών (κυρίως από την πλευρά του αρμόδιου υπουργού Χρ. Σπίρτζη).

Ευθέως, λοιπόν, αναφέρεται ότι το συνολικό νομοθετικό πλαίσιο που θέσπισε η Ελληνική κυβέρνηση αντιβαίνει το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, παραβιάζει κοινοτικές αρχές και έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με τις κοινοτικές οδηγίες. Προς τούτο ζητούνται άμεσα εξηγήσεις από την κυβέρνηση με την ρητή αναφορά ότι εάν δεν γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές (που ουσιαστικά θα ανακαλούν όλο το νομοθετικό πλαίσιο) τότε η Επιτροπή θα προχωρήσει στην έκδοση Αιτιολογημένης Γνώμης που οδηγεί σε παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο».

Συγκεκριμένα το βασικό πλαίσιο του κειμένου της Προειδοποιητικής Επιστολής είναι το ακόλουθο:

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο Ν.4339/2015 (γνωστός και ως «νόμος Παππά») για την αδειοδότηση της τηλεόρασης και ζητήματα της ΕΕΤΤ, παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία και βρίσκεται ένα βήμα πριν την παραπομπή της υπόθεσης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το 29-σέλιδο έγγραφό της, που υπογράφεται από τον Günther Oettinger, αρμόδιο Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Ζητήματα Ψηφιακής Οικονομίας, το οποίο αποτελεί επίσημη προειδοποίηση της Ελληνικής κυβέρνησης («warning letter»), επισημαίνει ότι οι ενέργειες της Ελληνικής κυβέρνησης παραβίασαν θεμελιώδεις προβλέψεις και ελευθερίες του ευρωπαϊκού δικαίου, μεταξύ άλλων επειδή:

- Υπονόμευσαν την ανεξαρτησία της ελληνικής ρυθμιστικής αρχής, «μη εξασφαλίζοντας την προστασία της έναντι εξωτερικών παρεμβάσεων ή πολιτικών πιέσεων» επισημαίνοντας μάλιστα ότι αυτό έγινε «με την θέσπιση ευρείας και άνευ όρων υποχρέωσης αναφοράς στον Υπουργό»,

- Παραβίασαν την ανεξαρτησία της ΕΕΤΤ με διάφορους τρόπους, από την ρητή υπαγωγή των μελών της στον πειθαρχικό έλεγχο του Υπουργού, μέχρι την ρητή απαίτηση του Υπουργού για την παραίτηση των μελών της.

- Περιόρισαν τη δυνατότητα χρήσης του τηλεοπτικού φάσματος σε μόλις 4 τηλεοπτικούς παρόχους, κάτι που αποτελεί δυσανάλογο περιορισμό της ελευθερίας ψηφιακής ευρυεκπομπής, αποδίδοντας κριτική στο ότι η ελληνική κυβέρνηση, ως προς την αδειοδότηση της τηλεόρασης, «δεν έχει αποκαλύψει απτά σχέδια αδειοδότησης γενικού και θεματικού περιεχομένου» πέραν των 4 αδειών που προκήρυξε πρόσφατα, κι ως εκ τούτου παραβιάζονται θεμελιώδεις διατάξεις τόσο ως προς την ψηφιακή ευρυεκπομπή, όσο και ως προς την αδειοδότηση των παρόχων τηλεπικοινωνιακών δικτύων, όπως η Digea.

Η Ελληνική κυβέρνηση καλείται από την Επιτροπή ρητά να δώσει άμεσα τελικές εξηγήσεις προς απάντηση αυτών (η άλλη επιλογή της κυβέρνησης, που δεν αναφέρεται στην επιστολή, είναι να αναστείλει τις διαδικασίες ή να τροποποιήσει τη νομοθεσία που προσβάλλει το ευρωπαϊκό δίκαιο ώστε να την κάνει συμβατή με αυτό).

