Νέα περίοδος για τα στεγαστικά δάνεια στην Ελλάδα

Του Θανάση Τσίτσα

Ο Θεόδωρος Καλαντώνης, ο οποίος είναι υπεύθυνος της λιανικής τραπεζικής και των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε συνέντευξή του στο BLOOMBERG («Greek Banks See Quadrupling of Housing Loans by Next Year» ανέφερε ότι ο κόσμος θα συνειδητοποιήσει ότι οι τιμές των ακινήτων δεν πρόκειται να μειωθούν  περαιτέρω, η ζήτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται, ενώ οι τράπεζες θα είναι πολύ πιο ενεργές στην προώθηση νέων δανείων.

Η Alpha Bank, ενθαρρυμένη από την σταδιακή έξοδο της χώρας από την ύφεση σχεδιάζει να διπλασιάσει φέτος τον ενυπόθηκο δανεισμό, ενώ αναμένεται να πράξει το ίδιο και το 2015, σύμφωνα με τον κ. Καλαντώνη. Όπως επεσήμανε τα στεγαστικά δάνεια μειώθηκαν από τα 15 δις ευρώ το 2007 στα 250 εκ., πέρυσι. Οι ελληνικές τράπεζες θεωρούν ότι ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα σταθεροποιηθεί μόλις αρθεί ο νόμος που απαγορεύει τις κατασχέσεις ακινήτων.

Μετά το ξέσπασμα της κρίσης, το 2010, η κυβέρνηση είχε «παγώσει» τις κατασχέσεις ακινήτων αξίας έως 200.000 ευρώ. Εξαιτίας αυτού του μέτρου χιλιάδες Έλληνες διατήρησαν τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια της εξαετούς ύφεσης, που εκτόξευσε την ανεργία στο 27%. Ο νόμος ωστόσο επέτρεψε και σε όσους διέθεταν τη δυνατότητα να σταματήσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, αυξάνοντας το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους στο 33,5%, από 31,9% στα τέλη του 2013, σύμφωνα με τον διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα. Όπως επισημαίνει ο κ. Καλαντώνης τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονταν το 2010 στο 3%.

Η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να ενισχύσει τις τράπεζες ασκεί πιέσεις σε όσους ιδιοκτήτες διαθέτουν τη δυνατότητα να εξυπηρετούν τα δάνειά τους. Μια σειρά τροποποιήσεων έχουν μεταβάλλει τον αρχικό νόμο του 2010, όπως αυτή του Ιανουαρίου 2014 που προβλέπει ότι εξαιρούνται από τις κατασχέσεις μόνο όσοι εκ των δανειοληπτών ζητούν από τις τράπεζες την αναδιάρθρωση των δανείων τους, όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Σκουζός του δικηγορικού γραφείου Ιάσων Σκουζός και Συνεργάτες. Ο τροποποιημένος νόμος προστατεύει μόνο την πρώτη κατοικία αξίας έως 200.000 ευρώ, εάν το ετήσιο εισόδημα της οικογένειας είναι κάτω των 35.000 ευρώ, το έτος. Υποχρεούνται επίσης να καταβάλλουν το 10% τουλάχιστον του μηνιαίου εισοδήματός τους.

«Θα πραγματοποιηθούν περισσότερες κατασχέσεις καθώς σήμερα είναι μηδενικές, αλλά θα αφορούν μόνο σε περιπτώσεις ατόμων που υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι διαθέτουν τη δυνατότητα πληρωμής και επιλέγουν να μην πληρώσουν» σημειώνει ο κ. Καλαντώνης. Από τον Ιανουάριο του 2015 οι τράπεζες θα διαθέτουν έναν νέο δείκτη που θα τις επιτρέπει να προσδιορίζουν τα υπολειπόμενα εισοδήματα ενός δανειολήπτη αφού αφαιρεθεί το κόστος διαβίωσης. Ο μισθός που απομένει θα πηγαίνει στην αποπληρωμή των δανείων, ενώ εάν ο δανειολήπτης αρνηθεί τότε οι τράπεζες θα προβαίνουν σε κατασχέσεις, σημείωσε ο κ. Καλαντώνης.

Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, οι τιμές ακινήτων που είχαν αυξηθεί κατά 170% από το 1997 έως το 2008 μειώθηκαν κατά 33,4% από το 2008 έως τα τέλη του 2013.

Σύμφωνα με τον κ. Σκουζό η προσπάθεια της κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση των στεγαστικών δανείων δεν πρόκειται να βοηθήσει τους δανειολήπτες. «Οι δανειολήπτες δεν προστατεύονται ουσιαστικά από την αναδιάρθρωση καθώς οι τράπεζες προσφέρουν μόνο επιμήκυνση των δανείων και ο δανειολήπτης καταλήγει να πληρώνει περισσότερα για μεγαλύτερη περίοδο καθώς οι καταβολές πηγαίνουν πρώτα στους τόκους και μετά στο κεφάλαιο» σημειώνει ο κ. Σκουζός προσθέτοντας ότι μολονότι επώδυνη η λύση για τις τράπεζες θα ήταν να προβούν σε κατασχέσεις και δημοπρασίες ακινήτων, χρησιμοποιώντας τα έσοδα για την μείωση του δυσθεώρητου ύψους των μη εξυπηρετούμενων δανείων. «Αυτό θα οδηγούσε σε τεράστια διόρθωση των τιμών, αλλά θα έθετε τα θεμέλια για αναγέννηση της νεκρής αγοράς» σημείωσε.

Ο κ. Καλαντώνης απορρίπτει το παράδειγμα της Ισπανίας όπου οι τράπεζες κατέσχεσαν 330.000 ακίνητα μετά την κατάρρευση της αγοράς των ενυπόθηκων δανείων το 2007. «Θα αυξήσουμε τις κατασχέσεις, αλλά με σταδιακό και προσεκτικό τρόπο ώστε να μη δημιουργήσουμε προβλήματα στην αγορά» σημείωσε προσθέτοντας ότι η τράπεζά του θα διαπραγματευτεί με όσους δανειολήπτες βρίσκονται σε δυσκολία για την αναδιάρθρωση των δανείων τους ή θα τους προσφέρει τη δυνατότητα να μείνουν στις ιδιοκτησίες τους καταβάλλοντας ότι μπορούν, ενώ οι τράπεζες θα αναζητήσουν αγοραστές για τα ακίνητά τους.