Ποιοι δικαιούνται επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης

Κοινοποιήθηκε από το υπουργείο Εργασίας η εγκύκλιος για την καταβολή επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Ειδικότερα:

1. Τροποποιήθηκαν οι προϋποθέσεις για χορήγηση σύνταξης από τον ΟΓΑ στους ανασφάλιστους υπερήλικες.

Με τις ανωτέρω διατάξεις, μεταξύ των άλλων προϋποθέσεων για τη χορήγηση ή την επαναχορήγηση της σύνταξης, περιλαμβανόταν και η πρόβλεψη να μην λαμβάνουν ή να μην δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ανεξαρτήτως ποσού.

2. Με το άρθρο 93 του ν. 4387/2016, επέρχεται εξορθολογισμός των προαναφερόμενων διατάξεων με τη χορήγηση πλέον από τον ΟΓΑ ενός επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, με κριτήρια που έχουν ως γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 91 του ανωτέρω νόμου, το εν λόγω ειδικό επίδομα αποτελεί προνοιακή παροχή και η καταβολή του βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

Προϋποθέσεις καταβολής της παροχής:

Α. Να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας.

Β. Να μην λαμβάνουν ή να μην δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος που καθορίζεται με τον παρόντα νόμο στο ποσό των 360 ευρώ. Σε περίπτωση που η κατά τα ανωτέρω σύνταξη ή παροχή που λαμβάνουν είναι μικρότερη από 360 ευρώ, χορηγείται στους δικαιούχους το ποσό της διαφοράς που προκύπτει, μετά την αφαίρεση από το επίδομα του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από άλλη πηγή. Αν η διαφορά που προκύπτει είναι μικρότερη από 20 ευρώ, δεν καταβάλλεται επίδομα. Σημειωτέον ότι, σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, οι δικαιούχοι υποχρεούνται να το δηλώσουν αμέσως, προκειμένου να τροποποιηθεί αναλόγως το ποσό του επιδόματος.

Γ. Να διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 15 συνεχόμενα έτη (αντί των 20 ετών που προβλεπόταν στο ν. 4093/2012), πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος ή 15 έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα 10 συνεχόμενα πριν την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.

Δ. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους να μην υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ ή, στην περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα, δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.

Επισημαίνεται ότι το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες ή καταβάλλεται η διαφορά, εφόσον συντρέχει συνταξιοδότηση ή λήψη παροχής και από άλλο φορέα, μόνο εφόσον πληρούνται αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και ο αιτών την παροχή έχει συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον 35 πλήρη έτη διαμονής και μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής στη χώρα.

Εξαιρέσεις από την καταβολή της παροχής:

Εξαιρούνται της παροχής:

α) Οι μοναχοί/ές, οι οποίοι διαμένουν σε ιερές μονές και συντηρούνται από αυτές.

β) Όσοι εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας και

γ) οι ανασφάλιστοι υπερήλικες ή όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή.

3. Για τον υπολογισμό του εισοδήματος δεν λαμβάνονται υπόψη:

α) Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες, λόγω της αναπηρίας τους.

β) Το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους.

γ) Το επίδομα ανεργίας.

δ) Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο.

4. Περιουσιακά κριτήρια 

Ακίνητη περιουσία

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 90.000 ευρώ.

β) Κινητή περιουσία

Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 6.000 ευρώ.

5. Το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης καταβάλλεται σε μηνιαία βάση από την 1η του επόμενου της υποβολής της αίτησης μήνα. Εκκρεμείς αιτήσεις σε οποιοδήποτε στάδιο διοικητικής διαδικασίας, κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εξετάζονται με τις προϋποθέσεις του νόμου αυτού. Ποσά συντάξεων που εισπράχθηκαν, μέχρι τη διακοπή της παροχής του ανασφάλιστου υπερήλικα, όπως προβλέπονταν από τις διατάξεις της περίπτωσης 5 της υποπαραγράφου ΙΑ6. της παρ.ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/2012, δεν αναζητούνται.

6. Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες που λαμβάνουν ήδη, πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου παροχή από τον ΟΓΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1296/1982, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του ν. 4093/2012, εξακολουθούν να λαμβάνουν την παροχή, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 διατάξεις.

7. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 69 του ν.4144/2013 (Α' 88), που αφορούν τις περιπτώσεις που ο σύζυγος του ανασφάλιστου υπερήλικα έχει κηρυχθεί σε αφάνεια ή τις περιπτώσεις εγγάμων που βρίσκονται σε διάσταση, εφαρμόζονται και για την εξέταση των προϋποθέσεων καταβολής του επιδόματος της κοινοποιούμενης διάταξης.

8. Τέλος, από τις διατάξεις του άρθρου 93 προβλέπεται ότι με απόφαση του υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που εκδίδεται, ύστερα από γνώμη του διοικητικού συμβουλίου του ΟΓΑ, καθορίζονται τα δικαιολογητικά, η διαδικασία καταβολής της παροχής και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.