Σε αντίθετη περίπτωση η Επιτροπή θα αποστείλει την λεγόμενη «Αιτιολογημένη Γνώμη» με την οποία θα επισημαίνονται στην ελληνική κυβέρνηση τα ειδικά βήματα «θεραπείας» της παράβασης που οφείλει να ακολουθήσει, αλλιώς θα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Όπως σημειώνει η ΕΙΤΗΣΕΕ. κατόπιν αυτού είναι χρήσιμες οι ακόλουθες επισημάνσεις και ανακύπτουν ευλόγως τα παρακάτω ερωτήματα: 

1. Γιατί οι αρμόδιοι υπουργοί έχουν επιμελώς αποκρύψει την ύπαρξη αυτής της επιστολής;
2. Γιατί ο κ. Ν. Παππάς δήλωνε αναληθώς προ τριών εβδομάδων ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κρίνει το νόμο του και δεν προκύπτει κανένα απολύτως θέμα; Πολύ περισσότερο όταν ο κ. Ν. Παππάς είχε απαντήσει γραπτώς στην Επιτροπή και οι εξηγήσεις του όπως αποδεικνύεται από την επιστολή του που αποκαλύπτεται τώρα είχαν κριθεί ανεπαρκείς. (Επισυνάπτεται η σχετική επιστολή του κ. Ν. Παππά και η ανακοίνωση της ΕΙΤΗΣΕΕ που είχε εκδοθεί στις 15.6.2016).
3. Καθίσταται απολύτως σαφές ότι η Επιτροπή διαφωνεί πλήρως με την πρόθεση της κυβέρνησης να περιορίσει τον αριθμό των τηλεοπτικών αδειών. Και ως γνωστόν, στην  Ευρωπαϊκή Ένωση τα εξεταζόμενα θέματα απαντώνται και τα ζητήματα επιλύονται, πάντοτε, με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο και, άρα τα «όχι» είναι «όχι» και τα «ναι» είναι «ναι», χωρίς να αντιστρέφονται επιγενομένως, οι έννοιες.
4. Ουσιαστικά η κυβέρνηση καταγγέλλεται γιατί προχωρά σε ένα διαγωνισμό χωρίς να καθορίζει τους όρους του παιχνιδιού, όπως ο καθορισμός του συνολικού αριθμού των αδειών (θεματικές, γενικού περιεχομένου μη ενημερωτικές, περιφερειακές κλπ) και η πλήρης αξιοποίηση του διαθέσιμου φάσματος. Τούτο προκύπτει ευθέως από την κατηγορηματική αντίδραση της Επιτροπής για το ενδεχόμενο να μην αξιοποιηθεί τελικώς και συνολικά το φάσμα. Και μάλιστα ενώ προ μηνών η κυβέρνηση επικαλούμενη την έωλη μελέτη της Φλωρεντίας έλεγε ακριβώς τα αντίθετα.
5. Η Επιτροπή υπερασπίζεται πλήρως το πλαίσιο της ανεξάρτητης λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών - στην προκειμένη περίπτωση της ΕΕΤΤ – σε αντίθεση με τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες, γεγονός που αποτελεί προφανώς προάγγελο για την εκδίκαση των υπολοίπων εκκρεμών προσφυγών που αφορούν την λειτουργία του ΕΣΡ.
6. Η Επιτροπή έργω και λόγω θεωρεί πάροχο του δικτύου την DiGEA και ουσιαστικά απορρίπτει συνολικά την ρητορική που η κυβέρνηση εκφράζει για τον σχετικό διαγωνισμό αλλά και για την λειτουργία του φάσματος στην Ελλάδα. Συνεπώς η εργολαβική ρητορική του υπουργού Χρ. Σπίρτζη απορρίπτεται απροσχημάτιστα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
7. Ευθέως αναφέρεται ότι "η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις της" ενώ στο κείμενο η κατηγορηματική αντίθεση της Επιτροπής καταγράφεται συνολικά πάνω απο 30 φορές.
8. Επί της ουσίας η Επιτροπή κατηγορεί (με τη γνωστή διπλωματική εκφορά του λόγου) την Ελληνική κυβέρνηση και για πραξικοπηματικές ενέργειες αλλά κυρίως για απόκρυψη της αλήθειας.
9. Η παρέμβαση αυτή ασφαλώς και όχι αυθαίρετα μπορεί να θεωρηθεί και ως προάγγελος της γνώμης της ΕΕ και για άλλες προσφυγές που έχουν κατατεθεί καθώς υποδηλώνει το πνεύμα των Βρυξελλών έναντι των μεθοδεύσεων που επιχειρούνται στην Αθήνα.
10. Είναι βέβαιο ότι σε μια ευνομούμενη χώρα ο αρμόδιος υπουργός θα καλούσε αμέσως σε ουσιαστική διαβούλευση, τόσο τα κόμματα όσο και τους ρυθμιζόμενους φορείς, αναστέλλοντας τον εν εξελίξει δήθεν διεθνή διαγωνισμό με τις δήθεν αυστηρές διεθνείς προδιαγραφές και τις δήθεν εγγυήσεις, ώστε να λυθεί το πρόβλημα, να δοθούν νομοθετικά οι αναγκαίες εγγυήσεις του ευρωπαϊκού κεκτημένου και κυρίως για να μην διασυρθεί για μια ακόμη φορά η Ελλάδα με παραπομπές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο οι οποίες τελικά θα οδηγήσουν σε αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου Ν. Παππά – Χρ. Σπίρτζη.
11. Είναι ίσως ερώτημα για στοίχημα με χαμηλές αποδόσεις το εάν η κυβέρνηση, για μια ακόμη φορά, όπως πολύ πρόσφατα έχει γίνει, θα επιχειρήσει να προχωρήσει αποκρύπτοντας την αλήθεια και αδιαφορώντας εάν στο εγγύς μέλλον το συνολικό πλαίσιο που έχει επιβάλει θα ανατραπεί πλήρως; Να πιθανολογηθεί ότι η κυβέρνηση θα αδιαφορήσει και πάλι για το γεγονός ότι η χώρα θα διασυρθεί αρκεί να εξυπηρετήσει μικροκομματικούς βραχυπρόθεσμους σκοπούς;
12. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι, όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι θεσμοί, οι κανόνες, οι νόμοι και το συνολικό πλαίσιο γίνονται σεβαστά, υπάρχουν και άλλοι θεσμοί στην χώρα μας που λειτουργούν όπως ακριβώς τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Εν προκειμένω το Συμβούλιο της Επικράτειας ασφαλώς και προφανώς θα συνεκτιμήσει όλα τα δεδομένα και θα προασπίσει το Σύνταγμα, το κοινοτικό κεκτημένο και τις αρχές που διέπουν μια ευνομούμενη πολιτεία. 

