Πως χάνουν τις εκπτώσεις του ΕΝΦΙΑ χιλιάδες φτωχοί, άνεργοι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι

Του Νίκου Ρογκάκου

Να χάσουν την έκπτωση του φόρου ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) 50% ή ακόμη και την πλήρη απαλλαγή κινδυνεύουν χιλιάδες πολίτες, που είναι άνεργοι, ανάπηροι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι. 

Και αυτό γιατί στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, συμπεριλαμβάνονται ακόμη και εισοδήματα τα οποία είναι έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα, όπως: 

-         Οι αποζημιώσεις απολύσεων

-         Ποσά κοινωνικών παροχών τα οποία δεν φορολογούνται και δεν υπόκεινται καν σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως είναι τα επιδόματα ανεργίας, τα επιδόματα στήριξης τέκνων, τα ειδικά επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%. 

Ακόμη, στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που θα λαμβάνεται υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, θα συνυπολογίζεται επίσης και το ΕΚΑΣ και τα φοιτητικά επιδόματα. 

Όλα τα παραπάνω ποσά θα προστίθενται στα λοιπά εισοδήματα των φορολογουμένων τα οποία υπόκεινται κανονικά σε φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις τα συνολικά ποσά ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος θα «φουσκώνουν» υπέρμετρα και θα ξεπερνούν τα σχετικά χαμηλά όρια ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος που έχουν τεθεί ως προϋποθέσεις για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας. 

Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι να κληθούν να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του ΕΝΦΙΑ εκατοντάδες χιλιάδες φτωχοί Έλληνες πολίτες, οι οποίοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι άνθρωποι που έχασαν τα εισοδήματά τους. Μπορεί η Εγκύκλιος να δίνει διευκρινήσεις επί του νόμου, όμως οι «μανδαρίνοι» του υπουργείου αφήνουν εκτός χιλιάδες φτωχούς πολίτες και το σίγουρο είναι ότι όταν το καταλάβουν οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι θα υπάρξουν πιθανόν διορθώσεις. 

Αυτά προκύπτουν από την Εγκύκλιο της ΓΓΔΕ, που εκδόθηκε για να καταστεί δυνατή η πρακτική εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων που προβλέπουν ότι: 

-         Σε περιπτώσεις διαπιστωμένης οικονομικής αδυναμίας πληρωμής του ΕΝΦΙΑ θα χορηγείται έκπτωση 50% επί του συνολικού φόρου. Όμως, για τη χορήγηση της έκπτωσης θα πρέπει να πληρούνται ταυτόχρονα οι εξής προϋποθέσεις:

α) Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο  μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχουν ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

Άρα: αν μια οικογένεια ανέργων γονέων με 2 παιδιά και ετήσιο εισόδημα 5.000€ κατέχει ένα διαμέρισμα 80 τ.μ. και ένα σπίτι στο χωριό 75 τ.μ. δεν θα δικαιούται έκπτωσης 50% από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και θα καλείται να τον πληρώσει ολόκληρο!

γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένεια να μην υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τις 150.000 ευρώ αν πρόκειται για εγγάμο χωρίς παιδιά και τις 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.   

-         Στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω θα χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους, να μην έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. 

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα διευκρινίζονται στο άρθρο 2 της απόφασης της Γενικής Γραμματέως Κατερίνας Σαββαϊδου, για να προσδιοριστεί το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου για το έτος 2013, ώστε στη συνέχεια να διαπιστωθεί εάν αυτός είναι ή όχι δικαιούχος απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα αθροίζουν: 

1. Όλα τα ποσά των καθαρών εισοδημάτων που αναγράφηκαν στον πίνακα 4 της φετινής φορολογικής δήλωσης, δηλαδή τα καθαρά εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, ατομικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, γεωργικές δραστηριότητες κ.λπ.
2. Όλα τα ποσά που δηλώθηκαν στις παραγράφους 3 έως 10 του πίνακα 6 της φετινής φορολογικής δήλωσης, δηλαδή:

- Τα απαλλασσόμενα από το φόρο ή φορολογούμενα με ειδικό τρόπο ποσά εισοδημάτων τα οποία υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης 1%-4%. Στα ποσά αυτά περιλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη των μερικώς τυφλών και των προσώπων με απόλυτη αναπηρία (όχι με κινητική αναπηρία άνω του 80%), τα κέρδη από την πώληση μετοχών, τα ειδικά επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, τα μερίσματα από ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, οι τόκοι από καταθέσεις σε τράπεζες, οι τόκοι ομολόγων και ρέπος.

- Τα ποσά τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο και ταυτόχρονα απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης 1%-4%. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται όλα τα ποσά των επιδομάτων στήριξης τέκνων και των ειδικών επιδομάτων τριτέκνων και πολυτέκνων τα οποία καταβλήθηκαν από τον ΟΓΑ, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%, το εξωιδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη των ολικώς τυφλών ή των κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80% καθώς επίσης και οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν λόγω διακοπής της εργασιακής σχέσης, δηλαδή οι αποζημιώσεις απόλυσης ή εθελουσίας εξόδου.

- Τα επιδόματα ανεργίας που εισπράχθηκαν από τον ΟΑΕΔ.

- Τα ποσά του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) τα οποία καταβλήθηκαν στο φορολογούμενο εφόσον ήταν χαμηλοσυνταξιούχος. 

Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, από την απόφαση προκύπτει ότι στο άθροισμα όλων αυτών των ποσών που προαναφέρθηκαν θα προστίθεται στη συνέχεια και η τυχόν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος η οποία θα προκύπτει σε περίπτωση που το συνολικό δηλωθέν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του φορολογούμενου είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης (τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης) για τα σπίτια και τα ΙΧ αυτοκίνητα τα οποία χρησιμοποίησε. 

Έτσι αυτό που προκύπτει είναι ότι το συνολικό καθαρό οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου το οποίο θα συγκρίνεται με τα εισοδηματικά όρια τα οποία προβλέπονται για την χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ θα είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, τόσο πολύ «φουσκωμένο» ώστε να ξεπερνά τα όρια αυτά και ο φορολογούμενος που είναι στην πραγματικότητα οικονομικά εξαθλιωμένος να χάνει την απαλλαγή. 

Ειδικά δε ο συνυπολογισμός των επιδομάτων των τριτέκνων και των πολυτέκνων στα συνολικά ετήσια καθαρά οικογενειακά εισοδήματά τους αναμένεται να οδηγήσει πολλούς από αυτούς στην απώλεια του δικαιώματος πλήρους απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ καθώς τα ποσά των επιδομάτων αυτών είναι σχετικά μεγάλα (υπερβαίνουν στις περισσότερες περιπτώσεις τα 2.000 ευρώ) και θα ανεβάσουν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα τα τελικά ποσά ετησίου καθαρού οικογενειακού εισοδήματος. Κι αυτό αναμένεται να συμβεί παρά το γεγονός ότι με νόμο που ψηφίστηκε από την Βουλή τον Μάρτιο του 2014 προβλέπεται ότι από 1.1.2013 και μετά το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων που καταβάλλεται από τον ΟΓΑ δεν πρέπει να προσμετράται στο ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου. Συνεπώς, ο συνυπολογισμός του στο ποσό αυτό είναι παράνομος.