Όσον αφορά τις σημερινές προσπάθειες του αρμόδιου Υπουργού να υποβαθμίσει το ζήτημα, παρατίθεται απλώς το ακόλουθο σημείο στο κλείσιμο (σελίδα 27) της από 15/6/2016 προειδοποιητικής Επιστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

«Η Επιτροπή αμφισβητεί ότι ο εν λόγω όρος είναι αναλογικός. Στην πραγματικότητα, ενώ η Ελλάδα έχει παραχωρήσει (στην DIGEA) 4 πολυπλέκτες για εθνική ραδιοτηλεοπτική μετάδοση, έχει επί του παρόντος αδειοδοτήσει μόνο 7 τηλεοπτικά προγράμματα κανονικής ευκρίνειας για εθνική ραδιοτηλεοπτική μετάδοση και έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότηση στο προσεχές μέλλον μόνο 4 τηλεοπτικών προγραμμάτων γενικού ενδιαφέροντος υψηλής ευκρίνειας Αντιθέτως δεν έχει αποκαλύψει απτά σχέδια για την αδειοδότηση επιπρόσθετων τηλεοπτικών προγραμμάτων γενικού ή θεματικού ενδιαφέροντος. Κατά συνέπεια, ο τωρινός εκδοχέας (η DIGEA) δεν είναι από την αρχή σε θέση να εκπληρώσει την υποχρέωση αυτή ούτε στο παρόν ούτε στο εγγύς μέλλον».

Η προσπάθεια περιορισμού του φάσματος αντίκειται στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Η καταδίκη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της πρακτικής για προκήρυξη μόνο 4 αδειών είναι σαφής.